ოლიმპიური თამაშები

რედაქტორები:ალეკო ბაზანდარაშვილი.
გიორგი მჭედლიძე.
ჯაბა მჭედლიშვილი.
ლანა მშვიდობაძე,
მაიკო ღვინაძე.
მარიამ ბატონისაშვილი.
ქეთევან ყულუმბეგაშვილი
ციკო ხანიშვილი.
ზურა ღვინაძე.
ერეკლე ღუღუნაძე.
თამარ სეროფიანი.
ლიკა ჩიტიშვილი.
ცოტნე შატაკიშვილი.

ძველ საბერძნეთში - უმთავრესი ოთხი პანელინური თამაშებიდან (დანარჩენი სამი იყო: ისთმიური, ნემეური, პითიური) . იმართებოდა ოლიმპიაში, ელიდაში, პელოპონესის ნახევარკუნძულის ჩრდილო-დასავლეთ მხარეში. პირველ ოლიმპიურ თამაშებზე კონკრეტული ცნობები არ მოიპოვება. ყველაზე ადრეული და ისტორიულად სარწმუნო ცნობა თარიღდება ძვ.წ. 776 წლით, როცა გამარჯვებულთა გვარების ჩაწერა და თამაშების აღრიცხვა დაიწყეს.

ანტიკური ოლიმპიური თამაშები საერთო-სახალხო რელიგიური დღესასწაული იყო, რომელიც საკულტო ცერემონიალისა და სპორტული შეჯიბრებებისგან შედგებოდა. ეძღვნებოდა ძველბერძნული პანთეონის უმაღლეს ღვთაებას - ზევსს. ზოგიერთი გადმოცემის თანახმად, ოლიმპიური თამაშები თვით ზევსმა დააფუძნა, სხვა ლეგენდის მიხედვით - მისმა ვაჟმა, ჰერაკლემ.

ზევსი

ოლიმპიური თამაშები ყოველ ოთხ წელიწადში(1417 დღე), ზაფხულის ბუნიაობის (ივლისი-აგვისტო) შემდეგ ტარდებოდა. დღესასწაულის განმავლობაშ მთელ საბერძნეთში საყოველთაო სიმშვიდე სუფევდა. ასპარეზობის ადგილი იყო ელისის ოლიმპია. ძველი ქალაქის-პისას მახლობლად მდებარე ადგილი ზევსის წმინდა სავანედ ითვლებოდა.
ოლიმპიადაზე ათლეტები სრულიად შიშვლები ასპარეზობდნენ (გარდა მეეტლეებისა).

ქალებს არათუ წართმეული ჰქონდათ თამაშებში მონაწილეობის უფლება, არამედ დასწრება, თვალყურის დევნებაც კი სასტიკად ეკრძალებოდათ. გამონაკლისი იყო მხოლოდ მიწათმოქმედებისა და ნაყოფიერების ქალღმერთ დემეტრას ქურუმი. პავსანია თავის წიგნში „ელადის აღწერილობა“ აღნიშნავს, რომ ოლიმპიის მახლობლად არსებობდა კლდე, ტიპაიონი, საიდანაც ოლიმპიურ თამაშებზე შეპარულ ქალებს უფსკრულში აგდებდნენ.

მწვრთნელად გადაცმული ქალი სტადიონზე რომ არ შეპარულიყო, ერთ-ერთი პრეცედენტის შემდეგ დაადგინეს, რომ მწვრთნელებიც ასპარეზობას ათლეტებივით სრულიად შიშვლები უნდა დასწრებოდნენ. ეს ამბავი ასე მომხდარა: ძვ.წ. 404 წელს, 94-ე ოლიმპიადაზე კალიფატერია, მეორენაირად - ფერენიკა, სტადიონზე მწვრთნელის მოსასხამით შეპარულა, რათა ენახა, თუ როგორ იასპარეზებდა მისი ვაჟიშვილი, პეისედორი კრივში, ახალგაზრდების შეჯიბრებაში. როდესაც მისმა ვაჟმა გამარჯვება მოიპოვა, უზომოდ გახარებული კალიფატერია წამოხტა და მისკენ გაექანა, მაგრამ ამ დროს მოსასხამი ჩამოსძვრა და ყველამ დანახა, რომ ქალია. მას სასტიკი განაჩენი ელოდა, მაგრამ შეიწყალეს, რადგან სახელგანთქმული ოლიმპიონიკის, დიაგორეს ქალიშვილი გახლდათ. ოღონდ, მსგავსი სიტუაცია მომავალში რომ აღარ განმეორებულიყო, დადგინდა - სტადიონზე მწვრთნელებიც შიშვლები უნდა ყოფილიყვნენ.