Η αποθέωση του πολέμου -Vasily Vereshchagin 1871

Ο Βερεστσάγκιν έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες, γεγονός που τον επηρέασε βαθιά. Στο έργο «Η Αποθέωση του Πολέμου» ο θεατής αντικρίζει έναν πυραμιδωτά διαμορφωμένο σωρό από ανθρώπινα κρανία. Μια έρημη και εκτεθειμένη στον καυτό ήλιο γη, με διάσπαρτα ξερά δένδρα, καταφύγιο για μαύρα κοράκια που πετούνε ολόγυρα, ενώ στο βάθος μόλις διακρίνονται τα μισοκαταστραμμένα τείχη μιας πόλης. Ο ζωγράφος έγραψε στο πλαίσιο του πίνακα: «Αφιερώνεται σε όλους τους μεγάλους κατακτητές, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος».

ΤΡΑΓΟΥΔΙ    Ναζίμ Χικμέτ

(απόδοση Γιάννη Ρίτσου)

Εγώ είμαι, εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας.
Εδώ ή αλλού, χτυπάω όλες τις πόρτες
ω, μην τρομάζετε καθόλου που είμαι αθώρητη
κανένας μια μικρή νεκρή δεν μπορεί να δει.

Εδώ και δέκα χρόνια εδώ καθόμουνα
στη Χιροσίμα ο θάνατος με βρήκε
κι είμαι παιδί, τα εφτά δεν τα καλόκλεισα,
μα τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν.

Πήραν πρώτα φωτιά οι μακριές πλεξούδες μου
μου καήκανε τα χέρια και τα μάτια
όλη-όλη μια φουχτίτσα στάχτη απόμεινα
την πήρε ο άνεμος κι αυτή σ' ένα ουρανό συγνεφιασμένο.

Ω, μη θαρρείτε πως ζητάω για μένα τίποτα,
κανείς εμένα δε μπορεί να με γλυκάνει
τι το παιδί που σαν κομμάτι εφημερίδα κάηκε
δε μπορεί πια τις καραμέλες σας να φάει.

Εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας, ακούστε με,
φιλέψτε με μονάχα την υπογραφή σας
έτσι που τα παιδάκια πια να μη σκοτώνονται
και να μπορούν να τρώνε καραμέλες.

Η θλίψη της απώλειας...

"Τα νέα του πολέμου"
Louisa Starr Canziani,1900

"Μετά τον πόλεμο - το λυπημένο σπίτι"
Santiago Rusiñol Prats - 1895

“Λένε κάποια τραγούδια και ιστορικά βιβλία
πως ο στρατός μας θαυματούργησε στην Αλβανία.
Αλλ’ ο πατέρας μου κανένα θαύμα δε θυμόταν
κι όταν τον ρώταγα τον πόλεμο τον καταριόταν.
– Ποιοι ήταν πατέρα οι νικηταί και ποιοι οι ηττημένοι;
– Στον πόλεμο, παιδί μου, υπάρχουν μόνο σκοτωμένοι…
Τα κρυοπαγήματα και τα κουρέλια του θυμόταν.
– Και τα ανδραγαθήματα; Ρωτούσα. Αποκρινόταν:
– Μπορεί οι νεκροί που τάφηκαν μέσα στο χιόνι
που πολεμήσαν μοναχοί και που πεθάναν μόνοι…
– Κ’ η Παναγία που σας προστάτευε πού ήτανε πατέρα
δεν ήταν δίπλα σας όταν φωνάζατε αέρα;
– Ίσως την έβλεπαν οι στρατηγοί την Παναγία
όταν μας ψάχνανε στους χάρτες μέσα στα γραφεία…”.

Θωμάς Γκόρπας, Ποιήματα, Κέδρος

Loading...

Loading...

Loading...

Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος

Loading...

Christopher R. W. Nevinson, «A Dawn», απεικονίζει μια θάλασσα ταλαιπωρημένων Γάλλων στρατιωτών να οδεύουν προς το μέτωπο το 1914.

Loading...

Paul Nash, «Φτιάχνουμε έναν Καινούργιο Κόσμο» (1918)

Loading...

Loading...

Loading...

Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος

Loading...

Paul Nash, «Φτιάχνουμε έναν Καινούργιο Κόσμο» (1918)

Loading...

Loading...

"Κανείς δεν φανταζόταν πόσο ανθρωποβόρα θα αποδεικνυόταν η σύγκρουση, πόσα εκατομμύρια θα ήταν οι νεκροί, οι επιζήσαντες με τα διαλυμένα πρόσωπα και τα κατεστραμμένα πνευμόνια, οι ψυχικά διαταραγμένοι."

Το 1964, ο Φίλιπ Λάρκιν μεταγράφει ποιητικά τη φωτογραφία της διπλανής σελίδας. Στο ποίημά του με τίτλο MCMXIV (1914) θα μιλούσε για τον βίαιο στραγγαλισμό της προπολεμικής αθωότητας :

Εκείνες οι ακανόνιστες, ατέλειωτες σειρές
που υπομονετικά στημένες
θαρρείς και μάκραιναν
έξω απ’ το γήπεδο Όβαλ ή το Βίλα Παρκ
 Οι κορυφές των καπέλων, ο ήλιος
πάνω πρόσωπα αρχαϊκά, μυστακοφόρα
που μειδιούν, λες κι όλα αυτά
δεν είναι παρά χωρατό πανηγυριού του Αυγούστου (…)
Ποτέ πια τέτοια αθωότητα
ούτε πριν, ούτε μετά
καθώς γινόταν παρελθόν
δίχως μια λέξη
(…) ποτέ τέτοια αθωότητα ξανά.

Ένα πλήθος νεαρών στο Λονδίνο τον Αύγουστο του 1914 πληροφορείται την κήρυξη του πολέμου.

Το 1964, ο Φίλιπ Λάρκιν μεταγράφει ποιητικά τη φωτογραφία της διπλανής σελίδας. Στο ποίημά του με τίτλο MCMXIV (1914) θα μιλούσε για τον βίαιο στραγγαλισμό της προπολεμικής αθωότητας :

Εκείνες οι ακανόνιστες, ατέλειωτες σειρές
που υπομονετικά στημένες
θαρρείς και μάκραιναν
έξω απ’ το γήπεδο Όβαλ ή το Βίλα Παρκ
 Οι κορυφές των καπέλων, ο ήλιος
πάνω πρόσωπα αρχαϊκά, μυστακοφόρα
που μειδιούν, λες κι όλα αυτά
δεν είναι παρά χωρατό πανηγυριού του Αυγούστου (…)
Ποτέ πια τέτοια αθωότητα
ούτε πριν, ούτε μετά
καθώς γινόταν παρελθόν
δίχως μια λέξη
(…) ποτέ τέτοια αθωότητα ξανά.

Ο αμερικανός ζωγράφος Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ εμπνεύστηκε αυτόν τον πίνακα που ζωγράφισε το 1919, με τίτλο «Χτυπημένοι από αέρια», έπειτα από επίσκεψή του σε γαλλικό νοσοκομείο που βρισκόταν κοντά στην Ιπρ, στη μάχη της οποίας οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά δηλητηριώδη αέρια, με αποτέλεσμα πολλοί από τους φαντάρους να τυφλωθούν

"Σκηνή Πολέμου" Το παραπάνω έργο δημιούργησε ο Maximilien Luce το 1914-1918
Ο πίνακας ήταν μια χαρακτηριστική εικόνα των δεινών του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, απεικονίζοντας την φρίκη του πολέμου.

Η ποίηση του Α΄παγκοσμίου πολέμου είναι μια ποίηση που ουρλιάζει, κλαίει, φρίττει, πονά· αλλά και ειρωνεύεται, μοιραλατρεί...

«Αυτό που με πνίγει μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο είναι ο φόβος της εσωτερικής αποκτήνωσης. … δεν έχω τον παραμικρό φόβο για τις σφαίρες και τις οβίδες … φοβάμαι μήπως χάσω την πίστη μου στην ανθρωπότητα, στον ίδιο μου τον εαυτό, στο καλό που υπάρχει στον κόσμο».
Φραντς Μπλούμφελντ, σε επιστολή στην αρραβωνιαστικιά του από το μέτωπο.

Ένας Ιρλανδός αεροπόρος προβλέπει τον θάνατό του

Τη μοίρα μου, το ξέρω, θ’ απαντήσω
Κάπου ανάμεσα στα σύννεφα απάνου,
Ούτε αυτούς που μάχομαι μισώ
Μα ούτε αυτούς που προστατεύω αγαπώ.

Πατρίδα μου είναι η γειτονιά Κιλτάρταν Κρος,
Συμπατριώτες, του Κιλτάρταν οι φτωχοί,
Αυτοί δεν έχουν τίποτα να χάσουν από ένα τέλος του πολέμου πιθανό
Μα κι η ζωή τους δεν θα είναι ευτυχέστερη από πριν.

Ούτε καθήκον ούτε νόμος μου υπαγόρευσαν να πολεμήσω,
Ούτε δημόσιοι άνδρες μα ούτε λαϊκές ζητωκραυγές,
Μια ώθηση μοναχική απόλαυσης
Μ’ οδήγησε στων σύννεφων τις ταραχές.

Τα ζύγιασα όλα, τά’φερα μες στο μυαλό μου όλα,
Τα χρόνια που έρχονται θά’ναι σπατάλη αναπνοής,
Σπατάλη αναπνοής τα πίσω χρόνια,
Αυτός ο θάνατος ας είναι ζύγιασμα τούτης της ζωής

William Butler Yeats