Ελληνική Επανάσταση

ΝΑ 'ΤΑΝΕ ΤΟ 21

Πρότυπα Εκπαιδευτήρια Θεσσαλονίκης
Γ'3

ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ

Η 25η Μαρτίου έχει διπλή σημασία για τους Έλληνες. Είναι θρησκευτική και εθνική γιορτή. Είναι θρησκευτική γιατί γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και εθνική γιατί η ημέρα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη της ελληνικής επανάστασης ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία το 1821.

Ένα από τα σημαντικότερα έργα - ύμνος στη Θεοτόκο είναι ο Ακάθιστος Ύμνος, «το αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας»,οι Χαιρετισμοί όπως επικράτησε να λέγεται επειδή οι πιστοί στέκονταν όρθιοι κατά τη διάρκεια που ψαλλόταν.Πιθανολογείται ότι είναι έργο του Ρωμανού του Μελωδού και γράφτηκε «ως το μεγάλο ευχαριστώ» προς την Παναγία, η οποία έσωσε την Πόλη από τους εχθρούς.

Τι γιορτάζεται στις 25 Μαρτίου;
Σύμφωνα με τους λαϊκούς θρύλους
η Επανάσταση ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα και
συγκεκριμένα από την Αγία Λαύρα.Εκεί, ο
μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός
ύψωσε κρυφά τη σημαία της Επανάστασης
στις 25 Μαρτίου 1821 δίνοντας το έναυσμα για
τον απελευθερωτικό αγώνα.Το γεγονός αυτό
καταγράφηκε ιστορικά και μάλιστα του
δόθηκε έμφαση καθώς συσχέτιζε κατά
κάποιον τρόπο την Εκκλησία και τη
θρησκευτική παράδοση με την Επανάσταση.
Επίσης, σύμφωνα με μια άποψη η ημερομηνία
επιλέχθηκε αφενός λόγω της θρησκευτικής
σημασίας της και αφετέρου γιατί πίστευαν ότι
την ημέρα εκείνη θα μπορούσαν να κρύψουν
την Επανάσταση μέσα στους θρησκευτικούς
πανηγυρισμούς. Στις25τουΜάρτη
γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έφερε στη Μαρία το
χαρμόσυνο μήνυμα ότι θα γεννήσει τον Σωτήρα
του κόσμου. Έτσι η επέτειος εορτασμού του
ιστορικού αυτού γεγονότος καθορίστηκε να
γίνεται κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου.

Θούριος

Ο Θούριος του Ρήγα είναι ο πλέον
διαδεδομένος προεπαναστατικός
πατριωτικός ύμνος. Στους πρώτους
στίχους του εξαίρεται η ιδέα της
ελεύθερης ζωής και αντηχεί το
προσκλητήριο της επανάστασης
σε όλους τους βαλκανικούς λαούς
και ιδιαίτερα στουςΈλληνες,
οι οποίοι δεσμεύονται με ιερό όρκο
ότι θα αγωνιστούν, για να ελευθερώσουν
το σκλαβωμένο γένος τους. Η λέξη «θούριος»
είναι επίθετο προερχόμενο από το
ρήμα θρώσκω (πηδώ, εφορμώ),
σημαίνει δε ορμητικός, πολεμικός.

ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ

Σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι δύσκολες συνθήκες της ζωής έκαναν πολλούς να ανεβαίνουν στα βουνά και να γίνονται ληστές. Οι αρχές τους αντιμετώπιζαν ως κακούργους. Ο λαός όμως θαύμαζε το ελεύθερο φρόνημα, τη λεβεντιά και την παλικαριά τους κι έκαμε τραγούδι τη ζωή και τα κατορθώματά τους. Έτσι οι κλέφτες θεωρήθηκαν λαϊκοί ήρωες. Οι Τούρκοι, για να προστατέψουν την ύπαιθρο από τους κλέφτες, οργάνωσαν ειδικά τμήματα, τους
αρματολούς. Αυτοί αναλάμβαναν τη φύλαξη μιας περιοχής, που λεγόταν αρματολίκι. Πολλές φορές το οθωμανικό κράτος έδινε τα αρματολίκια σε ξακουστούς κλέφτες, που δεν μπορούσε να τους υποτάξει αλλιώς. Ο σουλτάνος φρόντιζε να παραμερίζει τους αρματολούς, που αποκτούσαν ιδιαίτερη δύναμη ή έδειχναν ξεχωριστή συμπάθεια στους ραγιάδες. Τότε αυτοί ξαναγίνονταν
κλέφτες. Συχνά κλέφτες και αρματολοί συνεργάζονταν με αποτέλεσμα οι λέξεις κλέφτης και αρματολός να σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Κάθε ομάδα αρματολών ή κλεφτών είχε το δικό της μπαϊράκι (σημαία), τον καπετάνιο.

Δέκα παλικάρια
Γ.Νταλάρας, Μ. Λοΐζος

Δέκα παλληκάρια στήσανε χορό
στου Καραϊσκάκη το κονάκι
πέφταν τα ντουβάρια από το χορό
κι από τις πενιές του Μιχαλάκη
Κι όλη νύχτα λέγαμε τραγούδι για τη λευτεριά
κι όλη νύχτα κλαίγαμε γοργόνα Παναγιά
Και το βράδυ βράδυ ήρθαν με τα μας
Μάρκος Βαμβακάρης με Τσιτσάνη
σμίξαν τα μπουζούκια και ο μπαγλαμάς
με τον ταμπουρά του Μακρυγιάννη
Κι όλη νύχτα λέγαμε τραγούδι για τη λευτεριά
κι όλη νύχτα κλαίγαμε γοργόνα Παναγιά
Έβαλα ένα βόλι στο καριόφιλο
κι έριξα τη νύχτα να φωτίσει
κι είπα να φωνάξουν το Θεόφιλο
τον καημό μας για να ζωγραφίσει
Κι όλη νύχτα λέγαμε τραγούδι για τη λευτεριά
κι όλη νύχτα κλαίγαμε γοργόνα Παναγιά.

Αχ πατρίδα μου γλυκιά (Λ.Κηλαηδόνης)

Μισεύω και τα μάτια μου δακρύζουν λυπημένα,
αχ πατρίδα μου γλυκιά δακρύζουν λυπημένα,
αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά.

Στη ξενιτιά με στεναγμούς βραδιάζει ξημερώνει,
αχ πατρίδα μου γλυκιά βραδιάζει ξημερώνει,
αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά.

Έχετε για ψηλά βουνά και κάμπη με τα δάση,
αχ πατρίδα μου γλυκιά και κάμπη με τα δάση,
αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά.

Θα σ’ αγαπώ, θα σ’ αγαπώ ώσπου να ξεψυχήσω,
αχ πατρίδα μου γλυκιά ώσπου να ξεψυχήσω,
αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά.