ისლამი

ისლამი- მონოთეისტურიაბრაამისეული რელიგია.
მისი რელიგიური
სწავლება დაფუძნებულია ყურანზე, როგორც ღმერთის პირდაპირ
სიტყვაზე და სუნნაზე, როგორც ღმერთის მიერ
რჩეული მაცნის, მუჰამმადის ქცევით მაგალითზე.
ისტორიულად ისლამი VII
საუკუნეში წარმოიშვა არაბეთის ნახევარკუნძულზე, ჰიჯაზის მხარეში.
ისლამის სწავლების მიხედვით, ღმერთი მანამდეც აგზავნიდა სხვადასხვა ერთა შორის
მაცნეებსა და წინასწარმეტყველებს, მათ შორის იყვნენ ბიბლიური პერსონებიც – ნუჰი, მუსა, 'ისა და სხვები,
რომლებიც ხალხში ქადაგებდნენ ერთღმერთიანობას. ერთღმერთიანობის ადეპტად
მიიჩნევა იბრაჰიმი.

ისტორიულად ისლამი VII საუკუნეში წარმოიშვა არაბეთის ნახევარკუნძულზე, ჰიჯაზის მხარეში. ისლამის სწავლების მიხედვით, ღმერთი მანამდეც აგზავნიდა სხვადასხვა ერთა შორის მაცნეებსა და წინასწარმეტყველებს, მათ შორის იყვნენ ბიბლიური პერსონებიც – ნუჰი, მუსა, 'ისა და სხვები, რომლებიც ხალხში ქადაგებდნენ ერთღმერთიანობას. ერთღმერთიანობის ადეპტად მიიჩნევა იბრაჰიმი.
ისლამის მიმდევარს ეწოდება მუსლიმი (ასევე მაჰმადიანი, მუსლიმანი ან მუსულმანი). 2009 წლის მონაცემებით, მათი რიცხვი 1,57 მილიარდს აღწევს და მსოფლიოს მოსახლეობის 23% შეადგენენ. ისინი ძირითადად განსახლებული არიან ჩრდილოეთ აფრიკაში, ახლო აღმოსავლეთსა და სამხრეთ აზიაში. მუსლიმთა დიდი ნაწილი განეკუთვნება მის ორ ძირითად შტოს – სუნიტურსა და შიიტურს. მათ გარდა არსებობენ სხვა მცირე ჯგუფები და ჰეტეროდოქსული სექტები.

ისლამური სწავლება

სლამური სწავლების ქვაკუთხედია მონოთეიზმი. ყურანის მიხედვით, ღმერთი არის ერთადერთი და უბადლო . არსებობის მიზეზი კი ღმერთის თაყვანისცემა და მისთვის თანაზიარის არგაჩენაა.
ისლამური მრწამსი შედგება ექვსი ძირითადი პირობისგან, რომლებიცაა ღვთის, ანგელოზების, წერილების, მაცნეების,
უკანასკნელი
დღისა და კარგისა თუ ცუდის ბედისწერის რწმენა.
პრაქტიკაში ისლამი ვლინდება ხუთი ბურჯით, რომლებიცაა რწმენის დამოწმება, ლოცვა,მარხვა რამადანის თვეში, მოწყალება და წმინდა ადილების მოლოცვა.

ქააბა

(არაბ. الكعبة — „კუბი“) — ქააბა კუბური ფორმის მუსლიმური სიწმინდე (შენობა). დღესდღეობით ჰაჯის დროს უამრავი პილიგრიმი მოდის და ქააბას წინ შემდეგ სიტყვებს წარმოთქვამს: „უფლის სამსახურში ვართ აბრაამის მოწოდების საპასუხოდ“ ირგვლივ ტარდება ტავაფის რიტუალი. მუსლიმებისთვის კააბა არის ქიბლა - ორიენტირი, რომლისკენაც იყურება ყველა მუსლიმი ლოცვის დროს.

მიმდინარეობები

სუნნისა და მუსლიმთა ერთობის მიმდევარნი დღევანდელი მუსლიმების აბსოლუტურ უმრავლესობას წარმოადგენენ. სუნიტთა მრწამსის მიხედვით, ისლამი ეფუძნება ყურანსა და ჰადისს, ანუ გადმოცემებს მუჰამმადის ამა თუ იმ ქმედების მიმართ დამოკიდებულების შესახებ. ამგვარი გადმოცემები ჩაწერილია კრებულებში, რომელთაგან გამოარჩევენ ექვსს – საჰიჰ ალ–ბუხარი, საჰიჰ მუსლიმი, სუნან იბნ მაჯა, სუნან ან–ნასა'ი, ჯამი' ათ–თირმიზი, სუნან აბუ დავუდ.

შიიტები
რედაქტირება
შიიტები სიდიდით მეორე განშტოებაა. ისინი მრავალ სექტას წარმოადგენენ, რომელთა ძირითადი შეხედულებებიც განსხვავდება. მაგალითად იემენელი ში'იტები, იგივე ზაიდიტები, ჰანაფი სუნიტებისგან მხოლოდ იმით განირჩევიან, რომ ცნობენ იმამთა მემკვიდრეობით ხელისუფლებას, ხოლო ში'იტი–იმამიტები იმამებს მიაწერენ ყოვლისმცოდნეობისა და ყოვლისშემძლეობის თვისებებს. ში'იტთა შორის სამი ძირითადი შტო გამოიყოფა – იმამიტები, ზაიდიტები და ისმა'ილიტები.