ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ

ΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ!

3ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων

Τάξη Α1

Σχολικό έτος: 2020-2021

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η παιδική ηλικία αποτελεί την πιο ευαίσθητη περίοδο της ζωής του ανθρώπου και συνάμα την πλέον καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της ψυχικής υγείας του ατόμου. Παρότι, όμως, είναι τόσο σημαντική η χρονική αυτή φάση, σ' όλες τις κοινωνίες κι εποχές, υπήρχαν περιπτώσεις εκμετάλλευσης του παιδιού που ζημίωσαν τον πολιτισμό, τον άνθρωπο, την ανθρωπότητα ολόκληρη.
Ο Ντοστογιέφσκι, που θεωρείται ο μεγαλύτερος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, είχε πει χαρακτηριστικά: «Η ζωή κι η ιστορία της ανθρωπότητας δε θα δικαιωθεί ποτέ, όσο υπάρχει έστω κι ένα παιδί στον κόσμο που πεθαίνει από πείνα».
Βέβαια, ο θάνατος ενός παιδιού από πείνα είναι το πιο «ελαφρύ» για τη συνείδησή μας περιστατικό μπροστά σ' όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας κι αφορούν την εκμετάλλευση του παιδιού και την παραβίαση των δικαιωμάτων του.

Loading...

Loading...

Παιδική εργασία και εκμετάλλευση

Loading...

Με τον όρο παιδική εργασία αναφερόμαστε στην απασχόληση των παιδιών σε τακτική και συνεχή εργασία. Τα περισσότερα είδη παιδικής εργασίας σε όλο τον κόσμο είναι καταναγκαστικά, με την έννοια ότι τα παιδιά διδάσκονται να αποδέχονται τις συνθήκες διαβίωσής τους και να μην οραματίζονται ένα καλύτερο αύριο. Επίσης, ενέχει κινδύνους, ή μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευση του παιδιού, να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του.

Η παιδική εκμετάλλευση είναι μια έννοια που συνδέεται στη χώρα μας με την παιδική εργασία αλλά και με την παιδική πορνεία. Ως πιο ευάλωτα στην παιδική εκμετάλλευση θεωρούνται τα παιδιά των μεταναστών / προσφύγων (45,4%), ακολουθούν τα παιδιά διαλυμένων οικογενειών 31,1% και τέλος αναφέρονται παιδιά των τσιγγάνων με ποσοστό 14,8%.
Ο εξαναγκασμός από τους γονείς για ίδιο οικονομικό όφελος θεωρείται ως η σημαντικότερη αιτία για το φαινόμενο της παιδικής εργασίας (53,3%). Ως δεύτερη σε σημαντικότητα αιτία παιδικής εργασίας αναφέρεται η ύπαρξη οργανωμένων παράνομων κυκλωμάτων (26,6%).

Η πλειοψηφία των Ελλήνων πιστεύει ότι τόσο οι περιπτώσεις της παιδικής εργασίας, όσο και οι περιπτώσεις της παιδικής πορνείας είναι τόσες πολλές στην χώρα μας, ώστε αποτελούν κοινωνικά προβλήματα. Ωστόσο, μόνο το 30,5% θεωρεί ότι η παιδική εκμετάλλευση στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 7 περίπου στους 10 Έλληνες κρίνουν τη νομοθεσία, που υπάρχει στη χώρα μας γύρω από το θέμα της παιδικής εκμετάλλευσης, ως ανεπαρκή. 

Loading...

Το συννεφόλεξο έργο του συμμαθητή μας, Ζώη Ιωάννη

Loading...

Παιδική εργασία και εκμετάλλευση

Loading...

Με τον όρο παιδική εργασία αναφερόμαστε στην απασχόληση των παιδιών σε τακτική και συνεχή εργασία. Τα περισσότερα είδη παιδικής εργασίας σε όλο τον κόσμο είναι καταναγκαστικά, με την έννοια ότι τα παιδιά διδάσκονται να αποδέχονται τις συνθήκες διαβίωσής τους και να μην οραματίζονται ένα καλύτερο αύριο. Επίσης, ενέχει κινδύνους, ή μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευση του παιδιού, να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του.

Η παιδική εκμετάλλευση είναι μια έννοια που συνδέεται στη χώρα μας με την παιδική εργασία αλλά και με την παιδική πορνεία. Ως πιο ευάλωτα στην παιδική εκμετάλλευση θεωρούνται τα παιδιά των μεταναστών / προσφύγων (45,4%), ακολουθούν τα παιδιά διαλυμένων οικογενειών 31,1% και τέλος αναφέρονται παιδιά των τσιγγάνων με ποσοστό 14,8%.
Ο εξαναγκασμός από τους γονείς για ίδιο οικονομικό όφελος θεωρείται ως η σημαντικότερη αιτία για το φαινόμενο της παιδικής εργασίας (53,3%). Ως δεύτερη σε σημαντικότητα αιτία παιδικής εργασίας αναφέρεται η ύπαρξη οργανωμένων παράνομων κυκλωμάτων (26,6%).

Η πλειοψηφία των Ελλήνων πιστεύει ότι τόσο οι περιπτώσεις της παιδικής εργασίας, όσο και οι περιπτώσεις της παιδικής πορνείας είναι τόσες πολλές στην χώρα μας, ώστε αποτελούν κοινωνικά προβλήματα. Ωστόσο, μόνο το 30,5% θεωρεί ότι η παιδική εκμετάλλευση στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 7 περίπου στους 10 Έλληνες κρίνουν τη νομοθεσία, που υπάρχει στη χώρα μας γύρω από το θέμα της παιδικής εκμετάλλευσης, ως ανεπαρκή. 

Μορφές παιδικής εκμετάλλευσης

Οι μορφές οικονομικής εκμετάλλευσης στην παιδική ηλικία είναι οι ακόλουθες:
- Η παιδική εργασία
- Η παιδική πορνεία

Η παιδική εργασία είναι η βασικότερη μορφή οικονομικής εκμετάλλευσης. Ένα στα έξι παιδιά του πλανήτη εργάζεται σε κάποιο περιβάλλον που βλάπτει την ψυχική και σωματική του υγεία. 73 εκατομμύρια από τα εργαζόμενα παιδιά είναι ηλικίας κάτω των δέκα ετών και κάθε χρόνο τουλάχιστον 22 χιλιάδες από αυτά σκοτώνονται σε εργατικά ατυχήματα. Περίπου 171 εκατομμύρια παιδιά στον πλανήτη εργάζονται σε ορυχεία, λατομεία και άλλους επικίνδυνους χώρους δουλειάς ή με επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά, εντομοκτόνα ή βαρύ μηχανικό εξοπλισμό. Κατ’ εκτίμηση 246 εκατομμύρια εργαζόμενα παιδιά, κάτω των 18 ετών, κανονικά θα έπρεπε να μορφώνονται στις σχολικές αίθουσες, αποκτώντας εφόδια για μια καλύτερη ζωή, πράγμα που δε συμβαίνει.

Μια ακόμα αποτρόπαια μορφή οικονομικής εκμετάλλευσης είναι εκείνη της σεξουαλικής εκμετάλλευσης στα πλαίσια της οποίας έγκειται και η παιδική πορνογραφία . Αυτή θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τη σωματική υγεία και ασφάλεια του παιδιού αλλά και την ψυχική του υγεία.
Η παιδική πορνεία θεωρείται μια από τις χειρότερες μορφές οικονομικής εκμετάλλευσης παιδιών ανά τον κόσμο . Σύμφωνα με τον ΟΗΕ περισσότερα από 73.000.000 αγόρια και 150.000.000 κορίτσια υφίστανται σεξουαλική παραβίαση (Μπαλούρδος κ.ά., 2011). Αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο χώρες Τρίτου Κόσμου (Βραζιλία, Ταϊλάνδη) αλλά και ανεπτυγμένες (Η.Π.Α). Σε παγκόσμιο επίπεδο η οικονομική εκμετάλλευση παιδιών (σωματεμπορία, εργασία, πορνογραφία κλπ) αποφέρει τεράστια χρηματικά κέρδη στους προαγωγούς. Έτσι, παρόλο που γίνονται προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου και ποινικοποίηση των πρακτικών αυτών, υπάρχει και η άποψη ότι η παιδική εργασία είναι απαραίτητη, καθώς αποτελεί σημαντικό τμήμα της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας, ιδιαίτερα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Το φαινόμενο της παιδικής εργασίας στις υποανάπτυκτες χώρες

Τα σκήπτρα στην παιδική εργασία κρατά η Ασία, οι χώρες του Ειρηνικού (122,3 εκατομμύρια παιδιά) και η Αφρική (50 εκατομμύρια). Στις χώρες αυτές, η παιδική εργασία είναι μέρος της καθημερινότητας. Εκατομμύρια ανήλικα παιδιά εξαναγκάζονται να εργάζονται σε διάφορες, κατά κανόνα, ανθυγιεινές εργασίες.Τον θλιβερό αυτό κατάλογο συμπληρώνουν τα χιλιάδες παιδιά-θύματα που προωθούνται στις "αναπτυγμένες χώρες" αυτού του κόσμου είτε για να χρησιμοποιηθούν σαν πειραματόζωα, είτε για εμπορία οργάνων.

Η παιδική εργασία στη γεωργία
Η παιδική εργασία στη γεωργία συμβαδίζει πολύ συχνά με μορφές δουλοπαροικίας. Οι πάμπτωχες οικογένειες των χωρικών, που είναι ακτήμονες ή έχουν ελάχιστη δική τους γη και δυσκολεύονται να επιβιώσουν, συχνά παγιδεύονται από το γαιοκτήμονα της περιοχής ή κάποιον τρίτο από τον οποίο δανείζονται κάποιο ποσό. Για να ξεπληρώσουν το χρέος τους υποχρεώνονται συνήθως να καταδικάσουν το παιδί τους να δουλεύει για λογαριασμό του πιστωτή/ εργοδότη. Η προσωπική παιδική δουλεία λόγω χρέους ανθεί σε διάφορα μέρη του πλανήτη: όχι μόνο στη νότια και νοτιοανατολική Ασία αλλά και στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική. Τα παιδιά εργάζονται συνήθως σε εξαιρετικά σκληρές συνθήκες για μεγάλες περιόδους του χρόνου και πληρώνονται ελάχιστα έως καθόλου. Είναι κλειδωμένα στα δωμάτια για αρκετές ώρες και μερικές φορές αλυσοδεμένα. Μερικά από τα παιδιά απάγονται και πωλούνται αργότερα ως σκλάβοι. Οι εργοδότες μπορούν να χτυπήσουν τα παιδιά, να τα σημαδέψουν με πυρακτωμένα σίδερα, να τα κρεμάσουν ανάποδα από τα δέντρα ή ακόμη και να τα αφήσουν χωρίς φαγητό. Τα παιδιά καταλήγουν να είναι στο έλεος του εργοδότη.

Ορισμένοι γονείς εμπιστεύονται τα παιδιά τους σε μεσίτες και τα ανταλλάσσουν με χρήματα. Αναπτύσσεται έτσι ένα δουλεμπόριο παιδιών με σκοπό την καταναγκαστική εργασία ή τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Εκτιμάται ότι η εμπορία παιδιών είναι μια «επιχείρηση» με ετήσιο τζίρο ένα δισεκατομμύριο δολάρια και ότι τα θύματα φτάνουν το 1,2 εκατομμύρια παιδιά το χρόνο. Πρόκειται για ένα πραγματικά οικουμενικό πρόβλημα που συνδέει όλες τις χώρες και περιοχές του κόσμου, δημιουργώντας ένα σύνθετο πλέγμα παράνομων μετακινήσεων ανθρώπινων υπάρξεων.
Και βέβαια, μία από τις φοβερότερες μορφές «παιδικής εργασίας» είναι η καταναγκαστική επιστράτευση παιδιών, που εξαναγκάζονται να συμμετάσχουν σε πολεμικές συρράξεις.
Ένας από τους τομείς που ανησυχούν περισσότερο τους διεθνείς οργανισμούς που ασχολούνται με τα δικαιώματα των παιδιών είναι η εργασία στα ορυχεία. Σύμφωνα με υπολογισμούς, στα ορυχεία εργάζονται περίπου ένα εκατομμύριο παιδιά και έφηβοι. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά εργάζονται σε μικρές βιομηχανίες που δεν έχουν άδεια και τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας.

Το φαινόμενο της παιδικής εργασίας στις αναπτυγμένες χώρες

Η παιδική εργασία είναι ευρύτερα διαδεδομένη σε ολόκληρο τον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο. Υπολογίζεται ότι τα παιδιά κάτω των 14 ετών που εργάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο είναι πάνω από 100 εκατομμύρια. Το Πακιστάν αποτελεί απλά την πιο κραυγαλέα περίπτωση γιατί, είναι η χώρα που έχει κάνει τα λιγότερα για την κατάργηση της παιδικής εργασίας. Ωστόσο η θλιβερή αυτή κατάσταση δεν εντοπίζεται μόνο στις τριτοκοσμικές χώρες.

Η γερμανική νομοθεσία απαγορεύει την παιδική εργασία, αλλά επιτρέπει στα παιδιά ηλικίας άνω των 13 ετών να απασχολούνται σε ελαφριές εργασίες και όχι για πάνω από 2 ώρες ημερησίως. Παιδιά άνω των 13 ετών δεν υποχρεούνται να παρακολουθούν το σχολείο, όταν εκπαιδεύονται σε κρατικό ή ιδιωτικό φορέα για πάνω από 35 ώρες την εβδομάδα. Ορίζει μάλιστα και τις βαριές ανθυγιεινές εργασίες οι οποίες δεν πρέπει να ασκούνται από παιδιά.

Ας σημειωθεί ότι τόσο το Πακιστάν, όσο και η Μεγάλη Βρετανία και ο Καναδάς, δέχονται στα στρατεύματά τους εθελοντές ακόμη και 16 ετών. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η Μεγάλη Βρετανία χρησιμοποίησε στο παρελθόν παιδιά 16 και 17 ετών στις ένοπλες συγκρούσεις στη Βόρεια Ιρλανδία. Το παράδειγμα αυτό καταρρίπτει με τον πιο εύγλωττο τρόπο τον πρώτο από τους τέσσερις μύθους σχετικά με την παιδική εργασία, ότι δηλαδή αυτή αποτελεί πρόβλημα μόνο του αναπτυσσόμενου κόσμου. Τα στοιχεία της Unicef, μας επιβεβαιώνουν το αντίθετο.

Στην Ελβετία, τα δύο τελευταία χρόνια, υπάρχει έξαρση του φαινομένου. Στο καντόνι της Γενεύης με την άδεια των αρχών επιτρέπεται η εργασία παιδιών από την ηλικία των 13 ετών. Στην Ισπανία, η παιδική εργασία αφορά 200.000 άτομα. Η αύξησή της επιταχύνθηκε μετά την ψήφιση από την κυβέρνηση ενός νόμου που καταργούσε τους μέχρι τότε υπάρχοντες περιορισμούς για τις μαζικές απολύσεις.

Μόνο στη Μεγάλη Βρετανία, σύμφωνα με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς περίπου το 25% των 11χρονων και περίπου το 66% των 14χρονων παιδιών εργάζονται, παρακολουθώντας παράλληλα και τα σχολικά τους μαθήματα. Στη Μεγάλη Βρετανία η εργασία επιτρέπεται από την ηλικία των 13 ετών, ενώ στο Νότιο Λονδίνο σε εργατικές λαϊκές συνοικίες το 40% των παιδιών εργάζονται. Σύμφωνα με την έρευνα του συνδικάτου G.M.B. τα κέρδη της εργοδοσίας από τη χρησιμοποίηση νέων σχολικής ηλικίας ανέρχονται σε 600 εκατομμύρια λίρες.

Οι αναφορές του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας δεν περιορίζονται στις χώρες της Ευρώπης αλλά αναφέρονται και στις Η.Π.Α., όπου το φαινόμενο παρουσιάζει μεγάλη αύξηση. Έτσι, στην αγροτική οικονομία των Η.Π.Α., μόνο στην πολιτεία της Καλιφόρνια, απασχολούνται μισό εκατομμύριο παιδιά από την Κεντρική Αμερική. Στις φυτείες, στα σύνορα με το Μεξικό, παιδιά μόλις 4 χρόνων, πληρώνονται 2 δολάρια για 12ωρη «εργασία».

Η Γερμανία με τη σειρά της, καθώς αποτελεί ένα πολυπολιτισμικό κράτος με ιδιαίτερες πολιτικές ανακατατάξεις τα τελευταία χρόνια, αποτελεί ένα ακόμα ενδιαφέρον πεδίο μελέτης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Ελλάδας, 600.000 παιδιά εργάζονται στη Γερμανία από τα οποία - σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας - 300.000 παιδιά είναι τουρκικής υπηκοότητας. 

Την ίδια στιγμή, από τις Η.Π.Α. προέρχεται η πρόβλεψη ότι στην πρώτη δεκαετία του 2000, ο αριθμός των εργαζόμενων παιδιών θα διπλασιαστεί, φθάνοντας τα 400 εκατομμύρια άτομα. Όλες μάλιστα οι εκτιμήσεις συγκλίνουν με την πρόγνωση της νέας παγκόσμιας τάσης ότι η παιδική εργασία θα αυξηθεί.