Los hius invisibles

Votz enregistrada : Delfina Castaing Mila mercés a era Granmercés a Claudi Pierson, Eva Cassagnet, Thierry Baylac e Joan-Miquèu Espinasse

Que's manquèn càiger de cuu quan enténen la bèstia gibosa a respóner en lenga nòsta (dialècte gascon !) : - Jo, vengui de las Lanas ... Eth, d'Africa, mei precisament deu Sahara. Quaranta Dius de mila Dius ! Com èra possible ? - Mès çaquelà, parlas la lenga deu país ? S'exclamèc Corbençon. - Plan solide ! Que soi un dromadari lanusquet ! Gascon de soca, que soi ! Mon arrèr – arrèr – arrèr .… gran-pair (qu'èra a la fin deu sègle dètz-e-nau) qu'estoc gahat dens lo desèrt d'Algeria dambe tota la sua familha e miat en las Lanas entà esporgar lo pinhadar.&nbsp;

Atau qu'estoc hèit. La nueit d’après, Corbençon que's botèc los peus jos l'ala gaucha, digoc adiu a Corbàs e s'envolèc. Que volèc tota la nueit en minjar anjolets, parpòlas e damisèlas. Quan los purmèrs arrais deu só puntejèn, se pausèc tot molut sus ua branca d'un pin, en broa de mar, benlèu au sud de l'Espanha. Brumeis aulorencs e doç montavan deu sòu. Que’s sentiscoc solatjat.

Qu'arribèn ua nueit d'abòr. La lua èra au son plen. Lo large&nbsp;disc qu'amantolava los auburís mavedísses d'ua lusor daurada. Avançavan a tot doç, en coda-l'i-sèga, dens un ronet familhèr. Lo sòu vibrava a mesura de la lora aviada. La traucada deus huelhatges que deishava passar eslambrets hurtius, arrois e jaunes. Au cap de l'alea grana que ralentiscón, gahèn la virada e s'estanquèn.

Los hius invisibles

E atau lo lendoman e lo lendoman passat. Mès qué hasèvan aqueras bèstias estranhas ? Los ausèths qu'èran desparaulats. Enfin, pas tots çaquelà&nbsp;: n'i avèva pas mei que Corbàs e Corbençon tà’s questionar. Tots los autes que s'èran escapats : « Non son pas ausèths, son mamifèrs ! ». Que calèva hèr quaucom... A boca de nueit, que volatèn cap a l'endret on las duas bèstias s'arrepausavan. - Hòu vosauts ! D'on venguètz ?&nbsp;

Arren mei dinc a tres òras deu vrèspe quan un rambalh tarrible esclatèc : sus ua musica de fanfarra, umans pinturlats e vestits com papagais sortiscón de las caravanas e tirèn de cap a la tenda mentre que veituras pleas d'umans, petits e grans, arribavan de pertot. E aquí que duas bèstias, l'ua a crinièra e l'auta gibosa, qu'estón sortidas de remòrcas e amiadas a la grana tenda ... jos aplaudiments.

Que tornèc gahar la volada, los sons movements dravats. L'auba qu'espeliva&nbsp;: que calèva hèr viste, pro viste.&nbsp; Que tirèc de cap a l'oèst, susvolèc las còstas algerianas e las montanhas de l'Atlas. Quan arribèc au dessús deu desèrt, saboc qu'avèva ganhat. Que despleguèc las alas&nbsp;: peus e hius caigèn a tot doç, plojeta mirgalhada sus immensitat d'aur.&nbsp; Los hius invisibles que tornavan estar ligats.

Qu'estón tots o pauc se’n manca decimats per la fred e la maladia sonque mon ajòu qu'estoc empresoat dens aqueth circ... Per mon amic Leon, la sua istòria qu'ei autan trista com braca : qu'estoc gahat peus caçaires quan èra leonet dens lo desèrt algerian e venut aquiu. Qu'èm amics dempèi qu’es arribat, i a 25 ans d’aquò, e ara qu'èm tots dus vielhs e gorpits.

Los dus amics que tornèn trobar Leon e son companh. - Qu'èm desolats .... Qu'èm tròp petits tad espartir los barrolhs de la vòsta gàbia ... mès que'vs prepausam quaucom : se'ns volètz balhar cadun un peu, Corbençon que'us largarà au-dessús deu Sahara. Atau un hiu invisible que'vs ligarà au vòste país originau, aus vòstes pairans e que'i saunejeratz cada nueit. Leon e Dromadari non balancèn pas : cadun que's darriguèc suu còp un peu e que'u balhèc a Corbençon : - S’escades lo còp, lo digón, las nòstas nueits que seràn saborosas e lo nòste tristèr aleugit.

L’auba los trobèc febrós e moluts&nbsp;: n’avèvan pas podut clucar. Que descobriscón lavetz un decòr extraordinari : au ras de la crotzada de la zòna comerciala, i avèva un dotzenat de caravanas e remòrcas, rutilantas au sorelh maitiau. Umans qu’apitavan ua tenda de las granas, randada d’arroi e de jaune. E tostemps aqueth hum especiau e quauquas arroganhadas inquietantas …

Lo silenci a l'entorn qu'èra sancèr : mèrle, corbàs, agaça, passeron, hasanhet, cavèca e corbençon, tots ausèths deu parçan, qu'èran esmudits, a la gaita. Suus joquèrs, nada alatada, nat clinhet. E a l'embaish, pas arren tanpòc. Tot aqueth monde alirut qu’esperava, prèst tà se tornar hèr un clucòt ... quan, drin a drin , ua aulor, un herum estranh e sauvatge envadiscoc l'espaci e ahiscoc la sentida deus ausèths. Que percebèn lavetz ronhadas e gemits …

Aquò dit, Dromadari e Leon que's virèn e cluquèn los uelhs. Corbàs e Corbençon qu'èran estabordits. Que devisèn tota la nueit : n'èra pas possible de'us deishar atau. A las clicas qu'èran prèstis. Cau saber que Corbàs e Corbençon son dus « ausèths posoèrs ». Lo purmèr pr'amor qu'ei lo companh fidèu de las broishas dempèi l'escurada deu temps. E peu segond, los umans deus países que susvòla - qu'ei un ausèth mudaire – l'an chafrat « ausèth mistic » pr'amor que parleré directament a Diu...

Que tornèc volar l'endesser, repausat mès un drin preocupat&nbsp;: la traversada qu'èra mauaisida pr'amor deus vents capriciós … e lo varam de la lua plea que flaquejava - pròche de la fin deu cicle - çò qui anonciava de mensh en mensh a minjar. Los peus sarrats jos l'ala, que volèc a rasèr de l'aiga, atentiu.&nbsp; Qu'èra mei o mensh a miei camin quan avisèc un plap blu e d'autes, jaunes e marrons&nbsp;: qué podèva plan estar&nbsp;? Que virèc e devarèc mei pròche&nbsp;: pelhas, qu'èran pelhas au miei de brigalhas&nbsp;!&nbsp;

Corbençon sabèva. A cada traversada, que'n trobava... Que sabèva lo naufragi, los crits e los còs negats deus migrants. Mès aqueste còp, qu'anava hèr quaucom&nbsp;!&nbsp; Que devarèc e devarèc enqüèra, dinc que poscosse gahar, dambe lo son becquet, hius de cada pelha e los botar jos las alas.&nbsp; Qu'èra esbraçat.&nbsp;Mès urós qu'èra&nbsp;: çò qu'anava hèr per Leon e Dromadari, qu’ac haré tanben peus umans qu'èran mòrts, abandonats de tots&nbsp;!&nbsp;

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.