Eiríkssaga Margrét og Leifur

Auður djúpúðga kemur til Íslands og nemur lönd í Dölunum og nefnir bæinn sinn Hvamm. Hún bjó fyrsta veturinn á Íslandi í Bjarnarhöfn hjá bróður sínum Birni. Auður var kristinnar trúa, en það var ekki algengt á þessum tíma.

Eiríkur rauði flýr frá Noregi vegna vígamála og nemur land á Hornströndum ásamt pabba sínum. Eiríkur giftist konu sem hét Þjóðhildur og nemur land í Haukadal og nefnir bæinn sinn Eiríksstaði. Vegna vígamála þarf Eiríkur að fara frá Íslandi og er fyrstur til að nema land á Gænlandi.

1-2 kafli

Glumra - Hávær.
Hausakljúfur - Sá sem klýfur hausa.
Ánauðugur - Þræll.

orðskýringar

Guðríður hét dóttir Þorbjarnar og bjó að Laugabrekku. Hún var hinn mesti skörungur í öllu athæfi og vænst kvenna. Hún fer með foreldrum sínum til Grænlands. Ástæða þess var að Þorbjörn faðir hennar var blankur og vildi freista gæfunar í nýju landi. Um þrjátíu manns fóru af stað en lentu í óveðri og tæplega helmingur fórst

3. kafli

Skörungur í öllu athæfi sínu - Dugnaðarforkur og ákveðin.
Leysingi - Þræll sem hlotið hefur frelsi.
Vel hent - Henta vel.
Skartsmaður -Glysgjan maður.
Nytjumaður - Dugnaðarmaður. Sá sem hefur farnast vel.

orðskýringar

Á Grænlandi var hallæri mikið. Þorbjörg var spákona og var kölluð lítil völva. Hún fór í veislur á vetrum og var henni nú boðið til Þorkells bónda til að spá hvenær þessu óráni linni. hún var skrautlega búin. Þorkell leiðir hana til sætis. Þorbjörg segir lítið en um kvöldið er hún spurð út í hvenær hún muni geta veitt svör við spurnigum þeim er lagðar. Hún vill sofa um nóttina. Daginn eftir biður hún um konur sem kunna að fremja seiði og varðlokur heita. Engar konur funndust en Guðríður Þorbjarnadóttir kann þessi fræði. Guðríður kveður kvæðið og enginn hafði heyrt það jafn fallega kveðið. Spákonan þakkar henni fyrir og segir að hallærinu taki nú brátt að linna með vorinnu. hún segir við Guðríði að hún muni gjaforð fá á Grænlandi og frá henni muni koma ættbogi mikill. veðráttan batnaði og þorbjörn fer um vorið til vinar síns Eiríks. Eiríkur gefur honum land á Stokknesi og bjó þorbjörn þar síðan.

4. kafli

Orðskýringar

Þvengi-Reimar
Raust-Rödd
Auðsýnir-Augljósir
Glöggsæ-Augljós
Herðir nú að-Gengur fastar eftir.

Fólgið-Falið.
Reiddi-Rak.
Giftu-Gæfu.
Velkti-Hraktist.
Mösur-Hlynur.

5.kafli

Orðskýringar

Eiríkur og kona hanns Þjóðhildur áttu tvo syni. Þeir hétu Leifur og Þorsteinn. Báðir voru þeir efnilegir menn. Þorsteinn var heima með föður sínum en Leifur silgdi til Noregs. Á leiðinni kom hann við á suðureyjum og kynntist konu sem Hét Þórgunna. Hún var ættstór. Þórgunna vildi fara með Leifi en hann vildi ekki taka hana með. Þá segist hún vera með barni og gangi með son þeirra sem hún mundi senda til Grænlands seinna. Leifur gefur henni grænlendskan möttul og tannbelti. Sveinninn hét Þorgils. Ólafur konungur biður Leif um að kristna Grænland. Á leið sinni til Grænlands finnur hann menn á skipsflaki og bjargar þeim og er síðan kallaður Leifur heppni. Eiríkur tekur ekki vel í hinn nýja sið en Þjóðhildur tekur kristna trú og lætur gera hús er kallast Þjóðhildarkirkja.

6. kafli

Um haustið gekk Þorsteinn Eiríksson að eiga Guðríði. Var veislan fjölmenn og fór vel fram. Þau fluttu í bú Þosteins, Lýsufjörð í vesturbyggð. Það bú átti Þorsteinn Eiríksson með öðrum manni sem Þorsteinn hét og kona hans Sigríður. Um veturinn kom sótt í bæinn og dóu margrir. Þar á meðal tók Sigríður sótt og dó, og stuttu seinna Þorsteinn Eirísson. koma þá Þorsteinn að máli við Guðríði og bað hana að sitja yfir líki mannsins síns því hann vildi tala við hana. Bað Þorsteinn Eiríksson Guðríði að hann og aðrir sem dóu í sóttinni yrðu grafnir af kristilegum sið og Garði yrði brenndur. Hann varaði hana við að giftast grænlenskum manni og bað um að hún legði fé til kyrkju eða gefa fátækum mönnum. Gerði hún sem hann bað. Eftir það andaðist Þorsteinn og bar þá allt fé undir Guðríði. Tók Eiríkur við henni og sá vel um hana.

Andaðist-Dó
Fýsist-Vildi
Hneig-Féll
Í annan lit-Einnig
Vestribyggð-Sjá kort

Orðskýringar

Maður hét Þorfinnur karlsefni, sonur Þórðar hesthöfða. Hann bjó í Skagafirði og var ættgóður og auðugur. Hann var í kaupferðum og þótti fardrengur góður. Fór hann til Grænlands og með honum Snorri Þorbrandsson og fjórir tugir manna með þeim. Annað skip fór á sama tíma og komu bæði í Eiríksfjörð um haustið. Áttu þeir góð viðskipti við Eirík og bauð þeim veturvist í Brattarhlíð. Þegar dró að jólum þyngdist skap Eiríks og vildi Karlsefni vita hvað væri að. Eiríkur hafði áhyggjur af því að jólin hjá honum yrðu ekki nógu góð fyrir gestina, en Karlsefni bauð honum að nota vistirnar sem þeir komu með. Varð það úr, og var veistland ein sú rausnarlegasta sem menn höfðu séð. Eftir jólin vill Karlefni fá Guðríðar og er Eiríkur því samþikkur en segir Guðríður þurfa að ráða því sjálf. Hún samþykkir ráðahaggin og var þá veislan aukin og gert brullaup og var gleði mikið þann vetur í Brattarhlíð.

7. kafli

Varðveita í-Geyma í.
Föng á-Getu til.
fálátari-Daufari.
Trautt-Varla
forræði-Valdi

orðskýringar

Um veturinn í Brattarhlíð ákváðu Karlsefni og Snorri að leita Vínlands. Ákváðu Bjarni og Þórhallur að fylgja þeim. Einnig bættust við Þorvarður, tengdasonur Eiríks, Þorvaður sonur Eiríks og þórhallur veiðimaður, maður sem var ekki mjög vinsæll og hafði ekki tekið kristnatrú eins og hinir. Alls fóru af stað rúmlega 140 manns. Þeir finna land sem þeir nefna Helluland og Markland. Margt gerðist í ferðinni og höfðust þeir við í Straumsfirði um veturinn. Þá skorti mat þegar leið á veturinn og einn daginn hvarf þórhallur á brott en þeir fundu hann á fjórða degi. Þar hafði hann náð hval til lands með hjálp gömlu guðanna. Hinum kristnum var illt af þeim mat, henntu kjötinu burt og ákölluðu sinn guð. gaf guð þeim þá út að róa og skorti þá ekki mat eftir það.

8. Kafli

Í samt-Í allt
Annt til-Hugleikið
Farminn-Varninginn
Melrakkar-Tófur
Nesla-Hnappagat.

Orðskýringar

Nú fóru þeir suður fyrir land og Snorri og Bjarni og annað lið þeirra. Silgdu þeir upp á sem aðeins var hægt að fara á háflæði og kölluðu landið Hóp. Þar voru sjálfsánir hveitiakrar og vínviður um allt, fiskur í lækjum og fjöldi dýra í skógi og tóku þeir sitt eigið fé á land. Þarna voru þeir búnir að vera í hálfan mánuð þegar menn á húðkeipum nálguðust og veifuðu trjám af skipum sínum sem friðarmerki. Karlsefni og menn hans sendu friðarmerki á móti og réru hinir þá móti þeim. Þeir voru smáir og illilegir og breiðir í kinnum. Ekki töluðu þeir saman heldur virtu þá fyrir sér og réru svo burt. Ákveðið var að vera veturinn við vatnið og áttu þeir mildan, snjólausan vetur.

10. kafli

Eyrar-Sand og malarsvæði meðfram á stundum gróið, sem áin hefur myndað með framburði sínum.
Af háflæðum- Þegar yfirborð sjávar nær hæst.
Urðu þeir ekki varir við annað fólk.
Húðkeipa-Kajakar.
Veift trjánum af skipunum-Sveiflað árunum af bátunum.
Hálmþústum-Vöndum úr hálmi.
Firr-Lengra frá

orðskýringar