Sách Sinh học 10 (Phiên bản Comic Book)

SINH HỌC 10 COMIC

Marble

Được rồi, bắt đầu tiến hành thui nào

Các cậu hãy dùng điện thoại để quét mã QR này nhé!

Đầu tiên là làm tiêu bản và quan sát tế bào nhân sơ (vi khuẩn)

Phần cấu trúc và chức năng của màng tế bào của bọn tớ cũng thú vị không kém các phần trước đâu ^^

À Nam này, tớ biết 1 điều là Glycoprotein hay Glyco lipid đóng vai trò làm tín hiệu nhận biết, tham gia tương tác, truyền thông tin giữa các tế bào.

Đúng vậy, ngoài ra còn có thể điều chỉnh độ linh hoạt của màng sinh chất bằng cách chèn thêm cholesterol (động vật), sterol (thực vật) vào lớp phospholipid hay thay đổi thành phần acid béo trong phospholipid nữa nha.

Màng tế bào bọn tớ được cấu tạo từ lớp kép phospholipid và protein.

Các cậu biết không, nhiệt độ cũng làm ảnh hưởng đến mức độ ổn định của màng tế bào đó!

Phospholipid tạo nên cấu trúc màng nhờ các tương tác kị nước vì nó luôn di chuyển nên cấu trúc rất lỏng lẻo.

Màng tế bào của chúng tớ sẽ có những chức năng như là Ngăn cách tế bào chất với môi trường bên ngoài, Kiểm soát chất ra - vào tế bào, Tiếp nhận thông tin và truyền tin tế bào, Quy định nhiều dạng tế bào và Nhận biết tế bào đó.

Protein màng của bọn tớ có bốn chức năng chính: vận chuyển, xúc tác, thụ thể, neo giữa.

Bọn tớ sẽ dẫn các cậu đến với ti thể - “Nhà máy điện”.

Ti thể của bọn tớ có dạng hình cầu hoặc hình bầu dục và chỉ dài 0,5 tới 10 um.

Lục lạp ở đâu, trông như thế nào và nó có chức năng gì nhỉ ?

Khoang trong là chất nền chứa các enzyme hô hấp, DNA nhỏ dạng vòng và các Ribosome.

Ti thể của bọn tớ có cấu tạo gồm hai lớp màng ngoài nhãn màng trong gấp nếp, khoảng ở giữa hai màn chứa ion H+ để tổng hợp ATP.

Lục lạp chỉ có ở tảo và thực vật, thường sẽ có hình bầu dục và&nbsp;có thể tạo ra carbohydrate vì nó có khả năng thu nhận ánh sáng qua quá trình quang hợp.

Chào mừng các cậu đến với Lục lạp của tớ. Đây là bào quan hấp thụ năng lượng ánh sáng.

Màng trong của lục lạp bọn tớ không gấp nếp, bên trong nó còn có hệ thống màng ở dạng các túi dẹp chính là “ Thylakoid”.

Trên bề mặt của Thylakoid chứa các diệp lục, enzyme quang hợp, protein tham gia trong quá trình quang hợp, Thylakoid xếp chồng và nối với nhau bằng phiến màng tạo nên cấu trúc granum.

Chúng tớ có kích thước lớn và cấu tạo phức tạp,...

Nhân của chúng tớ được bao bọc bởi màng nhân, chúng tớ có hệ thống màng chia các tế bào thành các xoang riêng biệt. Và ngoài ra, chúng tớ còn có cả những bào quan được màng bao bọc bảo vệ nữa đó.

Ngoài những đặc điểm tớ vừa nêu trên thì cậu còn biết thêm gì về tớ nữa hông?

Nhân của tế bào nhân thực chúng tớ không có đặc điểm nào ở dưới đây nhỉ? A. Nhân của chúng tớ được bao bọc bởi lớp màng kép. B. Nhân của chúng tớ chứa chất nhiễm sắc gồm ADN liên kết với protein. C. Màng nhân của chúng tớ có nhiều lỗ nhỏ để trao đổi chất với ngoài nhân. D. Nhân của chúng tớ chứa nhiều phân tử ADN dạng vòng.

Chỗ này cho các cậu điền đáp án nè:

Còn đây là bộ máy Golgi - nơi phân loại, đóng gói và phân phối sản phẩm của bọn tớ.

Bộ máy Golgi của bọn tớ gồm các túi dẹp nằm song song với nhau nhưng tách rời nhau.

Đây là nơi tập trung chế biến, lắp ráp, đóng gói các phân tử protein, lipid rổi phân phối chúng đến những nơi cần thiết.

Tiếp đây, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá Lysosome của bọn tớ. Đây là “Nhà máy” tái chế rác thải và chế biến thức ăn của chúng tớ.

Lysosome của bọn tớ có màng đơn, chỉ có ở tế bào động vật được hình thành từ bộ máy golgi.

Trong Lysosome có nhiều enzyme thủy phân tham gia vào quá trình tiêu hóa nội bào.

Bây giờ ta sẽ cùng đến với tế bào chất của bọn tớ nha.

Tế bào chất gồm bào tương và các bào quan khác là nơi diễn ra các hoạt động sống của bọn tớ.

Còn đây là trung thể - hai trung tử nằm vuông góc với nhau là tạo ra trung thể, trung thể không có màng bao bọc và là nơi lắp ráp, tổ chức của các vi ống.

Đây là bộ khung xương tế bào, gồm bào tương và các bào quan khác là nơi diễn ra các hoạt động sống của bọn tớ.

Nếu khung xương bọn tớ bị tổn thương thì sẽ dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm đó.

Trung thể của bọn tớ tạo lên thoi phân bào giúp NST di chuyển khi tế bào phân chia.

Đố các cậu, thực vật không có bộ xương mà vẫn đứng vững được là nhờ tế bào thực vật có..... A. thành tế bào. B. không bào trung tâm. C. lục lạp. D. ti thể.

Clouds pattern

Đặc điểm chung của tế bào nhân thực

Evolution Biology GIF by PBS Digital Studios

Hellu, lại là tớ nè! Bài học trước chúng ta đã gặp nhau rùi nhỉ, các cậu còn nhớ tớ khôngg?

<ul><li>Phân tích được mối quan hệ phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của các thành phần trong tế bào nhân thực: thành tế bào, các bào quan,...</li><li>Nêu được cấu tạo và chức năng của tế bào chất.</li><li>Lập được bảng so sánh giữa tế bào nhân thực và tế bào nhân sơ.</li><li>Trình bày được cấu trúc của nhân tế bào và chức năng quan trọng của nhân</li></ul>

Cho những bạn nào chưa nhớ ra tớ nè. Xin được giới thiệu với các cậu, tớ là Nhân Thực nhen. Bây giờ thì hãy cùng tìm hiểu về tớ nhé ^^

WOW, tế bào nhân thực được cấu tạo phức tạp quá ha. Bài dài thật sự luôn á! Các cậu có mệt không? Bây giờ thì chúng ta hãy cùng chơi một trò chơi để thay đổi không khí nhé, thư giãn thui nàooooo.

Về cơ bản, chúng ta cần phải có những dụng cụ sau đây:

Và quan trọng nhất là: Kính hiển vi

So với bạn Nhân Thực thì tớ chưa phát triển hoàn thiện đâu các cậu ạ.

Tớ vẫn chưa có nhân hoàn chỉnh, chưa có màng ngăn cách giữa chất nhân và tế bào chất,...

Hầu hết tế bào nhân sơ chúng mình là những sinh vật đơn bào, đa số là vi khuẩn và Archaea.

Và cũng chưa có hệ thống nội màng, các bào quan có màng bao bọc và cũng như bộ khung xương tế bào.

Hãy cùng thử sức với các câu hỏi về đặc điểm chung của tế bào nhân sơ nhé!

PHẠM VĂN LẬP (Tổng Chủ biên kiêm Chủ biên) BÙI THỊ VIỆT HÀ - ĐINH ĐOÀN LONG NGUYỄN THỊ QUYÊN - NGUYỄN LAI THÀNH

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

Còn đây là không bào - “Túi bảo dưỡng” đa năng của tế bào chúng tớ.

Ở thực vật, không bào lớn của bọn tớ nằm giữa tế bào được gọi là không bào trung tâm giúp điều hòa áp suất thẩm thấu trong tế bào.

Là bào quan có lớp màng bao bọc và được bắt nguồn từ lưới nội chất và bộ máy golgi.

Ở 1 số động vật nguyên sinh có không bào co bóp và không bào tiêu hóa.

Ngoài những kiến thức vừa nói tới thì lưới nội chất, màng nhân lysosome, bộ máy golgi, không bào, màng tế bào là anh em chung một nhà “Hệ thống nội màng” vì chúng có thể kết nối trực tiếp hoặc chuyển đổi các đoạn màng cho nhau nữa đó!

Thành tế bào được cấu tạo như thế nào nhỉ?

Thành tế bào được cấu tạo từ các phân tử cellulose tạo nên các sợi vững chắc, được gia cố thêm bởi nhiều chất khác như lignin do tế bào tiết ra.

Đặc điểm chung của tế bào nhân sơ

Tế bào có thể nhỏ tới mức nào Nam nhỉ?

Hầu như các tế bào đều không thể nhìn thấy được bằng mắt thường đó Mai!

Chào các cậu, tớ là Mai. Còn bên cạnh tớ là...

Hehe, chào các cậu, tớ là Nam. Rất vui được làm quen!

Chào các cậu, tớ là Nhân Sơ. Hôm nay, tớ sẽ là người hướng dẫn chính của các cậu. Mai và Nam hãy cùng với các bạn độc giả theo tớ nhé!

Kích thước của tế bào nhân sơ chúng tớ chỉ từ 1 µm đến 5 µm thui.

Chúng tớ là sinh vật thích nghi nhanh nhất trên Trái đất đó ^^

Chính vì thế nên chúng tớ trao đổi chất với môi trường rất nhanh.

Một trong số bọn tớ cũng có lông và roi.&nbsp;Lông và roi của chúng tớ là những cấu trúc dạng sợi nhô ra khỏi màng tế bào. Roi thường dài và lớn hơn lông nhưng đều được cấu tạo từ các vi ống. Lông vận động bọn tớ thường có nhiều, còn roi chỉ có một hoặc vài chiếc.

Vậy còn vi khuẩn, đố các cậu biết ở vi khuẩn lông và roi có nhiệm vụ như thế nào?

Watercolor texture 3

THỰC HÀNH: QUAN SÁT TẾ BÀO

Chào các cậu, tớ là Nhân Thực, bên cạnh tớ là Nhân Sơ. Hôm nay, hai đứa tớ sẽ hướng dẫn các cậu thực hành quan sát tế bào nhé!

Dùng những dụng cụ nào để quan sát tế bào giờ ta?

<ul><li>Làm được tiêu bản tạm thời và quan sát tế bào nhân sơ (vi khuẩn).</li><li>Làm được tiêu bản tạm thời tế bào nhân thực và quan sát hình dạng nhân và một số bào quan trên tiêu bản đó.</li><li>Biết sử dụng kính hiển vi thành thạo để quan sát tế bào.</li></ul>

Nhân Thực ơi, phần tròn tròn giống quả trứng ở chính giữa là gì zạ?

Haha, tròn giống quả trứng nhỉ, tớ giải thích cho Nam nhé.

Các cậu ơi, Nhân Thực bảo tớ nhắn lại với các cậu là hãy xem video này trước để có cái nhìn bao quát hơn về cậu ấy đó. Cùng xem nào!

Phần giống quả trứng được gọi là Nhân tế bào.

Đây là bộ phận dễ thấy và quan trọng nhất của tế bào nhân thực chúng tớ, là nơi lưu trữ thông tin di truyền và là bộ não điều hành các quá trình bên trong tớ. Cũng tương tự với não của con người đó ^^

Tiếp theo là làm tiêu bản hiển vi và quan sát tế bào nhân thực

WOW. Lần đầu tiên tớ được quan sát tế bào đó. Bây giờ chúng ta phải ghi chép lại thí nghiệm này thui.

Nếu vậy chúng mình cùng hướng dẫn các bạn học sinh viết báo cáo thực hành thí nghiệm cùng đi. Vì nghe nói, thầy cô sẽ thu lại bản báo cáo này đó.

Các cậu cùng làm báo cáo thực hành với tớ ở đây nhaaa!

Peroxysome, hay còn được gọi là bào quan giải độc và chuyển hoá lipid.

Peroxysome được bao quanh bởi lớp màng đơn trong người tớ chứa enzyme phân giải H2O đó.

Ở các tế bào gan hay thận của con người các cậu, Peroxysome sẽ khử các chất độc từ máu đưa tới. Ngoài ra nó còn phân giải chất béo thành cholesterol và các dạng lipid khác để tránh làm tổn thương não của các cậu đó! Rất có ích phải không ^^

Màng nhân của bọn tớ gồm 2 lớp: màng trong và ngoài, độ dày khoảng 6 - 9nm. Màng ngoài của tớ gắn liền với rất nhiều phân tử protein để điều khiển những phân tử nhất định ra vào nhân một cách thuận lợi nhất đấy.

Chất nhiễm sắc nằm trong nhân của bọn tớ chứa ADN cùng nhiều các protein kiềm tính.

Bên trong nhân của bọn tớ có một hoặc một vài thể hình cầu đậm màu hơn hẳn các phần khác, đó chính là nhân con đấy. Bên trong nhân con chủ yếu là chứa protein với hàm lượng lên tới 80 - 85% luôn.

Các cậu có thể nhìn rõ phần nhân của tế bào nhân thực hơn bằng hình ảnh 3D này nha!

Paper texture

<ol><li>Giới thiệu nhân vật:</li></ol>

Tên: Mai. Tuổi: 15. Học sinh nữ.

Tên: Nam. Tuổi: 15. Học sinh nam.

Ta sẽ cùng đến với chất nền ngoại bào và các mối nối giữa các tế bào nhaaa.

Chất nền ngoại bào của tớ được hiểu là các tế bào động vật tiết ra các chất cấu tạo nên cấu trúc ở phía bên ngoài tế bào được gọi là chất nền ngoại bào.

Đây là cấu trúc phức tạp gồm các phần tử proteoglycan (được hình thành từ các phân tuprotein liên kết với carbohydate) kết hợp với các sợi collagen tạo nên một mạng lưới bao quanh bên ngoài tế bào.

Mối nối giữa các tế bào bọn tớ có rất nhiều điều thú vị. Chúng mình hãy cũng tìm hiểu nha. Nó bao gồm: Mối nối kín và Mối nối hở.

Tế bào thực vật bọn tớ được ghép nối với nhau bằng mối nối đuợc gọi là cầu sinh chất.&nbsp; Cầu sinh chất cho phép các tế bào liên thông với nhau, nhờ đó tế bào có thể chuyển đổi các chất cho nhau.

Chúng mình kết nối với nhau thành các mô nhờ các loại mối nối khác nhau tùy theo chức năng của chúng mình.

Okay đã đủ dụng cụ, giờ đến nguyên liệu thí nghiệm nè. Chúng ta cần chuẩn bị những thứ sau:

Các dung dịch thuốc nhuộm pha với ethanol...

Tế bào niêm mạc trong miệng (dưới kính hiển vi)

Hình ảnh tế bào chất

Còn đây là tế bào chất, vùng nhân và Plasmid...

Hình ảnh vùng nhân và plasmid

Gồm 4 vùng nhân <ul><li>Không có màng bao bọc</li><li>Hầu hết chỉ chứa một phân tử DNA dạng vòng, mạch kép</li></ul>

Plasmid <ul><li>Phân tử DNA nhỏ, dạng vòng, mạch kép</li><li>Thường chứa nhiều gene kháng thuốc kháng sinh</li></ul>

WOW, đã hết chương rồi ư? Nhanh thật đấy! Bây giờ thì chúng ta hãy cùng nhìn lại một chút về các đặc điểm thú vị và cấu tạo của hai bạn Tế bào nhân thực và Tế bào nhân sơ nhé! ^^

Oki. Trong lúc đó tớ sẽ chuẩn bị mẫu vi khuẩn. Hôm nay chúng ta sẽ dùng vi khuẩn trong củ hành tây đi.

Bây giờ tớ sẽ pha thuốc nhuộm với ethanol để thành dung dịch gốc nồng độ 10% theo tỉ lệ 1:12, sau đó lọc kĩ và cho vào lọ thuỷ tinh có nút mài.

Tiếp theo đó cậu giúp tớ pha dung dịch đó với nước cất nhé. Cứ 1ml dung dịch gốc thì cậu pha với 100ml nước cất là được.

Chờ hai cậu ấy xong thì chúng ta tiến hành nhé!

Okay!

<ol><li>Tôi là phân xưởng lắp ráp, đóng gói và phân phối sản phẩm của tế bào, vậy tôi là ai?</li><li>Tôi phân cách môi trường bên trong của các tế bào với môi trường bên ngoài của chúng, vậy tôi là gì?</li><li>Tôi là nơi tổng hợp protein.</li><li>Tôi được tạo ra từ hệ thống lưới nội chất và bộ máy golgi.</li><li>Tôi có cấu trúc nhô ra khỏi tế bào.&nbsp;</li><li>Tôi có thể tổng hợp protein tiết ra ngoài và protein cấu tạo nên màng tế bào, vậy tôi là ai?</li><li>Tôi chính là nơi diễn ra các hoạt động sống của tế bào.</li><li>Tôi được gọi là trung tâm thông tin của tế bào.</li></ol>

9.Hình dạng của tế bào động vật được duy trì ổn định nhờ cấu trúc của tôi. 10.Tôi có chức năng tạo ra nhiều sản phẩm chúng ta ăn cung cấp cho quá trình tổng hợp các chất. 11.Tôi quyết định thì dạng và kích thước của tế bào. 12.Tôi có khả năng lọc bớt bụi và khí độc giúp cân bằng hàm lượng CO2 và O2 trong không khí. 13.Tôi có thể chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa năng. 14.Tôi có chức năng phân hủy tế bào già và tế bào bị tổn thương. 15.Tôi được gọi là bào quan giải độc và chuyển hóa lipid.

Tế bào nhân sơ thú vị thật đấy!

Nếu vậy thì chúng mình tiếp tục chơi game nhé!

Tới đây là hết rùi. Nếu các cậu tự tin rằng hiểu hết về tớ, thì hãy tự thử sức mình tại đây nhaaa..!

Vậy các cậu đã biết về cấu trúc của tế bào nhân sơ chưa?

Lông nhung: <ul><li>Ngắn hơn nhưng số lượng nhiều hơn roi.</li><li>Giúp tế bào vi khuẩn bám dính, tiếp hợp với nhau hoặc bám vào bề mặt tế bào của sinh vật khác.</li></ul>

Roi: <ul><li>Cấu tạo từ các bó sợi protein.</li><li>Là cơ quan vận động của tế bào.</li></ul>

Màng ngoài: <ul><li>Cấu tạo chủ yếu từ lipopolysaccharide.</li><li>Giúp bảo vệ vi khuẩn gây bệnh khỏi sự tấn công của tế bào bạch cầu.</li></ul>

Bright ideas border

CHƯƠNG II: CẤU TRÚC TẾ BÀO

Bài 7:  Tế bào nhân sơ                                                 

Bài 9:  Thực hành:  Quan sát tế bào

Mô tả được kích thước, cấu tạo và chức năng các thành phần của tế bào nhân sơ

Còn đây là Ribosome - nhà máy tổng hợp thông tin của chúng tớ.

Đây là một bào quan be bé khoảng 15 - 25nm không có màng bao bọc.

“Nhà máy” này của bọn tớ có thành phần hoá học chủ yếu là rARN và protein, mỗi ribosome sẽ gồm một hạt lớn và một hạt bé.

Mỗi tế bào bọn tớ có khoảng vài vạn đến vài triệu ribosome cơ.

Đây là lưới nội chất của bọn tớ - một hệ thống gồm các ống và các túi dẹp chứa dịch nối thông nhau thành một mạng lưới, gồm lưới nội chất hạt và lưới nội chất trơn.

Lưới nội chất trơn

Lưới nội chất hạt

Trơn: Gồm hệ thống các đường ống tạo nên bởi lớp kép phospholipid, một đầu liên kết với màng nhân, đầu kia liên kết với lưới nội chất trơn. VOICE RECORD

Hạt <ul><li>Là hệ thống màng dạng ống dẹp thông với lưới nội chất hạt, có ít hoặc không có ribosome.&nbsp;</li><li>Chứa các enzyme tham gia tổng hợp nhiều loại lipid, chuyển hoá đường, khử độc và là kho dự trữ CA2+ để thực hiện nhiều chức năng khác nhau như co cơ và truyền tin tế bào,..&nbsp;</li><li>&nbsp;Là nơi tổng hợp nên các sterol và phospholipid cấu tạo nên các loại màng của tế bào và các hormone sinh dục, tổng hợp và dự trữ triglyceride, tổng hợp và phân giải glycogen giúp điều hoà đường huyết.</li></ul> VOICE RECORD

Thành tế bào có độ dày từ 10 nm đến 20nm.

Ơ, tế bào chuyển động này!

Được cấu tạo bởi peptidoglycan, bao gồm hai nhóm gram âm và gram dương, có tác dụng giữ ổn định hình dạng và bảo vệ tế bào.

Màng tế bào của tớ được cấu tạo bởi hai thành phần chủ yếu là phospholipid và protein.

Màng tế bào có chức năng trao đổi chất có chọn lọc và là nơi diễn ra các quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng.

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.