Έδεσσα: σταυροδρόμι γεύσεων από τότε μέχρι σήμερα

Καραμπάσι και φλισκούνι
και της Χάλκης το νερό,
κι αν με ξέχασες, Μανιώ μου,
πάλι εγώ σε αγαπώ

Τραγουδά η κυρά-Ζωίτσα τυλίγοντας γιαλαντζί ντολμάδες. Και η Λωξάντρα είναι μικρή και κάθεται σε ένα σκαμνάκι δίπλα στη γιαγιά. Της ετοιμάζει τα κληματόφυλλα. Της καθαρίζει το δυόσμο, γιατί ο γιαλαντζί ντολμάς θέλει δυόσμο. Εκείνο έτσι είναι. Αν δεν έχεις δυόσμο και πολύ κρεμμύδι, καλύτερα να μην κάνεις γιαλαντζί ντολμά.

Ιορδανίδου Μαρία, "Λωξάντρα"

Περιεχόμενα

Ορεκτικά
Πολίτικη σαλάτα, Πέτκος Γιάννης (Α3)
Χωριάτικη σαλάτα, Ντούκα Αριόλα (Α2)
Τζατζίκι, Ντούκα Αριόλα (Α2)

Πίτες
Γλυκιές
Γαλατόπιτα, Μπέντση Πασχαλίνα (Α2)
Γαλατόπιτα, Τσιμπούκα Πετρίνα (Α3)
Κολοκυθόπιτα γλυκιά, Τσιμπούκα Πετρίνα (Α3)
Πιτιλίτσες, Μίσιος Μιχάλης (Α2)
Πιτάκια, Μπούκας Αργύρης (Α2)

Αλμυρές
Παραδοσιακή κολοκυθόπιτα, Κωνσταντινίδου Νικολέττα (Α2)
Πίτα με φασόλια, Μπούκας Αργύρης (Α2)
Πρασόπιτα, Πασλαμούσκα Αναστασία (Α2)
Τυρόπιτα με χωριάτικο φύλλο, Βατάλη Ελένη (Α3)
Πατατόπιτες, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Γκιουζλεμέδες, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”

Κυρίως Πιάτα
Κρέας ψητό στο φούρνο με γιαούρτι - Tave Kosi, Καραμούτσα Βασιλική (Α1)
Κοτόπουλο στο φούρνο με πατάτες, Ντούκα Αριόλα (Α2)
Μαντί από Καισάρεια Καππαδοκίας, Πέτκου Ραφαήλ (Α3)
Αγκινάρες αλά πολίτα, Υψηλάντης Γιάννης (Α3)
Παραδοσιακοί κεφτέδες, Πέτκος Γιάννης (Α3)
Τας κεμπάπ, Μπουκουβάλα Δήμητρα (Α3)
Ιτς πιλάφ, Μπουκουβάλα Δήμητρα (Α3)
Μποχτσά μαντί, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Σουπιές γιαχνί, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Λαχανοντολμάδες σαρακοστιανοί, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Σουτζουκάκια σμυρνέικα, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”

Γλυκά
Χαλβάς και η ιστορία του, Αβραμίδου Δήμητρα (Α1)
Χαλβάς σιμιγδαλένιος, Πάσχος Γεώργιος (Α2)
Κουλουράκια, Κωνσταντινίδου Νικολέττα (Α2)
Μελομακάρονα, Μπάπκας Αναστάσιος (Α2)
Σμυρνέικα μελομακάρονα, Μπουκουβάλα Δήμητρα (Α3)
Μελομακάρονα, Ντούκα Αριόλα (Α2)
Τσουρέκι πολίτικο, Υψηλάντης Γιάννης (Α3)
Ρυζόγαλο, Υψηλάντης Γιάννης (Α3)
Σάμαλι πολίτικο, Υψηλάντης Γιάννης (Α3)
Παστέλι, Μάντη Δήμητρα (Α3)
Κουλουράκια πασχαλινά, Νούμτα Μαρία-Άννα (Α2)
Κουραμπιέδες, Πέτκος Γιάννης (Α3)

Γλυκό κεράσι, Πέτκος Γιάννης (Α3)
Ραβανί με ινδοκάρυδο, Χατζηγιάννη Ελένη (Α3)
Φοινίκια, Μπουζάνα Δήμητρα (Α2)
Σεκέρ παρέ, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Εκμέκ κανταΐφι, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”
Γαλακτομπούρεκο, Σύλλογος Μικρασιατών Ν.Πέλλας “Η Μπίγα”

Ποτά
Λικέρ βύσσινο, Πέτκος Γιάννης (Α3)

Ορεκτικά

Πολίτικη σαλάτα

ΥΛΙΚΑ
500 γραμ. λάχανο ψιλοκομμένο
5 καρότα τριμμένα
2 ψητές πιπεριές Φλωρίνης (κομμένες σε μπαστουνάκια)
3 κλωνάρια σέλινο (κομμένα σε λεπτές φέτες)
1 λεμόνι μέτριο
1 κουτάλια ανθό αλατιού

Για το γαρνίρισμα
1/2 φλ. τρυφερά φύλλα μαϊντανό
1 ρόδι καθαρισμένο
3 κ.σ κουκουνάρι
3 κ.σ μαύρη σταφίδα

Για το ντρέσινγκ
1/2 φλ. ελαιόλαδο
1/4 φλ. ξύδι βαλσάμικο
1 σκ. σκόρδο
6 τρυφερά κλωνάρια σέλινο (με τα φύλλα τους)
λίγο αλάτι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Για μία παραδοσιακή πολίτικη σαλάτα, επιλέγουμε λάχανο, καρότο, σέλινο και πιπεριά, αν βάλετε φρέσκια. Αν πάλι επιλέξετε να βάλετε ψητή πιπεριά Φλωρίνης θα την προσθέσετε μετά από αυτό το στάδιο. Πασπαλίζουμε με το αλάτι και το χυμό λεμονιού. Ζουλάμε με τα χέρια τα λαχανικά για λίγα λεπτά για να απορροφήσουν το αλάτι και το λεμόνι. Αφήνουμε τη σαλάτα σκεπασμένη στο ψυγείο για 1 ώρα. Αφού μαραθούν τα λαχανικά, τα στραγγίζουμε με τα χέρια και τα βάζουμε σε μία σαλατιέρα. Προσθέτουμε μέσα τις ψητές πιπεριές, το κουκουνάρι, τη σταφίδα και τα φύλλα μαϊντανού.
Περιχύνουμε με το ντρέσινγκ για την πολίτικη σαλάτα. Ανακατεύουμε και παγώνουμε τη σαλάτα για 1 με 2 ώρες.
Για το ντρέσινγκ
Χτυπάμε όλα τα υλικά για το ντρέσινγκ στο μπλέντερ να γίνουν κρέμα. Περιχύνουμε την πολίτικη σαλάτα κι ανακατεύουμε.

Πέτκος Γιάννης Α3

Χωριάτικη σαλάτα

ΥΛΙΚΑ
1 μέτρια ντομάτα σε φέτες
1 αγγουράκι σε ροδέλες
300γρ. τυρί φέτα θρυμματισμένη
3 πιπεριές κομμένες σε λεπτές λωρίδες
1 κρεμμύδι σε λεπτές φέτες

2 κουτ. σούπας κάπαρη και λίγα καπαρόφυλλα
¼ φλιτζανιού φρέσκια ρίγανη
¼ φλιτζανιού φρέσκο θυμάρι
80ml ελαιόλαδο
2 κουτ. σούπας κόκκινο ξίδι
μισό φλιτζάνι ελιές

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
1. Ετοιμάζετε τα λαχανικά – την ντομάτα, το αγγουράκι, τις πιπεριές - και τα βάζετε στη σαλατιέρα.
2. Προσθέτετε το κρεμμύδι, την κάπαρη, τα καπαρόφυλλα, τις ελιές. Προσθέτετε και τη θρυμματισμένη φέτα και τα ανακατεύετε απαλά για να μοιραστούν ομοιόμορφα τα υλικά μέσα στη σαλάτα.
3. Πασπαλίζετε με το θυμάρι και τη ρίγανη. Προσθέτετε ελαιόλαδο, ξίδι και αλατοπίπερο.

Αυτή τη συνταγή την πήρα από τη μαμά μου.
Ντούκα Αριόλα Α2

Τζατζίκι

ΥΛΙΚΑ
500 γρ. γιαούρτι
120 γρ. αγγούρι
8 γρ. σκόρδο, τριμμένο
120 γρ. ελαιόλαδο
30 γρ. ξύδι
4 γρ. άνηθος
4 γρ. αλάτι
2 γρ. πιπέρι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Πλένουμε το αγγούρι και το τρίβουμε στον τρίφτη με τη φλούδα του. Το στύβουμε με τα χέρια να φύγουν τα υγρά του και το βάζουμε σε ένα μπολ. Προσθέτουμε το γιαούρτι, το σκόρδο, το ελαιόλαδο, το ξύδι και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε τον άνηθο, το αλάτι και το πιπέρι. Αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο ξύδι

Αυτή τη συνταγή την πήρα από τη μαμά μου.
Ντούκα Αριόλα Α2

Γαλατόπιτα

Η παράδοση στη διατροφή των ανθρώπων υπήρχε από παλιά. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα πολλές παραδοσιακές συνταγές εξακολουθούν να μαγειρεύονται με τις παλιές αξίες.
Η σημασία του πρωινού γεύματος και του μεσημεριανού (όπως οι παραδοσιακές πίτες) εξακολουθούν να ακολουθούνται από τις νοικοκυρές.
Κάποιες από αυτές είναι οι στριφτόπιτες, κολοκυθόπιτες, πρασόπιτες, κοτόπιτες, σπανακόπιτες και οι μπουγάτσες.
Τέλος, είναι καλό να αναφερθεί πως πρέπει να κρατάμε "στη μνήμη μας" τις παραδόσεις μας αλλά και τα ήθη, έθιμά μας, για να μη χαθούν στο χρόνο.

Σκενδέρη Τραϊανή
καθηγήτρια οικιακής οικονομίας

Κολοκυθόπιτα γλυκιά

Γλυκιές Πίτες

Γαλατόπιτα

ΥΛΙΚΑ

1 ½ φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι
Ελάχιστο αλάτι
½ πακέτο (250 γραμμαρίων) μαργαρίνη
10 κουταλιές σούπες κοφτές αλεύρι
1 φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη
4 φλιτζάνια τσαγιού γάλα
4 αυγά
Βανίλια
Ζάχαρη άχνη, κανέλα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Κοσκινίζετε το αλεύρι με το αλάτι. Τρίβετε μέσα τη μαργαρίνη και ραντίζετε με το μείγμα με τρεις έως τέσσερις κουταλιές παγωμένο νερό. Μαζεύετε τη ζύμη σε μια μπάλα και τη ζυμώνετε ελαφρά. Την ανοίγετε σε φύλλο και τη στρώνετε σε ταψάκι Νο 26 ή σε πιάτο φούρνου πυρέξ διαμέτρου 25 εκατοστών.
Αναμειγνύετε το αλεύρι και τη ζάχαρη με ένα φλιτζάνι τσαγιού κρύο γάλα και με 3 αυγά. Χτυπάτε το μείγμα για να γίνει λείο και προσθέτετε το υπόλοιπο γάλα αφού το βράσετε. Ανακατεύετε την κρέμα πάνω από νερό που βράζει (μπεν μαρί) έως ότου πήξει. Προσθέτετε τη βανίλια και κρυώνετε την κρέμα. Τη ρίχνετε μέσα στο ταψάκι, πάνω στο φύλλο. Γυρίζετε πάνω στην κρέμα τις άκρες του φύλλου που εξέχουν από το ταψί. Χτυπάτε ένα ελαφρά ένα αυγό και το απλώνετε στην επιφάνεια της γαλατόπιτας. Την ψήνετε σε μέτριο φούρνο (350 βαθμούς Φαρενάιτ ή 175 βαθμούς Κελσίου) επί 45 περίπου λεπτά. Την πασπαλίζετε, όταν κρυώσει, με ζάχαρη και κανέλα.

(Διπλή δόση γίνεται σε μεγαλύτερο ταψί)

Μπέντση Πασχαλίνα Α2