Έλα να σου μιλήσω για τον τόπο μου

Ηθη, έθιμα, παραδοσιακά φαγητά
της Καρδίτσας και της Πάτμου

Loading...

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Loading...

Χριστουγεννιάτικα έθιμα

Loading...

1.  Γουρνοχαρά



Ένα από τα πιο σημαντικά έθιμα που έμεινε αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου
μέχρι και σήμερα, είναι το έθιμο της γουρνοχαράς. Τη δεύτερη ή τρίτη μέρα των
Χριστουγέννων τα περισσότερα σπίτια των καραγκούνηδων και τότε και σήμερα, όσα
διατηρούν το έθιμο, ήταν επί ποδός, γιατί είχαν την γουρνοχαρά. Το σφάξιμο και
το συμμάζεμα του γουρουνιού ήταν μια ιεροτελεστία. Από νωρίς το πρωί συνήθως
συγγενείς ή φίλοι των νοικοκύρηδων, κατέφταναν στο σπίτι για να βοηθήσουν. Όλα
τα σύνεργα για το σφάξιμο του γουρουνιού ήταν έτοιμα από την προηγούμενη μέρα. Τα
καλοτροχισμένα μαχαίρια και τσεκούρια για το σφάξιμο, τα κοκκαλάρια για το
γέμισμα των λουκάνικων, η τάβλα όπου θα έκοβαν το κρέας και τα πράσα για τον
ζαϊρέ των λουκάνικων, καθώς και το μεγάλο καλογανωμένο καζάνι, όπου θα έλιωναν
τον παστό για να πάρουν τη λίπα και τις τσιγαρίδες, που πολλές νοικοκυρές τις
ανακάτευαν με πράσα, αλάτι και διάφορα μυρωδικά και τις διατηρούσαν σε πιθάρια
για πολύ καιρό, μέχρι να στεγνώσουν τα λουκάνικα, που τα κρεμούσαν κατάματα
στον ήλιο κάτω από την αστρέχα του σπιτιού.


Μόλις τελείωνε
το συμμάζεμα του γουρουνιού οι άνδρες και οι γυναίκες έφευγαν για τα σπίτια
τους. Οι άνδρες όμως με τα καλά τους ρούχα ξαναγύριζαν στο σπίτι που είχε τη
γουρνοχαρά και εκεί στήνονταν ένα πλούσιο τραπέζι με τυρόπιτες, τηγανιά, ψητό
χοιρινό στα κάρβουνα, κρασί από το αμπέλι και τραγούδι μέχρι αργά το βράδυ.

Loading...

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Loading...

1.  Γουρνοχαρά



Ένα από τα πιο σημαντικά έθιμα που έμεινε αναλλοίωτο στο πέρασμα του χρόνου
μέχρι και σήμερα, είναι το έθιμο της γουρνοχαράς. Τη δεύτερη ή τρίτη μέρα των
Χριστουγέννων τα περισσότερα σπίτια των καραγκούνηδων και τότε και σήμερα, όσα
διατηρούν το έθιμο, ήταν επί ποδός, γιατί είχαν την γουρνοχαρά. Το σφάξιμο και
το συμμάζεμα του γουρουνιού ήταν μια ιεροτελεστία. Από νωρίς το πρωί συνήθως
συγγενείς ή φίλοι των νοικοκύρηδων, κατέφταναν στο σπίτι για να βοηθήσουν. Όλα
τα σύνεργα για το σφάξιμο του γουρουνιού ήταν έτοιμα από την προηγούμενη μέρα. Τα
καλοτροχισμένα μαχαίρια και τσεκούρια για το σφάξιμο, τα κοκκαλάρια για το
γέμισμα των λουκάνικων, η τάβλα όπου θα έκοβαν το κρέας και τα πράσα για τον
ζαϊρέ των λουκάνικων, καθώς και το μεγάλο καλογανωμένο καζάνι, όπου θα έλιωναν
τον παστό για να πάρουν τη λίπα και τις τσιγαρίδες, που πολλές νοικοκυρές τις
ανακάτευαν με πράσα, αλάτι και διάφορα μυρωδικά και τις διατηρούσαν σε πιθάρια
για πολύ καιρό, μέχρι να στεγνώσουν τα λουκάνικα, που τα κρεμούσαν κατάματα
στον ήλιο κάτω από την αστρέχα του σπιτιού.


Μόλις τελείωνε
το συμμάζεμα του γουρουνιού οι άνδρες και οι γυναίκες έφευγαν για τα σπίτια
τους. Οι άνδρες όμως με τα καλά τους ρούχα ξαναγύριζαν στο σπίτι που είχε τη
γουρνοχαρά και εκεί στήνονταν ένα πλούσιο τραπέζι με τυρόπιτες, τηγανιά, ψητό
χοιρινό στα κάρβουνα, κρασί από το αμπέλι και τραγούδι μέχρι αργά το βράδυ.

Loading...

2.  Τα ρουγκατσάρια

 

Μέχρι και σήμερα διατηρείται σε ορισμένα χωριά το έθιμο
με τα ρουγκατσάρια. Αποτελούνταν από καμιά εικοσαριά μεταμφιεσμένα νέα παιδιά
που από τη δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς μέχρι την παραμονή των Φώτων, ημέρα
εορτασμού του Σταυρού, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι στο χωριό τους ή σε άλλα
χωριά και σκορπούσαν ποικίλα συναισθήματα. Φόβο στα μικρά παιδιά, χαρά και
γέλιο στους μεγαλύτερους. Στο μπουλούκι των ρογακατσιαραίων, απαραίτητα
υπήρχαν: ένας γαμπρός και μια νύφη που συμβόλιζαν τις γονιμοποιές δυνάμεις,
ένας παπάς, ο γιατρός και οι φύλακες της νύφης, οι οποίοι κρατούσαν στα χέρια
τους μάλλινες μαύρες κάλτσες γεμάτες στάχτη, που την πετούσαν σ’ αυτούς που
πήγαιναν να ενοχλήσουν τη νύφη. Απαραίτητο ήταν και το γαϊδουράκι στο οποίο
κρέμονταν από τη μια μεριά ένας τενεκές για τη λίπα και ένας άλλος για τα
κοψίδια. Πάνω στη ράχη του γαϊδουριού ήταν καθισμένος ένας νέος από το μπλούκι
των ρογκατσιάριδων, που τα φύλαγε και τα τακτοποιούσε.

2.  Τα ρουγκατσάρια

 

Μέχρι και σήμερα διατηρείται σε ορισμένα χωριά το έθιμο
με τα ρουγκατσάρια. Αποτελούνταν από καμιά εικοσαριά μεταμφιεσμένα νέα παιδιά
που από τη δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς μέχρι την παραμονή των Φώτων, ημέρα
εορτασμού του Σταυρού, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι στο χωριό τους ή σε άλλα
χωριά και σκορπούσαν ποικίλα συναισθήματα. Φόβο στα μικρά παιδιά, χαρά και
γέλιο στους μεγαλύτερους. Στο μπουλούκι των ρογακατσιαραίων, απαραίτητα
υπήρχαν: ένας γαμπρός και μια νύφη που συμβόλιζαν τις γονιμοποιές δυνάμεις,
ένας παπάς, ο γιατρός και οι φύλακες της νύφης, οι οποίοι κρατούσαν στα χέρια
τους μάλλινες μαύρες κάλτσες γεμάτες στάχτη, που την πετούσαν σ’ αυτούς που
πήγαιναν να ενοχλήσουν τη νύφη. Απαραίτητο ήταν και το γαϊδουράκι στο οποίο
κρέμονταν από τη μια μεριά ένας τενεκές για τη λίπα και ένας άλλος για τα
κοψίδια. Πάνω στη ράχη του γαϊδουριού ήταν καθισμένος ένας νέος από το μπλούκι
των ρογκατσιάριδων, που τα φύλαγε και τα τακτοποιούσε.

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

1.  Κάψιμο Καρνάβαλου



Κατά την περίοδο των αποκριών πολλοί Καρδιτσιώτες συνηθίζουν να μαζεύονται στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας και να γιορτάζουν το έθιμο όπου βάζουν φωτιά στον καρνάβαλο και μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν το θέαμα. Κατά την διάρκεια του καψίματος βάζουν φωτογραφίες και βίντεο τον Καρνάβαλο. Πριν όμως κάψουν τοΝ Καρνάβαλο δίνεται μια μικρή παράσταση με χορό και μουσική που απολαμβάνουν όλα τα παιδιά.
Στο τέλος της βραδιάς υπερθεαματικά πυροτεχνήματα αγκαλιάζουν τον ουρανό.

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

1.  Κάψιμο Καρνάβαλου



Κατά την περίοδο των αποκριών πολλοί Καρδιτσιώτες συνηθίζουν να μαζεύονται στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας και να γιορτάζουν το έθιμο όπου βάζουν φωτιά στον καρνάβαλο και μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν το θέαμα. Κατά την διάρκεια του καψίματος βάζουν φωτογραφίες και βίντεο τον Καρνάβαλο. Πριν όμως κάψουν τοΝ Καρνάβαλο δίνεται μια μικρή παράσταση με χορό και μουσική που απολαμβάνουν όλα τα παιδιά.
Στο τέλος της βραδιάς υπερθεαματικά πυροτεχνήματα αγκαλιάζουν τον ουρανό.

2.  Το Γαϊτανάκι



Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις ημέρες μας,
το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της Αποκριάς. Ένα υπέροχο «παιχνίδι», που περιλαμβάνει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα οποία είναι αναγκαία για μια ξέφρενη διασκέδαση. Χρειάζονται δεκατρία άτομα για να στήσουν τον ιδιότυπο χορό. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και είναι αυτές που δίνουν το όνομά τους και στο έθιμο. Γύρω από τον στύλο δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι. Σε πολλές κοινωνίες, κυρίως αγροτικές, το
γαϊτανάκι συμβολίζει την ομόνοια και τη συναδελφικότητα. Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται ή τις ώρες ή τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Ο κυκλικός χορός συμβολίζει τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στον θάνατο, από τη λύπη στη χαρά, από τον χειμώνα στην άνοιξη και το αντίθετο.