ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΡΙΣΑΓΩΤΙΚΗ ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ

κουρτούμ: λάστιχο για νερό κουρουψάλδου: Το ψαλίδι που κουρεύουν τα πρόβατα κουρσούμ: βαρύ κούρτσαφλου: Ξερό κατάξερο κουσέλια: κουτσομπολιά κουσιάφ: πολύ κουρασμένος κουσκουντέρα: γελοιοποιώ κάποιον κουτσκούδα: το ξύλο από το τσεκούρι κουτσνάδις: είδος χόρτων κουφίνια: Καλαμένια μεγάλα καλάθια κρατητήρα: όταν έστελναν τα παιδιά στη γιαγιά για να τα απασχολήσει για να κάνει η μητέρα του τις δουλειές της

τρουβάς: υφαντός σακος τρικό: μάλλινο φανελάκι τσάγκρα: το μεταλλο για άνοιγμα παλιάς πόρτας τσαγίλ: χαλίκι τσακμάκ: αναπτήρας τσαμλίκια: Δέντροφυτεμένες περιοχές, πευκόφυτες. τσαμπούρνα: χειροποίητη σφυρίχτρα από τον μεστομενο βλαστό του κριθαριού η του σταριου τζαναμπέτς: Περίεργος, παράξενος τσαπλίκ(ι): τσάπα τσαρσί: το κέντρο η αγορά τσατάλ: τρόπος "ίππευσης" γάιδαρου ή μουλαριού κλπ τσέτλες: άγαρμπες ψαλιδιές στα μαλλιά. Ούλο τσέτλες μ' έκανι του τσιφάλι μ. τσιάχτσι: τουφεκιά που δεν βρήκε το στόχο τσιγκλίζου: σε κεντρίζω τσίγκος: λαμαρίνα τσιγκρή: μουτρωμένη τσίμσα τουν ασβέστ: έλιωσα τον ασβέστη τσιντιρές: η κατσαρόλα

γκουντουρντίζω: λυσσάω για κάτι, κάνω κάτι σε υπερβολικό βαθμό γλέχουμι: επιθυμώ να φάω κάτι γλιάρς: λαίμαργος γλυτώματα: το τέλος της ελαιοσυγκομιδής γουμάρ: το φορτίο που μπορούσαν ν ανεβάσουν σε άλογο ή γάιδαρο γουνιά: τζάκι γραγούδα: Μακρόστενο δοχείο χάλκινο που έβραζαν μέσα όσπρια στο τζάκι γράντσα: έσπασα, αρρώστησα, σαστίζω, έπαθα κάτι, μεταφορικά και ως "αιφνιδιάστηκα" ή εξεπλάγην γρυκώ: καταλαβαίνω, ξέρω γυρίζ σα τα γιουρούκια: γυρνάει όπως οι γύφτοι

κατσιούρντσα: τα χασα κατσίζου: παρεξηγιέμαι κατσμένους: παραξηγημένος τα κατσούρντσι: τα έχασα, έκανα κάτι λάθος κατσπουδιάρς: γουρσούζης/κακότυχος, αυτος που τον λυπούμαστε που του πάνε όλα στραβά κατών: υπόγειο, αποθήκη καύκαλο: κεφάλι καυκάρα: άγονο χωράφι&nbsp; καφαλτί: δεκατιανό κάφκα: φλυτζάνι καφκαλιάζου: δίνω καρπαζιά καφτσιέμι: υπερηφανεύομαι καχπέ: υποτιμητικός χαρακτηρισμός για γυναίκες κιμπάρς- κιμπάρκου: ο, το σε όλα τέλειος κιόρκου: άγριο άλογο κιουπέκ: βρισιά στα τούρκικα σκυλί κιριστές: η ξυλεία που χρειαζόταν για να φτιαχτεί ένα σπίτι. κιρτέλ: κουβάς

ιλίκια: αυχένας ή ωμοπλάτες ίσαλα: Μακάρι

λαγίν: Χωματένιο δοχείο που ψήνεται σε ειδικό καμίνι και βάζουν μέσα νερό λακριντί: η πολλή κουβέντα. λάντζα: μεγάλο βαρέλι για λάδι Λείπ' κουτσλίτς άπ' του Χουχλατσάρ: Ανάλογο του λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή λιέμι: γυρίζω στους δρόμους λιουκούκτσου: κουκούτσι ελιάς λίπστηρα: μούσκιος, μικρό χταπόδι λιτρίδια: τα βότσαλα λμπίζουμι: επιθυμώ κάτι λμπουτζώνου: δένω τα πόδια του ζώου ανά δύο με σχοινί λουγιάζου: κοιτάω

αρμάρ Ντουλάπι Από το αρχαίο ερμάριο αρμεγός: δοχείο για γαλα άρμηγει τσι κούρηβι: αρνόκουρου: μαλλί από τα πρόβατα όταν τα κούρευαν αρσής: ζωηρος, καυγατσης και γομαρας&nbsp; αρτσά: ψημένο αλεύρι για κόλυβα άσικτιρ: α στο καλό σου ασκόντριχα: οχιά ασκουρσουμ: μπράβο λεγόταν ειρωνικά: άσκουλσουν μουσαφιρλέ αστβή: μικρός θάμνος α τζι τα καν: το λέμε όταν κάτι δεν πήγε καλά ατζό: δοχείο νυχτός ατσίδ: κουνάβι ατσγκάνα: γύφτισσα αυγατσει η δλειά: προχώρησε αφάτς: στιφό, άγουρο άφηρημ: μπράβο αφκάδες: οι αχιβάδες αφκριγιέμι: κρυφακούω αφλουγές: Κουτσομπολιά

Σίγουρα υπάρχουν πολλά λάθη στην ορθογραφία καθώς είναι δύσκολο να αποδοθούν ακριβώς. Έγινε προσπάθεια να συγκεντρωθούν όσες περισσότερες λέξεις γινόταν, όμως σίγουρα υπάρχουν πολλές άλλες. Αν και έγινε προσπάθεια να διασταυρωθεί η ερμηνεία τους, συζητώντας με ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικία, είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν κάποια λάθη. Την ομάδα μας μπορείτε να τη βρείτε στον παρακάτω&nbsp;σύνδεσμο: <a href="https://www.facebook.com/groups/1350631145298208">https://www.facebook.com/groups/1350631145298208</a> θα χαρούμε να γίνετε μέλη και να μας βοηθήσετε να συμπληρώσουμε και να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιο αυτό. Ο διαχειριστής της ομάδας Μαργαρίτης Γιώργος Δάσκαλος

στσλαρ: μικρό σκυλί στυλιάρ: ξύλο συράνα: το φαράσι συριά: τα σχόλια, τα κουτσομπολιά σφυντιγόνα: σφεντόνα σχάστσι: σιχάθηκε

πευτσίτις: είδος μανιταριών πιγιεντί: βάζω κάποιον να διαλέξει πιζούλα: τοιχίο με πέτρες στα χωράφια πιρνέλα: κορόμηλο πιρουστιά: Το τρίποδο που βάζαμε στην φωτιά και μαγειρεύαμε. πισκίρ η πετσέτα πκαρίς: ο καπνοδόχος πλακουκάτσι: κάθισε σ' ένα μέρος πλαλιώ: τρέχω πλαρ: μικρό γαϊδουράκι πλιουδ: χαζός πλατσέντα: σιροπιαστό γλυκό πνακουτή: Ειδική σκάφη που έμπαιναν τα ψωμιά για να ανεβούν πνατσίδια: τα πλευρά του ανθρώπου πορτομανές: το πορτοφόλι πούβητα: πουθενά πουρνό: πρωί πουρτσέλα: κωλοτούμπα πουσλιά: χαζός, ανόητος

καβαλίνες: περιττώματα από τα άλογα , γαϊδούρια καγίτς: καΐκι καθίτς:&nbsp;&nbsp;δοχείο νυχτός καθσιά: πρόχειρη αγροτική κατοικία καϊλεύουμι: ικανοποιούμαι καϊγναμάς: σφήνα μαραγκού κακουτσιριά: κακός καιρός καλβώνου: πετάλωμα αλόγων κάλντσι: τα...έφτυσε, κουράστηκε πολύ καμπαντίζουμι: Δεν μπορώ να αναπνευσω καμπινές: Τουαλέτα κάνα: ο ιστός της αράχνης καντάρ: καντάρι καπάντζα: Ένα τετράγωνο σκεπαστό στη σκάλα που χώριζε το πάνω όροφο με τον κάτω καπαντίζομαι: Ζεσταίνομαι καπήρα: ψωμί ψημένο με φρέσκο λάδι και ζάχαρη, συνήθως στα ελαιοτριβεία μετά το άλεσμα καπλαντίζω: Ντύνω το πάπλωμα ράβοντας επάνω σεντόνι. καπνουδέτς: το λουρί που κρατάει το σαμάρι πίσω

ταϊφάς: ομάδα εργασίας ταρλακός: χαζός ταρλακώνου: ζαλίζω ταχιά: αύριο ταχτερ - ταχτέρ: πρωί - πρωί τζαγκρανίσκα: γδάρθηκε το δέρμα μου τζαμπούρνα: παιδικό παιχνίδι από&nbsp;φρέσκο βλαστό σιταριού τζάνουμ: έλεος τζιβιρές: υποχρέωση τζιλές:&nbsp;&nbsp;&nbsp;γιλέκο τζιράνια: γεράνια – μολόχες τζισβές: το μπρικι τίλουγιας: με ποιο τρόπο τιμάρ: Θα σε δείρω. Θα σι κάνου του ς άμα ερτ’ς στου σπίτ τιρσινές: ανάποδος άνθρωπος τισγιάκ: ο πάγκος του καφετζή τλαπ: παιδικό παιχνίδι με καλάμι τμαρεύου: τακτοποιώ τριφαντό: αγγούρι

στίφτου: λεκιάζω σουπαντήρα: Ξυλοδαρτικό όργανο. Κάτι σαν βρεγμένη σανίδα. Σουπαντήρα που θες ! σουρουκλεμέ ή σουρτούκου: για αυτόν-ην που γυρνάει στους δρόμους σουσουμοιάζω: Προσπαθώ να δω με ποιον ή με τι μοιάζει κάποιος/ κάτι. σουφράς: ξύλινο χαμηλό τραπεζάκι στάντα: σακούλα στζιαρόφταρου: το ξύλινο φτυάρι που έβαζαν τα ψωμιά στο φούρνο να ψηθούν στρυφός: το τοιχίο στσιπός: κεραμοσκεπή σπιτιού

μαγιουμέν: μακαρόνες: μελομακάρονα μαλάς: Το μυστρί μανάρα: τσεκούρι μανάρα πήγις, κουτσκούδα γύρσεις: δεν έκανες τίποτα μαναρέλλ: τσεκούρι μανή: Η γιαγιά. Είπι η μανή μ, να μη ζαλίγς του γδι μ. μαντατς: τσιμπούρι μαντρώθκα: κλείστηκα μέσα μαξούλ: μεγάλη ποσότητα ελιές μαξουλοχρονιά: μεγάλη παραγωγή μασιά: τσιμπίδα για τα κάρβουνα μαστραμπάς: ειδικό σκεύος με χέρι που έπιαναν το λάδι από τα κιούπια ματζόρος: κακός ματσόβεργα: ο πλάστης ματσόπιτες: τα φύλλα που ανοίγουμε για πίτες ή γλυκά μεϊμάρης: χτίστης μεϊντάν: ανοιχτός χώρος μεσάντρα: ντουλάπα, το ύφασμα που κρέμασαν για να μη φαίνονται τα ρούχα που στοίβαζαν σαν σε ντουλάπα

αφλουγήστρα: Η κουτσομπόλα αφράσιαστους: Ανίκανος να κάνει κάτι σωστά έστω και αν προσπαθεί. Είδα τ’ς φρασιές τσι τα καμώματα σ’. αχυρών: ο στάβλος αχλιά: η στάχτη αχλιά τσι σκουν: διαλύθηκαν όλα αχλιόπτα: πίτα πάνω στη στάχτη αχμάκς: αγαθός στο μυαλό αχνιός: αχινός

δαβλος: μεγάλο ξύλο για το τζάκι διάνους: Γαλοπούλα διαρμίζω: Συγυρίζω, βάζω στη θέση τους διασάτσ: η φούρια διάσκατζους: Διάολος δρυμών: εργαλείο γεωργικό , κάτι σαν κόσκινο το χρησιμοποιούσαν στο αλώνισμα δυουλουγίτς: αυτός που είχε διαφορετικό χρώμα ματιών

χουχλατσίζ: βγάζει φουσκάλες, βράζει χράμια: υφαντά σκεπάσματα χτικιάρς: αδύνατος, κίτρινος, από την λέξη χτικιό, φυματικός

καπουσούζς: γρουσούζης κάπουτου: είδος υφάσματος καριγλί: Μικρό ξύλινο κάθισμα καρκάτς: ξηρός κάρνου: Κάρβουνο καρουτσόδρουμους – σιδηρόδρουμους: ο δρόμος που βγαίνεις από το χωρίο από τα ελαιοτριβεία καρπάν: το ύφασμα στο πάνω μέρος του τζακιού καρσί: απέναντι κασανίζου: Χτενίζω περιποιούμαι το άλογο κασκαρίκα: χουνέρι κασίδα: το κεφάλι κασιδιάρς: με βρώμικο μαλλί, με κασίδα, πυτιρίδα σε μεγάλο βαθμό. κάτα: γάτα κατάσταμα: υγρό καθαριστικό υπόλειμμα από παρασκευή σαπουνιού κατμάς: ευτελές υλικό και μεταφορικά αυτός που δεν παίρνει τα γράμματα. κάτζιλου: το κάγκελο κατίνα: η πλάτη

γάζα:&nbsp;βρώμα γαζιάρς: βρώμικος γδί ή καύκαλου: κεφάλι Για δες στούπακρου είναι πάλι: εγκυμονεί γιαβουκλού(ς): αγαπητικός γιαγκίν: πυρκαγιά γιαλουντούλαπου: Ντουλάπι για ότι γυάλινο υπήρχε σπίτι γιάνκα γιάνκα: περνάω με προσοχή γιαπράτσια: ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα γιατάκ(ι): φωλιά, κρυψώνας γίνκα μπαντανάς: λερώθηκα γιόκαμ: γιε μου γιορούκς: Άνθρωπος με αγύριστο κεφάλι - απόλυτη άποψη. γιουγλέτς: πελαργός γιουλάφ: η βρώμη γιούνια: μασκαράδες γιουσλαντίζου: μεγαλώνω, αναπτύσσομαι (για φυτά) γιρουντκό: μικρό σπίτι για τους γέροντες γονείς μετά το γάμο των παιδιών. γκντω: σπρώχνω

κισίμια: τα ελαιοκτήματα που νοικιάζει κάποιος κισμέτ: μοίρα, ριζικό κλάθκα: σακατεύτηκα, έμεινα κουλός κλώσσες: παπαρούνες κμαρ: Χωματένιο δοχείο που ψήνεται σε ειδικό καμίνι και βάζουν μέσα νερό κμασ: κοτέτσι κνιάδ: Μεθυσμένος κνικάτου: υφαντό με κόκκινα χρώματα συνήθως κοκολοϊ: μάζεμα ελιάς από την γη κόλτημηρ: σιδεριά που κρατάει την πόρτα από τη μέσα μεριά για να μην ανοίγει κουιντίζουμι: γελώ κουιτκούκ ή κουιτουλούκ: απάνεμο μέρος κουκούμ: ζεστός, ζεστασιά κουκτζελα: κουκουνάρι κουλουβάχατα: άνω κάτω κουλουφουτιά: πυγολαμπίδα κουπελάρ: αγόρι κουπιλούδα: κορίτσι

κρεβατή: αργαλειός κριτσέλ: Κρίκος στρογγυλός από την μια και από την άλλη πλευρά της πόρτας και ή περνάγαμε την κλειδαριά ή τα δέναμε με σχοινί η σύρμα. κρόκ: κρόκος αβγού χτυπημένος με ζάχαρη κτάβ: Μικρό σκυλί κτάλα: ο ώμος κτσια: τα κουκιά κυρντίζου του καπνό: κόβω τα φύλλα από τα φυτά του καπνού κφάτς: κουφός

Φωτογραφία εξωφύλλου cnn.gr

ζαγάρ: αγρίμι, ζωηρός ζαμπούνς: άρρωστος ζαρταλούδ: βερύκοκο ζγάφτου: βαράω, π.χ. α σι σγάψου καμιά ζγκόλμα: κολλιτσίδα ζγουρίζου: χτυπώ χταπόδι για να μαλακώσει ζιρβουκτάλς: αριστερόχειρας ζνιχ: η περιοχή γύρω από το λαιμό και τους ώμους ζουμπούλ: υάκινθος

σκουλεύου: πάω να καθαρίσω το χωράφι σκουτουκουμένους: Στεναχωρημένος σμάζωμα: επικριτικό για τους εκτός χωριού σνί: Μεγάλο χάλκινο γανωμένο ταψι σνικάζου: Συνειδητοποιώ, χορταινω, μου φαίνεται απίστευτο. Δε του σνικάζου. Δεν το καταλαβαίνω, μου φαίνεται απίστευτο σνιτς: μεταλλικό δοχείο μέτρησης ποσότητας σιτηρών - ψυχανθών&nbsp; σμπάθσιμι: συγνώμη. σουκάτς: στενό δρομάκι σούκερ: και μη χειρότερα, ευτυχώς γλυτώσαμε σούκιουρ: Ευτυχώς σουλαστήρ: δοχείο που πότιζαν τα φυτά σουτζίμ: λεπτό γερό σκοινί ή σπάγκος σταρκό: κόσκινο μικρότερο από το δρυμώνι, κοσκινίζανε το σιτάρι στε: έτσι στέρφα: άτεκνη, άγονη

αλσάχν: αλάτι αμανός: αργός στη δουλειά του αμολαρτός: ελεύθερος αμουλάρσα: Άφησα ελεύθερο αμπάρ: χώρος αποθήκευσης αμπασιά: η είσοδος σε χωράφι αμπουλάδα: μικρή ελιά άναγιαμ: παναγιά μου αναγουρεύου: αναζητώ, ψάχνω κάποιον. αναντάμ μπαμπαντάμ: πολύ παλιό ανασκουντίζου: Βάζω πλάτη, σπρώχνω. ανασούμπαλους: ασουλούπωτος άναψι τσι κόρουσι:θύμωσε πολύ

σα ντιγ μιντε: δεν είναι σίγουρο, αμφίβολο αν θα.. σάγια: πρόχειρη αποθήκη ζώων σαλαγώ: πιάνω σάλια μπάλια: δεν αξίζει, δεν είναι τίποτα σαλιάτς: σαλιγκάρια σαλκίμ: το φυτό γλυτσίνια σαμντράτς: Εργαλείο για να κόβουν τις οπλές των αλόγων, γαϊδάρων σαντζάκ: Η λαμαρίνα που έβαζαν πάνω απ' τις εξώπορτες για τη βροχή. σαντίγμιντι: έτσι κι έτσι σαπλίκ: Ξύλο από γκασμά η φτυάρι, μεταφορικά θα φας ξύλο. Θα σε κάνω ένα σαπλικ. σγάψου (να σι): να σου δώσω (ξύλο) σενιές: μαξιλαροθήκη

νταλακδής: αυτούς που του αρέσει η μουσική κι ο χορός νταμ: Σταβλος για ζώα, Σπίτι. νταμάχ: υπομονή νταμ(π)λάς: εγκεφαλικό νταμπακάς: τάπερ νταμπάν: επίπεδο έδαφος νταμπανώνου: φτάνω σε επίπεδο έδαφος νταντανίζουμι: κουνιέμαι πάνω κάτω νταρί: το καλαμπόκι. νταρί γίναν: σκόρπισαν ντάρνταγιαν: Τα έκανα άνω κάτω. νταχραδέλλ:&nbsp;&nbsp;τσεκούρι ντεμπλί -α: μακρύ ξύλο για να ραβδίζουν τις ελιές ντιβάν: κρεβάτι ντιζέζ: Τραγουδίστρια ντιπ για ντιπ: τελείως ντιριώμι: διστάζω, ντρέπομαι, να πω ή να κάνω κάτι. ντουβάρ: τοίχος και μεταφορικά ο πεισματάρης ή ο βλάκας ο άσχετος

θύμουσι του ιμβόλιου: δημιουργήθηκε φλεγμονή μετά από εμβολιασμό.

οντάς: δωμάτιο, σαλόνι όρθεις: οι κότες όσκιλντι: καλώς ήρθατε ουβραίος: Ομοίωμα του Ιούδα που καίγεται κατά την περιφορά της Δευτερανάστασης. ουρθοφλιά: η στραβόμαρα, κάποιος που δεν βλέπει καλά. όχτ: κάθετοι, απότομοι βράχοι

μπούρδα: σακί για ελιές μπουρμάς: στόμιο βρύσης μπουσκεμπέ: παγωνιά μπουτζάκ: γωνιά μπρουμτίστκα: έπεσα μτζουρώθκα: λερώθηκα, μαύρισα

μη κάν’ς τουν καμπόσου: ότι κάτι είσαι μηχανή – σιζμίκ: το ελαιοτριβείο του χωριού μι του τσαπ: με το έτσι θέλω μι φούτ’σι: με έφτυσε μιρίσια: μυρωδικά π.χ δυόσμος, άνηθος, μαϊντανός μιρμιδώ: μουδιάζω μισάλ: τραπεζομάντηλο μισιά: η μεσαία ζώνη σταθεροποιούσε το σαμάρι στο ζώο περνώντας από τη μέση του&nbsp; μισινέτζα: πετονιά μνούχος: το αρσενικό ζώο που είχε υποστεί ευνουχισμό μουρέλις: παλικάρια στην εφηβεία μουσκουλούλδου: ματζουράνα μουσκουσάπνου: σαπούνι μπα: ναι μπαγίρ: ύψωμα, ξέφωτο μπαϊλντσα: ιδρώνω μπαμπάς: η κουπαστή (το πάνω μέρος) μπανταλάμας: άχρηστος

ανζαμίσλατσι: άλογο που τρόμαξε και αφηνίασε ανιβασιά: φέρνει νότιο αέρα και υγρασία ανικούρκουδους: κάθομαι γονατιστός ανιμίζουμι: κουνιέμαι ανιμουλάγ: άνθρωπος που αλλάζει εύκολα τα πιστεύω του ανιφτώ: Κρατάω κάτι κόντρα ή βοηθώ κάποιον να ανεβεί κάπου. ανισπάθα: παγίδα για κοτσύφια, τσίχλες, κ.λ.π. αντγών: γωνία σπιτιού αντί: εξαρτήμα του αργαλειού άντε μπακαλούμ: άντε να δούμε τι θα γίνει αξιές: καμαρώνει κάποιος τον εαυτό του. αξπόλτους: ξυπόλυτος απδόκουλους: ξεραμένο αχλάδι για φάγωμα το χειμώνα. απ’ έφνα: από εκεί απίδια: αχλάδια απκάζου: ακούω απόκαρα: κουράστηκα απουλφάδ: ότι περισσεύει απουξυστάρ: η ζύμη που έμενε κολλημένη στη σκάφη που ζύμωναν και έφτιαχναν το τελευταίο ψωμί

ραχάτ: ησυχάζω, ξεκουράζομαι, είμαι ξάπλα. ράχτα: τα βράχια

χαγιάτ: χωλ χακ: νυχτοπούλι χαλέπς: γύφτος χαντούπς: αυτός που δεν μπορούσε να κάνει παιδιά χαλνάρια: τα χείλη μου μου, το στόμα χαλατσά: πεσμένες πέτρες χαράνα: παιχνίδι, ζωγράφιζαν χαράνα στο δρόμο μι του τσιραμιδ&nbsp; χαρχαλεύου: ανακατεύω κάνοντας θόρυβο χασιδένιο: κάτασπρο χάχλα: τραχανάς χλιάρ: κουτάλι και άνθρωπος που κουτσομπολεύει, μιλάει πολύ χνερ: χουνέρι χούγια: συνήθειες συνήθως κακιές χουριουγύρα: ανεπρόκοπη χουτζιρές: ταμείο

ντουγάν: Ξεροκεφαλος, αυτός που δεν καταλαβαίνει ντουγέν: εργαλείο για το όργωμα ντουλκέρς: ξυλουργός ντουμάν: πολύς καπνός ντουρμούσ: άνθρωπος που δεν καταλαβαίνει ντουρσέκ: αγκώνας και γωνία του δρόμου ντουσσιμές: δρόμος στρωμένος με πέτρες, πλακόστρωτο

τσιράκ: βοηθός μάστορα τσιρκόν: το ψαρόνι (πουλί) τσιρλιό: διάρροια&nbsp; τσιρς: ο πατέρας τσιρτσιβές: η κάσα από τα παράθυρα τσίτες: μικρά ξύλα για να κλείνουν τα τσουβάλια με τις ελιές. Κάνε τσίτες να τσετίσουμε τα τσβάλια με τσ ιλιές. τσίτουμι: έχω ξαπλώσει τσιτσίδα: καρπός κυπαρισσιού, άγουρα φρούτα τσίτσιδους: ολόγυμνος τσιφτές: όπλο μονό, γεμίζει από μπροστά τσλια: η κοιλιά τσολ: καρπέτα, υφαντό με παλιά ρούχα κομμένα σαν κορδέλες που στρώνουν στα πατώματα τσουράπ: κάλτσες τσπιά: αυτά που έβαζαν μέσα τις ελιές για να βγει το λάδι με την πίεση αλλά τα χρησιμοποιούσαμε και στα σπίτια σαν...χαλιά, ειδικά μπροστά στο τζάκι. τυριβόλ: καλαμένιο συνήθως δοχείο για να φτιάξουν τυρί

έγιουσι: σκούριασε έδιας: έτσι έδιου: εδώ έκανα τα τριμύστηρα: έκανα τα καλύτερα έλα πας φουνή μ’: συμφώνησε μαζί μου ε μπαίν στα πανιά: δε συμμορφώνεται έπιασι του ιμβόλιου: πέτυχε το εμβόλιο, είχε αποτέλεσμα έφαγες τα Μπακιρκάμ: Έφαγες το συκώτι μου έφνα: Εκεί

ψιατσί: δηλητήριο ψιγάδ: κουσούρι ψιρούτς: κρέμα ψλίτκου: συμπλήρωμα ποτού ψουμίστκα: πήρα κάτι μαζί μου για φαγητό ψουμόλσα: πεινασμένος ψχουπιάστκα: έφαγα κάτι λίγο, ή στεναχωρήθηκα

ξαντερίστκα: κάνω την ανάγκη μου ξάστσει: ετοιμάσου αλλά περιποιήσου τον εαυτό σου ξιλμανίζου: βγαίνω από το λιμάνι μου μεταφορικά, πάω βόλτα. ξιμπρουστιάζου: βγάζω στην επιφάνεια ότι κακό έκανες ξιμυαλίζ: αποπλανά ξιμπαμπούλα: μαύρο ζωύφιο ξίσπασι: άλογο που τρόμαξε ξνόγαλου: γιαούρτι ξλουμένους: τρελός, αυτός που τα χει χαμένα ξουλέμς: γυμνός από πούπουλα κόκορας στο λαιμό ξούρια: παραξενιές

ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΡΙΣΑΓΩΤΙΚΗ ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ

Ομάδα Facebook "Βρίσα -Λέσβου Παλιές φωτογραφίες"

φιλάντρου: Χαρταετός φνίκα: μαντήλα φνιτς: μελομακάρονο φουκάς: βάζο για γλυκό κουταλιού φουρτουτήρα: ξύλο που έβαζαν στο σαμάρι του ζώου αντίθετα απ την πλευρά που ήθελαν να φορτώσουν φουσκουμλιά: Φασκόμηλο φρινιάζου: θυμώνω σε υπερβολικό βαθμό. φρίτζα: κατασκευή δωματίου με πασσάλους ξύλινους και κλαδιά από πεύκο και ροδοδάφνες φρόκαλου: σκουπίδι και μεταφορικά άνθρωπος χωρίς καμιά αξία φρουκάλ: η σκούπα, η χορτάρινη φτίνα: Μεγάλο πήλινο δοχείο για την φύλαξη λαδιού κρασιού φωλ: αυγό που έβαζαν στις φωλιές για να το βλέπουν οι κότες και να πηγαίνουν να γεννάνε.

τυρσινές: ανάποδος τύφλα: η μούτζα τυφλώνω: μουτζώνω

ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΡΙΣΑΓΩΤΙΚΗ ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑ Τα μέλη της ομάδας στο facebook «Βρίσα – Λέσβου Παλιές φωτογραφίες» προσπάθησαν να καταγράψουν όσες περισσότερες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιούνται στη ντοπιολαλιά. Η βρισαγώτικη διάλεκτος ακολουθεί γενικά τους ιδιωματισμούς της λεσβιακής διαλέκτου, δηλαδή, παραλείπονται πολλά φωνήεντα μέσα στις λέξεις ή μετατρέπονται σε άλλα, π.χ. το ε συνήθως γίνεται ι&nbsp;και το ω γίνεται ου, ειδικά στο τέλος των ρημάτων, το κ γίνεται τσ. Η ανάγνωση των λέξεων, ίσως,&nbsp;&nbsp;θα σας δυσκολέψει γιατί στον γραπτό λόγο δεν μπορεί να αποδοθεί η προφορά ορισμένων “παχιών” συμφώνων όπως του λ, ν, ή το τ’ς και ιδιαίτερα του σ και του ς που ακούγεται όπως το αγγλικό sh.

βαθρακός: Βάτραχος βαλσαμουμένους: ταριχευμένος βαχλιά: φοβητσιάρα, ζαλισμένη βιρβιτσίλα: τα περιττώματα προβάτων και κατσικιών βίτσα: ψιλή βέργα βουλάδα: Μεγάλη πετρα βουλόσειρας: αγροτικό εργαλείο κάτι σαν σβάρνα το σέρνανε τα υποζύγια για να θρυμματίσουν τους σβόλους του χώματος μετά το όργωμα&nbsp; βουλόσυρους: κάνε ότι θέλεις, φύγε από το κεφάλι μου βράσμα: σιρόπι από σύκα βρουλίδα: κοτσίδα βουλίτς: μεγάλο κομμάτι από κορμό δέντρου&nbsp;

σετ: τοιχίο με πέτρες στα χωράφια σιρσέμς: Ανισόρροπος, ανόητος σηκουχτύπα: από τις λέξεις σήκω και χτύπα σιάζω: φτιάχνω σιαπάνω: προς τα πάνω σιάφνα: εκεί σιλτές: στρώμα σιμίτια: Κουλούρια σουσαμένια σιφτές! τα πρώτα χρήματα σκάλεθρος: Ξύλο με πανί που καθαρίζανε το φούρνο σκαρβέλ: ειδικά διαμορφωμένο ξύλο του σαμαριού που συγκρατούσε το φόρτωμα ( σχοινί ) σκαρπίνια: οι πλεχτές μάλλινες κάλτσες σκλι: τούφα απ’ τα μαλλιά σκορδούλα: ότι δεν θα καταφέρεις αυτό που πας να κάνεις

αγαντάρου: βοηθώ αγγρίζου:&nbsp;ερεθίζω, ενοχλώ· προκειμένου για ζώα, βρίσκομαι σε περίοδο οργασμού. αγιόστου: για φαντάσου αγναντίζου: δίνω σε κάποιον να καταλάβει αγριολαντίστκα: αγριεύτηκα αδιαφόριτους: ανάξιος για οτιδήποτε αλαγ' μαλαγ': ανακατεμένα αλγαριά: λυγαριά αλικουντίζουμι: απασχολήθηκα με κάτι και καθυστέρησα αλλάχτσει η γίδα: Γκαστρώθηκε η γίδα αλμπάνς: σιδηρουργός αλόρτους: όρθιος, ψηλός αλουγυρίζου: γυρίζω στους δρόμους αλλουσούσουμους: με αλλοιωμένα χαρακτηριστικά του προσώπου αλπανάβατους: ασουλούπωτος, άγαρμπος αλπουτζώθκα: Παραπάτησα αλπούτζα: Το σχοινί που δένει τα πόδια των ζώων για να μην μπορούν να φύγουν εύκολα.

παθμένους: τρελός, αυτός που τα 'χει χαμένα παλούτσ: σίδερο που δένεις σχοινί για ζώα παντριγιά: γάμος παπούδις: τα σπόρια ροδιού, αμυγδάλου.&nbsp; παπς: παππούς παραμπαρίζου: μοιάζω στο περίπου. παράντ: μάνταλο πόρτας, σύρτης παρασόλ: ομπρέλα παρτσιά: ένα κομμάτι&nbsp; πασλής: τσαπατσούλης, αυτός που δεν είναι καθαρός πατήτριες: εξάρτημα του αργαλειού πατιρντί: σαματάς πατλάτσ -πατλακέλια: παιδικό παιχνίδι με τα φύλλα από τις παπαρούνες πατσαβούρα: βρώμικη πετσέτα παφλούτς: ολόκληρο, πυκνό παχνιώτς: πήλινο δοχείο κάτι σαν αμφορέας. πέρκα: πέρδικα πέτκας: κομμάτι από τον κορμό πεύκου πευτσίγκανου: οι ξερές βελόνες του πεύκου

Να σι σγάψου μια πας τσιφάλ σ.: Να σε χτυπήσω στο κεφάλι ναμκιόρς: Γρουσουζης, αχάριστος, ο πλεονεκτης ο φαταούλας νεμές: τούβλο νίβουμι: Πλένω το πρόσωπό μου. Σηκω να νιφτεις. νιώνου: ξυπνάω νταβατούρ: φασαρία νταβλάσκα: έπεσα κάτω άγαρμπα νταβούλ: πρησμένος νταβραντίζου: κάνω κάτι γρήγορα νταγιανάμαντη: φτάνει πια, δείχνει αγανάκτηση νταγιαντώ, νταγιαντίζου: υπομένω, βαστώ, αντέχω νταγλαράς: ο μεγαλόσωμος άντρας ντάλα: καταμεσήμερο

πστάλια: ξερα σύκα πστιά: η οπίσθια ζώνη που κρατούσε το σαμάρι με τα οπίσθια του ζώου πυρουμάχ: μικρή φωτιά που άναβαν στα χωράφια για να μαγειρεύουν

μπασιάκ: κοκολόι μπασκί: πιεστήριο ελαιοτριβείου μπαχτσιαβάνς: αυτός που πουλάει λαχανικά που παράγει ο ίδιος. μπιρντάκ: ξύλο μπιζέρσα: καθυστέρησα, δυσκολεύτηκα Μπιζέρσις να έρτς. μπικιάρς: ο λεύτερος μπίνια: ανεβαίνω στην πλάτη κάποιου άλλου μπιρικέτ: πλούσια γεννήματα μπιχλιμπίδ: στολίδια ευτελούς αξίας μπιχτσίς: αγροφύλακας μπλυστρς: νεροχύτης μπογ: η φούστα μπούγιουρουμ: Κοπιάστε, περάστε μπουλαντίσκα: αναγούλιασα, γενικά σε οτιδήποτε άσχημο. Μου έρχεται να κάνω εμετό. μπουλουξίτου: βάλτο μέσα μπουρανί: φαγητό με χόρτα μπουραντάς: αστυνομικός

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.