Հերպես

Հիվանդության բնորոշումը

Հերպես վիրուսները մեծ ընտանիք է ԴՆԹ պարունակող վիրուսոիդներ են, որոնք առաջացնում են տարաբնույթ հիվանդություններ ոչ միայն մարդկանց, այլև կաթնասունների և թռչունների մոտ:
Այս վիրուսների առանձնահատկությունն այն է, որ երկար ժամանակահատված պահպանվում են բջիջներում (պերսիստենցիա), շատ երկարաժամկետ, առանց կլինիկական նշանների արտահայտման։

Հերպեսի վիրուսը փոխանցվում է շփման ճանապարհով:Վարակի աղբյուրը հիվանդ մարդն է կամ վիրուսակիրը: Հիվանդության առաջացմանը նպաստում են գերսառեցումը, օրգանիզմի դիմադրողականության անկումը, ինչպես նաև թերվիտամինությունը: Հերպեսը հաճախ առաջանում է այլ վարակիչ հիվանդությունների ֆոնի վրա: Գոտևորող հերպեսն առաջանում է ջրծաղիկի վիրուսով ախտահարվելիս:

Ախտանշանների նկարագրությունը

Վարակի աղբյուրը հերպեսի թարմ ցանով հիվանդներն են ու վարակակիրները: Դրա համար բավարար է վարակի մասնիկների հայտնվելը մաշկին կամ էլ լորձաթաղանթին, այն փոխանցվում է նաև վարակված իրերից` սպասքից, անկողնային սպիտակեղենից, խաղալիքներից, սրբիչից:
Հերպեսն ունի գաղտնի շրջան, որը տատանվում է 1-26 օրվա մեջ:
Հասարակ հերպեսի ժամանակ հաճախ ախտահարվում է դեմքի մաշկը` շուրթերի անկյուններում, ռունգերի մոտ, բերանի խոռոչում: Հազվադեպ է պատահում , որ հերպեսի ցանը հայտնվի ճակատին, այտերին, ականջներում, գոտկատեղին:

Հիվանդության ախտորոշումը

Հիմնականում բժիշկը կարող է ախտորոշում անել առանց լրացուցիչ հետազոտության` հիմնվելով ցանի տեսքի վրա:
Ավելի բարդ դեպքերում կարող է պահանջվել բշտերի վարակաբանական հետազոտություն կամ էլ արյան անալիզ:

Կանխարգելումը

Հերպեսի կանխարգելման համար անհրաժեշտ է օրգանիզմը հնարավորինս կոփել և հագնել եղանակին հարմար հագուստ` բացառելով շոգ եղանակին գերտաքացումը, իսկ խոնավ ու ցուրտ եղանակին՝ գերսառեցումը: Բուժման նպատակով օգտագործում են ինտերֆերոնի և էնդոգեն ինտերֆերոնի սինթեզը խթանող դեղամիջոցներ: Որպես հակավիրուսային միջոցներ կիրառվում են ացկլովիրը, ֆամցիկլովիրը, վալացիկլովիրը, վիդարաբինը և այլն: Հերպեսի բուժման համար նախատեսված ամենահայտնի դեղամիջոցը համարվում է ացիկլովիրը կամ զովիրակսը, որն արտադրվում է հաբերի կամ քսուքների ձևով:
Երեխաներին չպետք է թույլ տալ շփվել գոտևորող հերպեսով հիվանդ անձանց հետ, իսկ էքսուդատիվ դիաթեզով տառապող փոքր երեխաներին անհրաժեշտ է զերծ պահել նույնիսկ հասարակ հերպեսով հիվանդ անձանց հետ շփումից:

Հիվանդության բուժումը

Հերպեսը բուժվում է բժշկի օգնությամբ: Եթե հիվանդի ընդհանուր վիճակը լավ է, բավարար է մեկ անգամ այցելել բժշկին և կատարել նրա խորհուրդները, իսկ գոտևորող և սեռական հերպեսի առկայության ժամանակ անհրաժեշտ է բժշկի մշտական հսկողություն:
Հիվանդներին խորհուրդ է տրվում տաք հագնվել և խուսափել մրսելուց: Եթե գոտևորող հերպեսը սաստկացել է, անհրաժեշտ է պահպանել անկողնային ռեժիմ: Պետք է ընդունել վիտամիններով հարուստ սնունդ: Բերանի խոռոչի ախտահարման ժամանակ բժիշկը խորհուրդ է տալիս հաճախակի ողողումներ կատարել:

Սննդակարգի և կենսակերպի փոփոխություն

Օգտակար մթերքներ
Ծովամթերքներ (օր.՝ ձուկ, ծովախեցգետին)
Կաթնամթերք (օր.՝ բնական յոգուրտ, յուղազրկված կաթ, պանիր)
Ֆիտոնցիդով հարուստ մրգեր, բանջարեղեն, կանաչիներ (օր.՝ սոխ, սխտոր, կիտրոն, իմբիր, կարտոֆիլ)
Հացահատիկ (օր.՝ ցորեն, գարի, հաճար)
Միս (խոզի, ոչխարի, հավի, հնդկահավի)
Հավկիթ՝ հատկապես սպիտակուցը
Սոյա
Գարեջրի խմորիչ
Կազեին

Հակացուցված մթերքներ

Սննդակարգում պետք է սահմանափակել արգինինով հարուստ մթերքների օգտագործումը: Դրանց թվին են դասվում.
Ընկույզ, գետնանուշ
Շոկոլադ, ժելե
Արևածաղկի սերմեր
Լոբազգի մշակաբույսեր (սիսեռ, ոլոռ, ոսպ)
Բրինձ, հնդկաձավար
Աղ
Շաքար
Տավարի միս
Ալկոհոլ