Bilim, Teknoloji ve Toplum

Geleneksel kuduz aşıları enjeksiyon yoluyla uygulanırken, yeni yöntemler geliştirilmiştir. Oral kuduz aşısı, şekerle kaplanmış aşılarla hayvanların doğrudan ağız yoluyla aşılanması şeklinde aşılar üretilmiştir. Bu, vahşi hayvan popülasyonlarının aşılanmasında yaygın olarak kullanılan bir yöntem haline gelmiştir. Teknolojik gelişmeler, aşı üretimini ve dağıtımını da iyileştirmiştir. Üretim süreçleri daha verimli hale getirilmiş, aşıların depolanması ve taşınması için daha iyi yöntemler geliştirilmiştir. Bu sayede kuduz aşıları daha geniş kitlelere ulaştırılabilir hale gelmiştir. Gelişmiş ülkelerde, kuduzun kontrolü için etkili programlar oluşturulmuştur. Bu programlar, aşılamayı teşvik etmek, kuduz vakalarını izlemek ve halkı bilinçlendirmek gibi faaliyetleri içermektedir. Kuduzun yayılmasını önlemek için hayvan popülasyonları da aşılanır ve kontrol altında tutulur hale getirilmiştir. Günümüzde kuduz aşısı, dünya genelinde kuduzun kontrolü ve önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Aşıların geliştirilmesi, güvenliği ve dağıtımı konusunda yapılan çalışmalar, kuduz vakalarının azalmasına ve insanların kuduz hastalığından korunmasına yardımcı olmaktadır.

Birinci Bölüm Marie Curie............................................................... İkinci Bölüm Ali Kuşçu..................................................................... Üçüncü Bölüm Louis Pasteur............................................................ -Pasteur ve Buluşları......................................... -Günümüzde Pasteur Buluşunun Değişimi....................................................................... Dördüncü Bölüm Stephen Hawking................................................... Kaynakça.....................................................................

İkinci Bölüm: Ali Kuşçu

Ali Kuşçu, 15. yüzyılın ünlü Türk astronomu, matematikçi ve filozofudur. 1403 yılında, günümüzde İran'ın sınırlarında kalan Semerkant'ta doğmuş ve 1474 yılında İstanbul'da vefat etmiştir. Ali Kuşçu, özellikle gök bilimi, matematik ve coğrafya alanlarında yaptığı çalışmalarla tanınmıştır. Ali Kuşçu, Semerkant'ta büyümüş olup orada eğitim almıştır. Semerkant, döneminde İslam dünyasının önemli kültürel ve bilimsel merkezlerinden biriydi. Kuşçu, ünlü matematikçi ve gökbilimci Uluğ Bey'in (Timur İmparatorluğu'nun hükümdarı) sarayında görev almış ve onun için astronomik tablolar hazırlamıştır. Uluğ Bey'in kuşçusu olduğu için de o ve ailesine bu lakap miras kalmıştır. Kuşçu'nun en önemli çalışmalarından biri, astronomi alanında yazdığı "Risale fi'l-Hay'a" (Astronomiye Dair Risale) adlı eseridir. Bu eser, gök cisimlerinin hareketini ve yerlerini anlamaya yönelik önemli bir kaynak olarak kabul edilir. Ayrıca "Zîc-i Sultani" adlı astronomi tabloları da dahil olmak üzere birçok matematik ve astronomi eserini de kaleme almıştır.

Ali Kuşçu, trigonometri alanında da önemli katkılarda bulunmuştur. "Miftah-ı Hisab" adlı eseri, trigonometri ve trigonometrik fonksiyonlar hakkında detaylı bir açıklama içermektedir. Bu eser, Orta Çağ Avrupa'sında da büyük ilgi görmüş ve Latin dillerine de çevrilmiştir. Coğrafya alanında da çalışmalar yapmış olan Kuşçu, "Kanun-i Cografya" adlı eseriyle bilinir. Bu eserde, coğrafi konumların belirlenmesi, haritaların çizilmesi ve yön bulma teknikleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Ali Kuşçu, bilimsel çalışmalarının yanı sıra İstanbul Üniversitesi'nde öğretmenlik yapmış ve birçok öğrenci de yetiştirmiştir. Onun çalışmaları, hem Doğu'da hem de Batı'da büyük bir etki yaratmış ve dönemin bilimsel gelişimine katkıda bulunmuştur. Ali Kuşçu, dönemindeki önemli bilim insanlarıyla iletişim kurmuş ve çalışmalarını onlarla paylaşmıştır. Matematikçi Regiomontanus ile mektuplaşmalar yapmış ve ona gök cisimlerinin hareketiyle ilgili bilgiler sağlamıştır.

Ali Kuşçu, bilimsel çalışmaları, gökbilimdeki gözlemleri ve matematik alanındaki çalışmalarıyla adını dünyaya tanıtmış ve günümüzde de hâlâ başarıları ile anılan bir bilim insanı olmuştur. Benim bu bilim insanını seçme nedenim ise Ali Kuşçu'nun hem Timur İmparatorluğu'na hem de Osmanlı İmparatorluğu'na hizmet etmiş başarılı ve benim fikrimce nitelikleri az bulunan bir bilim insanı olmasıdır.

Dördüncü Bölüm: Stephen Hawking

Stephen Hawking (1942-2018), İngiliz teorik fizikçi, kozmolog ve yazardır. Hawking, özellikle evrenin kökeni, kara delikler ve kuantum fiziği gibi konularda yaptığı önemli çalışmalarla tanınır. Aynı zamanda, ALS (amyotrofik lateral skleroz) adlı nöromüsküler bir hastalığa sahip olmasına rağmen, engelleri aşarak ilham verici bir yaşam sürmüştür. Hawking, evrenin genel teorisi ve kara delikler üzerindeki çalışmalarıyla bilim dünyasında büyük bir etki yaratmıştır. Özellikle, "Sonsuzluğun Kısa Tarihi" adlı popüler bilim kitabı, evrenin nasıl başladığına, nasıl genişlediğine ve gelecekte nasıl evrilebileceğine dair derin bir anlayış sunmuştur. Hawking'in kuantum fiziği ve genel görelilik kuramını birleştirmeye yönelik çabaları, kara deliklerin yayılması, radyasyon yaymasıyla ilgili keşifleri ve "Hawking Radyasyonu" olarak adlandırılan fenomenin ortaya çıkışıyla önemli bir yer edinmiştir. Stephen Hawking, zorlu sağlık koşullarına rağmen cesur bir şekilde engelleri aşarak bilime ve insanlığa ilham vermiştir. Motor becerilerini tamamen kaybetmesine rağmen, özel olarak tasarlanmış bir konuşma cihazı aracılığıyla iletişim kurabilmiştir.

Bu çerçevede, yeni teknolojilerin kullanımı, nanoteknoloji veya genetik mühendislik gibi alanlardan yararlanarak daha etkili aşılar üretme fikirleri de ortaya çıkabilir. Bir diğer analiz ise, kuduz aşısının dağıtımını ve erişilebilirliğini iyileştirmek için alternatif yöntemler önermeyi teşvik eder. Bu bağlamda, geleneksel aşı dağıtım modellerinin ötesine geçerek, taşınabilir veya oda sıcaklığında saklanabilen aşılar gibi pratik çözümler düşünülebilir. Ayrıca, uzak ve ulaşılması zor bölgelere aşılara erişimi artırmak için yeni dağıtım stratejileri veya tele-tıp gibi teknolojik yenilikler de atılımcı düşünceyle analiz edilebilir. Bu çerçeveden incelendiğinde, kuduz aşısının yan etkilerini azaltmaya yönelik çözümler üzerinde çalışmak da teşvik edilebilir. Geleneksel aşılar bazen yan etkilere neden olabilir ve bu da aşılama oranlarını etkileyebilir. Atılımcı düşünce, bu soruna alternatif aşı bileşenleri veya aşı uygulama yöntemleri üzerinde yoğunlaşarak daha güvenli ve yan etkileri azaltılmış kuduz aşılarının geliştirilmesine yönelik yeni fikirleri ortaya çıkarmayı amaçlar. Son olarak ise atılımcı düşünce çerçevesinde, kuduz aşısı hakkında toplumun bilinç düzeyini artırmak ve aşılama oranlarını yükseltmek için yenilikçi eğitim ve farkındalık kampanyaları desteklenebilir.

Günümüzde Pasteur Buluşunun Değişimi Kuduz Aşısı:

19. yüzyılın ortalarında Louis Pasteur, kuduz aşısının geliştirilmesinde büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Pasteur, ilk kez inaktive edilmiş (ölü) kuduz virüsü kullanarak aşı üretmiş ve bu aşı, insanların kuduz hastalığına karşı bağışıklık kazanmalarını sağlayarak hayat kurtarıcı bir tedavi seçeneği haline gelmiştir. İlk kuduz aşıları, canlı virüslerden üretiliyor ve bazı yan etkileri olabiliyordu. Ancak zamanla, aşının güvenliği ve etkinliği üzerine çalışmalar yapılmıştır. Günümüzde, inaktive edilmiş kuduz virüsü veya rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak üretilen aşılar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu aşılar daha az yan etki riski taşıyarak yüksek düzeyde koruma sağlamaktadır.

Üçüncü Bölüm: Louis Pasteur

Louis Pasteur, 19. yüzyılın önemli Fransız kimyageri ve mikrobiyologudur. 27 Aralık 1822'de Fransa'nın Dole şehrinde doğmuş ve 28 Eylül 1895'te Paris'te hayatını kaybetmiştir. Pasteur, bir dizi önemli keşif yaparak mikrobiyoloji ve fermantasyon alanlarında çığır açmış ve modern aşılar ve sterilizasyon teknikleri gibi birçok alana önemli katkılarda bulunmuştur. Pasteur, mikroorganizmaların yaşamı ve hastalıklara olan etkileri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmış bir bilim insanıdır. Pastörizasyon adı verilen bir yöntemi keşfetmiştir. Bu yöntemde, gıdaların mikroorganizmalarını öldürmesi için ısıtma işlemi uygulanır. Bu yöntem süt, meyve suyu ve diğer sıvı gıdaların pastörizasyonu, sağlık standartlarının artırılması ve gıda mikrobiyolojisinin temellerinin atılması açısından büyük bir ilerleme sağlamıştır. Aynı zamanda Pasteur, birçok hastalığın nedenini mikroorganizmaların oluşturduğunu kanıtlamıştır. En ünlü çalışmalarından biri, şarbona neden olan bakterinin aşılanarak kontrol altına alınabileceğini gösteren deneyleridir. Bu deneyler, aşıların kullanımının hastalıkların yayılmasını engellemede büyük bir etkisi olduğunu kanıtlamış ve modern aşılarının temelini oluşturmuştur.

Louis Pasteur bir dizi önemli buluş ve keşif yapmıştır. Bunlardan en önemlileri ise: Pastörizasyon: Pasteur, gıdaların mikroorganizmalarını öldürmek için uygulanan bir ısıl işlem olan pastörizasyonu keşfetmiştir. Süt, meyve suyu ve diğer sıvı gıdaların pastörizasyonu, mikroorganizmaların çoğalmasını engelleyerek gıdaların raf ömrünü artırmış ve gıda güvenliğini sağlamıştır. Aşılar: Pasteur, birçok hastalığın nedenini mikroorganizmaların oluşturduğunu keşfetmiş ve aşıların kullanımını yaygınlaştırmıştır. En ünlü çalışmalarından biri, şarbona neden olan bakteriye karşı aşının etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca kuduz aşısı da dahil olmak üzere birçok hastalığa karşı aşılar geliştirmiştir. Optik Aktivite: Pasteur, organik moleküllerin optik aktivitesini inceleyerek kimya alanında önemli bir keşif yapmıştır. Optik aktivite, moleküllerin sağa veya sola dönüşlü ışığı nasıl etkilediğini ve moleküler simetrilerini belirlemek için kullanılan bir fenomendir. Bu çalışmaları, kimya alanında stereoizomeri ve moleküler yapının anlaşılmasına büyük katkı sağlamıştır.

Fermentasyon: Pasteur, fermantasyon sürecini inceleyerek bu alanda da önemli keşifler yapmıştır. Fermantasyonun mikroorganizmalar tarafından gerçekleştirilen bir kimyasal reaksiyon olduğunu, alkol ve asit üretiminde rol oynadığını ortaya koymuştur. Fermantasyonun kontrol altına alınması, bira ve şarap üretimi gibi endüstriyel uygulamalarda büyük bir etki yaratmıştır. Mikroorganizmaların Hastalığa Etkisi: Pasteur, mikroorganizmaların hastalıklara neden olduğunu kanıtlayarak bu alanda önemli bir dönüm noktası oluşturmuştur. Mikrobiyoloji alanında yaptığı çalışmalar, hastalık etmenlerinin tanınması ve kontrol edilmesi açısından büyük bir ilerleme sağlamıştır. Bu buluşlar ve keşifler, modern tıp, mikrobiyoloji ve gıda endüstrisi gibi birçok alanda büyük bir etkiye sahiptir. - Bu buluşlardan Kuduz aşısıyla ilgili olarak atılımcı düşünce çerçevesinden çeşitli analizler yapabiliriz: Atılımcı düşünce, mevcut kuduz aşısı yöntemlerini sorgulayarak daha etkili ve güvenli bir aşı geliştirme sürecini hedefleyebilir.

  Marie Curie'nin çalışmaları, tıp alanında radyoterapinin gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. II. Boer Savaşı sırasında taşınabilir röntgen cihazları geliştirmesi, yaralı askerlerin teşhis ve tedavisini kolaylaştırmıştır. Bununla birlikte, radyasyonun insan sağlığı üzerindeki etkilerini anlamak için yoğun çaba sarf etmiş ve bu alanda güvenlik önlemlerinin alınmasına da öncülük etmiştir.

Marie Curie, kadınların bilimde ve akademik dünyada daha fazla yer almasını teşvik etmiş bir bilim insanıdır. Kendi deneyimleriyle, kadınların bilimsel kariyerlere erişimlerinin sınırlarını zorlaması gerektiğini savunmuştur. Marie Curie'nin başarıları ve cesareti, birçok kadın bilim insanı için ilham kaynağı olmuştur. Marie Curie, bilime olan katkıları ve öncü çalışmalarıyla, modern fizik ve kimyanın gelişimine büyük bir etki sağlamıştır. Aynı zamanda kadın bilim insanlarının potansiyelini ortaya koymuş ve bilim dünyasında cinsiyet eşitliği konusunda önemli bir farkındalık yaratmıştır. Benim bu bilim insanını seçmemdeki en büyük sebep ise Marie Curie'nin dönemin koşul ve durumları göz önüne alındığında bir bilim insanı ve kadının ilerleyebileceği en son nokta olan Nobel Ödülleri'ne kadar ilerleyebilmiş olmasıdır. Hem dönemin kadınları için oldukça etkili bir örnek hem de kadına olan bakış açıları açısından önemli bir devrim olduğunu düşünüyorum.

Zekası, mizah anlayışı ve sıra dışı düşünme yeteneğiyle, geniş bir kitleye bilimi anlatma konusunda büyük bir etki yaratmıştır. Stephen Hawking, bilimsel katkıları ve yaşamı boyunca gösterdiği azim ve ilham verici örneklik nedeniyle birçok ödül ve onur derecesi almıştır. Hawking, bilimsel bilgilere ulaşmanın ve evrenin derinliklerine inmenin insanlığın keşifleri ve anlayışı için ne kadar önemli olduğunu vurgulamış ve popüler bilim iletişimi alanında büyük bir etki bırakmıştır. Benim bilim insanı olarak Stephen Hawking'i inceleme sebebim ise Hawking'in yaşadığı tüm fiziksel engellere rağmen dünya ve üzerindeki insanlar için bilimi ilerletmekten asla vazgeçmemesidir. Fikrimce, yalnızca birkaç yıl önce kaybettiğimiz bu bilim insanı kesinlikle bilim alanında birçok kişinin katamayacağı değerler ve görüşler katmış olum günümüz biliminin ilerlemesindeki en büyük öncü ve fizikçidir.

- https://abdulkadirozbek.com.tr/dunyaya-yon-veren-bilim-insanlari/ - https://cevreonline.com/tarihe-damga-vurmus-bilim-insanlari/ - https://tr.wikipedia.org/wiki/Louis_Pasteur - https://tr.wikipedia.org/wiki/Marie_Curie - https://tr.wikipedia.org/wiki/Ali_Ku %C5%9F%C3%A7u - https://www.theguardian.com/science/2018 /mar/14/stephen-hawking-obituary - https://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Hawking

Ayrıca Pasteur, kimya alanına da önemli katkılarda bulunmuştur. Optik aktivite adı verilen bir fenomeni keşfederek organik moleküllerin simetrisini ve yapısını anlamada önemli rol oynamıştır. Pasteur, çeşitli kimyasal bileşiklerin optik aktivitesini inceleyerek, moleküllerin sağa veya sola dönüşlü ışığı nasıl etkilediğini de ortaya koymuştur. Louis Pasteur'ün çalışmaları, tıp, mikrobiyoloji ve kimya alanlarında devrim niteliğindedir. Hastalıkların nedenlerini anlamak, aşılar ve hijyenik uygulamalar geliştirmek için bilimsel yöntemleri kullanarak büyük bir ilerleme sağlamıştır. Pasteur, bilimsel yöntemin gücünü vurgulayan ve modern tıp ve biyolojiye büyük bir etki yapmış olan bir bilim insanıdır. Onun çalışmaları, sağlık ve hijyen standartlarının iyileştirilmesi açısından hayati önem taşımaktadır ve bugünümüz dahil büyük bir değer kapsamaktadır. Benim Louis Pasteur gibi önemli bir bilim insanını seçmemdeki neden ise sağlık alanında yaptığı çalışmalarda günümüz tıp alanının temelini oluşturduğunu düşünmem. Buluşları ve

çalışmaları ile tıp dünyasının gelişimini oldukça öne çekmiş olup günümüzdeki hastalık ve tedavilerin çoğunun bu kadar çabuk sonuçlanmasında önemli bir rolü vardır. Bana kalırsa Louis Pasteur sağlık alanında önüne geçilemez bir devrimdir.

Birinci Bölüm: Marie Curie

Marie Curie, 20. yüzyılın en önemli bilim insanlarından biri olan Polonya doğumlu bir fizikçi ve kimyagerdir. 7 Kasım 1867'de Varşova'da doğmuş ve 4 Temmuz 1934'te Fransa'nın Passy kentinde hayatını kaybetmiştir. İlk olarak Polonya'da eğitim görmüş olup ardından Paris'teki Sorbonne Üniversitesi'nde çalışmalarına devam etmiştir. Marie Curie, popüler olarak radyoaktivitenin keşfi çalışmasıyla bilinir. Eşi Pierre Curie ile birlikte, uranyumun radyoaktif bozunumu üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda, 1898 yılında polonyum ve radyum elementlerini keşfetmiştir. Bu çalışmaları, fizik ve kimya alanlarında büyük bir ilerleme sağlamış ve bu çalışmalarla radyoloji biliminin temellerini atmış bulunmaktadır. Marie Curie, 1903 yılında, Pierre Curie ve Henri Becquerel ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır. Bu sayede tarihte bir Nobel Ödülü kazanan ilk kadın olmuştur. Daha sonra 1911 yılında, radyum ve polonyumun keşfi ve araştırması sayesinde Nobel Kimya Ödülü'nü de kazanmıştır. Bu başarılar, onu iki kez Nobel Ödülü kazanan ilk ve hala tek kadın bilim insanı yapmaktadır.