ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Δυο πολύ γνωστά είδη θρησκευτικής μουσικής που αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη, είναι τα εξής: το ορατόριο και το Stabat Mater. Το Ορατόριο είναι μια μεγάλης κλίμακας σύνθεση για ορχήστρα, σόλο φωνές και χορωδία. Μοιάζει με την Όπερα, αλλά δεν έχει σκηνική δράση και το θέμα του είναι θρησκευτικό. Σπανίως έχει θέματα από την (ελληνική ή ρωμαϊκή) μυθολογία. Αποτελείται από μια εισαγωγή ορχηστρική, άριες (τραγούδια στα οποία εκφράζονται τα αισθήματα των ηρώων) και ρετσιτατίβα (μουσικές απαγγελίες κατά τις οποίες εξελισσεται η υπόθεση). Αναπτύχθηκε στην Ιταλία, άνθισε στη Γερμανία και κυρίως στην Αγγλία.
Καθώς το Ορατόριο άνθισε κυρίως στην Αγγλία, εξελίχθηκε μέσα από τα έργα του G. F. Handel (1685 – 1759).

G. F. Handel

O Handel γεννήθηκε στο Halle της Γερμανίας (ήταν Γερμανός στην καταγωγή), όμως τα περισσότερα χρόνια της ζωή του τα πέρασε στο Λονδίνο. Τα πιο γνωστά του έργα είναι: το Ορατόριο Μεσσίας, οι σουίτες με τίτλο Η μουσική των νερών, και η Μουσική για τα βασιλικά πυροτεχνήματα.

Ένα γνωστό απόσπασμα της Μουσικής των νερών είναι το παρακάτω κομμάτι με τον τίτλο Hornpipe:

Handel Water Music: Hornpipe
FestspielOrchester Göttingen,
Laurence Cummings, director 4K
https://www.youtube.com/watch?v=1h4mAceHmrI&t=5s
Voices of Music
https://www.youtube.com/channel/UC9qItJ2Gs8Xfu6y_ERKNsxw

"Hornpipe" σημαίνει "γκάιντα" και είναι αυτό το όργανο:

Hornpipe on McCallum Blackwood Smallpipes in "A"
https://www.youtube.com/watch?v=YsDXQxCacKg
Henderson's Bagpipes, Drums & Uniforms
https://www.youtube.com/channel/UCbROKiexPmwngDKAUda_tBg

Ολόκληρη η Μουσική των νερών (τρεις σουίτες), βρίσκεται στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Επίσης, σπουδαίο έργο που αναφέρθηκε είναι η Μουσική για τα βασιλικά πυροτεχνήματα:

Handel Water Music
https://www.youtube.com/watch
?v=mAyiidg25uE&t=18s
Cordless Music
https://www.youtube.com/channel
/UCUrdUfgOAWGq47Yj64zDTNA

Handel - Music for the Royal Fireworks (Proms 2012)
https://www.youtube.com/watch?v=fNqJ8mED1VE
Mandetriens
https://www.youtube.com/channel
/UCSomFTI7wELxRj_B5nLet2Q

Όμως, σε αυτό το κεφάλαιο θα μας απασχολήσει κυρίως ένα διάσημο έργο αυτού του συνθέτη με τον τίτλο Ο Μεσσίας (1741). Αυτό είναι Ορατόριο, από τα πιο γνωστά έργα του Handel. Περιλαμβάνει αποσπάσματα από τη Βίβλο και ψαλμούς από το Αγγλικανικό Προσευχητάριο. Χωρίζεται σε τρία μέρη: στο πρώτο υπάρχουν οι προφητείες του Ησαϊα για την γέννηση του Χριστού, στο δεύτερο περιγράφεται το Θείο Πάθος και στο τρίτο η Ανάσταση των νεκρών και η Δόξα του Ιησού στους Ουρανούς.

Μια από τις γνωστότερες άριες του Ορατορίου αυτού, έχει τον τίτλο Αλληλούια (Halelluia):

Εντυπωσιακό είναι το φινάλε του Ορατορίου, το οποίο καταλήγει με ένα πολυφωνικό "αμήν" (amen):

Επίσης, μπορεί κανείς να δει εδώ ολόκληρο το Ορατόριο:

J. S. Bach

Ένας ακόμα σπουδαίος Γερμανός συνθέτης, ήταν ο J. S. Bach (1685 – 1750). Γεννήθηκε στο Άιζεναχ της Γερμανίας. Αντίθετα με τον Handel, πέρασε στην Γερμανία όλη τη ζωή του. Πίστευε βαθιά στο Θεο. Έγραψε κυρίως θρησκευτική μουσική. Παντρεύτηκε δυο φορές κι απέκτησε συνολικά είκοσι παιδιά. Ήταν ένας απίστευτα ταλαντούχος κι εργατικός μουσικός, ήξερε πολλά όργανα και είχε τεράστια ικανότητα ως συνθέτης. Έγραψε πάρα πολλά έργα κάθε είδους. Το όνομα του (bach) στα Γερμανικά σημαίνει ρυάκι. Όμως, επηρέασε την πορεία της μουσικής σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο Beethoven είπε πως κανονικά το όνομά του έπρεπε να σημαίνει “ωκεανός”.

Ένα από τα πιο σπουδαία έργα του Bach, ήταν τα Κατά Ματθαίον Πάθη. Πρόκειται για Ορατόριο, σχετικό με το Θείο Δράμα. Διαρκεί πάνω από δυο ώρες. Γράφτηκε για σόλο φωνές, διπλή χορωδία και διπλή ορχήστρα (!). Bασίζεται σε κείμενα απ’ το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, τα οποία περιγράφουν τα Πάθη του Χριστού (κεφάλαια 26 και 27, Γερμανική μετάφραση Μαρτίνου Λούθηρου). Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Δυτικής μουσικής.