Ένας λαϊκός μύθος εξηγεί πως οι λυράρηδες της Κρήτης τον μαγικό τρόπο που παίζουν τη λύρα, τον χρωστάνε στις νεράιδες που παραμονεύουν τις νύχτες στα σταυροδρόμια και προσπαθούν να τους πλανέψουν...

Ο λυράρης και η νεράιδα

Ο λυράρης και η νεράιδα

Θρύλος της κρητικής λαϊκής παράδοσης Διασκευή : Ελένη Τσούτσια-Λουλάκη Book Creator : Ευαγγελία Γκούντα ΠΕ 79.01

Ακούστε και τρία πολύ αγαπημένα τραγούδια από τις περιοχές που είδαμε, Κωνσταντινούπολη, Πόντο και Κρήτη, τα δύο με αρκετά διαφορετικό τρόπο ειπωμένα! Κάθε τραγούδι και μια ιστορία... Αφιερωμένα με πολλή αγάπη!!!

Κατερίνα Παπαδοπούλου / Χρ. Τσιαμούλης - Από Ξένο Τόπο / Αυτός Που Σέρνει Το Χορό (Official Audio)

Της Τριχας το Γεφύρι(Πόντου)-Amalgamation Choir | Live at the Library

Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΕΡΜΗΝΕΥΜΕΝΟΣ ΑΠΟ 77 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

<a href="https://elenibardamaskou.wixsite.com/mysite/eikonografisi?lightbox=dataItem-jq6l3lkx">https://elenibardamaskou.wixsite.com/mysite/eikonografisi?lightbox=dataItem-jq6l3lkx</a> <a href="https://www.onsports.gr/perierga/story/487555/to-fainomeno-psarantonis-photos-videos">https://www.onsports.gr/perierga/story/487555/to-fainomeno-psarantonis-photos-videos</a> <a href="http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2166/Mousiki_B-Dimotikou_html-empl/index_ixoist.html">http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2166/Mousiki_B-Dimotikou_html-empl/index_ixoist.html</a> <a href="http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2166/Mousiki_B-Dimotikou_html-empl/index_ixoist.html">https://www.youtube.com/watch?v=vZ-f-S8PxhY</a> <a href="http://iscreta.gr/2017/02/%CE%BF-%CE%BB%CF%85%CF%81%CE%AC%CF%81%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%8D/">http://iscreta.gr/2017/02/%CE%BF-%CE%BB%CF%85%CF%81%CE%AC%CF%81%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%8D/</a> <a href="https://cretanlyra.weebly.com/">https://cretanlyra.weebly.com/</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=NndR68HxyoM">https://www.youtube.com/watch?v=NndR68HxyoM</a> <a href="https://www.owlillustration.com/portfolio/helena/fairies-dancing-in-the-deep-forest/">https://www.owlillustration.com/portfolio/helena/fairies-dancing-in-the-deep-forest/</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=AXJReiKUVZo">https://www.youtube.com/watch?v=AXJReiKUVZo</a> <a href="https://mikriparamithou.blogspot.com/2018/06/blog-post_4.html">https://mikriparamithou.blogspot.com/2018/06/blog-post_4.html</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DWH-aZOB4WY">https://www.youtube.com/watch?v=DWH-aZOB4WY</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5T8LEqwzgSw">https://www.youtube.com/watch?v=5T8LEqwzgSw</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=QxqAa5psSpE">https://www.youtube.com/watch?v=QxqAa5psSpE</a> <a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1">https://el.wikipedia.org/</a> <a href="https://www.makris-instruments.gr/">https://www.makris-instruments.gr</a> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/photo/%CF%83%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B9-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BC%CE%BF/">https://www.archaiologia.gr/blog/photo/instruments</a> Google images <a href="https://www.kritesneasionias.gr/spoudaioi-krites-mousikoi/">https://www.kritesneasionias.gr/spoudaioi-krites-mousikoi/</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=eYComABvBmk">https://www.youtube.com/watch?v=eYComABvBmk</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=_X5VMzIm5As">https://www.youtube.com/watch?v=_X5VMzIm5As</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tpEVOeHwqCw">https://www.youtube.com/watch?v=tpEVOeHwqCw</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SYz56HYb8nU">https://www.youtube.com/watch?v=SYz56HYb8nU</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lF9P_9YRegk">https://www.youtube.com/watch?v=lF9P_9YRegk</a> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DWH-aZOB4WY">https://www.youtube.com/watch?v=DWH-aZOB4WY</a>

Η πιο μικρή νεράιδα του ζήτησε τη λύρα για να παίξει. Έπαιξε, κι ο Λάμπρος μαγεύτηκε, μα δεν την άκουσε όταν τον προέτρεψε να βγει έξω από τον κύκλο, για να του μάθει την τέχνη της λύρας.

Λίγο πριν ξημερώσει, οι νεράιδες το πήραν απόφαση, κι εκεί που ετοιμάζονταν να φύγουν, η μικρή ζήτησε ένα αντάλλαγμα, για να τον μάθει να παίζει τη λύρα. Εκείνος έβγαλε έξω το μικρό του δαχτυλάκι. Η νεράιδα το έκοψε και έφυγε.

Ο Λάμπρος τότε άρχισε να παίζει και η πλάση γύρω του μαγεύτηκε!

Από τότε έχουν να λένε για όποιον παίζει επιδέξια τη λύρα πως έμαθε την τέχνη στο σταυροδρόμι με τις νεράιδες... Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα...

Πράγματι, αυτό έκανε αμέσως. Όταν ήρθαν μεσάνυχτα, εμφανίστηκαν οι νεράιδες που χόρευαν και τραγούδαγαν.

Ο Λάμπρος έπαιζε τη λύρα του και κρατιότανε να μη βγει να χορέψει μαζί τους. Εκείνες προσπαθούσαν να τον παρασύρουν κι αυτός έπαιζε αγέρωχος τη λύρα!

Μετά από μέρες συνάντησε έναν γέροντα, που του είπε πως μόνο οι νεράιδες μπορούσαν να τον μάθουν να παίζει λύρα έτσι όπως ήθελε.

Έπρεπε να πάει νύχτα στο δάσος, να βρει ένα σταυροδρόμι, εκεί να χαράξει έναν κύκλο, να σταθεί μέσα του και να μη βγει με τίποτα μέχρι το πρωί.

Σαν μεγάλωσε λιγάκι, ο πατέρας του τον έστειλε και στον δάσκαλο της πολιτείας, μα ούτε εκείνος ήταν αρκετός για τον Λάμπρο.&nbsp;

Ο πατέρας του θύμωσε και του είπε πως έπρεπε να βρει μια δουλειά και να αφήσει τη λύρα, μα ο Λάμπρος απάντησε πως θα γίνει λυράρης, αλλά ακόμα δεν ξέρει να παίζει όπως θέλει η καρδιά του. Έφυγε λοιπόν για να μάθει την τέχνη του.

Κάποια παραμύθια φτιάχτηκαν για να εξηγήσουν φαινόμενα που δεν μπορούν πολλές φορές να εξηγηθούν με τη λογική. Έτσι κι ο λαϊκός αυτός μύθος, θέλει να δείξει πως το υπέροχο παίξιμο κάποιων λυράρηδων της Κρήτης οφείλεται στις νεράιδες που παραμόνευαν τις νύχτες προσπαθώντας να τους πλανέψουν! Η μουσική παράδοση της Κρήτης είναι πλούσια! Αμέτρητοι οι δεξιοτέχνες της λύρας και άλλων οργάνων που συγχρόνως φημίζονταν και για την καλή τους φωνή! Ας δούμε πολύ λίγους από τους πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής…&nbsp;

Ανδρέας Ροδινός(1912-1934)

ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΟΔΙΝΟΣ - ΟΡΓΑΝΙΚΟ

Κρητικά κάλαντα - Κώστας Μουντάκης

Κώστας Μουντάκης (1926-1991)

Ας παίξουμε τώρα! Μπορείς στα παρακάτω κομμάτια να αναγνωρίσεις κάθε φορά ποια λύρα ακούγεται; Πολίτικη, κρητική ή ποντιακή;; ΠΡΟΣΟΧΗ! Σε κάποια μπορεί να ακούγεται ταυτόχρονα με άλλα μουσικά όργανα ή με τη φωνή του τραγουδιστή! Μπορείς να την ξεχωρίζεις;

Ο Νίκος Ξυλούρης (1936-1980) γνωστός και με το παρατσούκλι&nbsp;Ψαρονίκος, θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες μουσικούς, καθώς συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση της Κρητικής παραδοσιακής μουσικής. Συνεργάστηκε όμως και με συνθέτες του έντεχνου τραγουδιού, όπως Μαρκόπουλο και Ξαρχάκο και ανέδειξε τη μουσική τους. Δίκαια τον αποκαλούν Αρχάγγελο της Κρήτης για την αξεπέραστη αγγελική φωνή του!

Ερωτόκριτος αποχαιρετισμός  Νικος Ξυλουρης

Νίκος Ξυλούρης - Σε ψηλό βουνό - Ριζίτικο

Ψαραντώνης - Ο Δίας (Ύμνος στον Ψηλορείτη) | Official Audio Release

Ο Ψαραντώνης, ο μικρότερος αδερφός του Νίκου Ξυλούρη, γεννήθηκε το 1937 κι ακόμα και σήμερα παίζει με πάθος τη λύρα του και τραγουδάει.

Ευκαιρία όμως να δούμε και δύο άλλες σημαντικές μορφές της λύρας, την πολίτικη και την ποντιακή. Η&nbsp;πολίτικη λύρα&nbsp;ή&nbsp;λύρα της Πόλης&nbsp;ή&nbsp;ρωμέϊκη λύρα ή λυράκι&nbsp;προέρχεται από ένα είδος λύρας που υπήρχε στην εποχή του Βυζαντίου&nbsp;και παίζει τραγούδια που είναι γραμμένα στην καθαρεύουσα (λόγια) γλώσσα, έτσι όπως τη μιλούσαν στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και τραγούδια της Μικράς Ασίας και των νησιών του Αιγαίου πελάγους. Πρόκειται για το κατεξοχήν μουσικό όργανο της Κωνσταντινούπολης.

Αγιοθοδωρίτισσα - Πολίτικη λύρα - Δημήτρης Καμπόλης

Λίγες ακόμη ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για το μουσικό αυτό όργανο... Υπάρχουν τρία κύρια είδη κρητικής λύρας: α)το λυράκι, ένα μικρό μοντέλο λύρας, σχεδόν όμοιο με τη Βυζαντινή (πολίτικη) λύρα, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για συνοδεία στους Κρητικούς χορούς. β)η βροντόλυρα, που δίνει πολύ ισχυρό ήχο, ιδανική για μουσική υπόκρουση και γ)η κοινή λύρα, δημοφιλής στο νησί σήμερα. Προέκυψε από συνδυασμό του&nbsp;βιολιού&nbsp;με το λυράκι.

Το τόξο του δοξαριού είναι στολισμένο συνήθως με μια σειρά από σφαιρικές καμπάνες, τα γερακοκούδουνα, που χτυπούν το ρυθμό στη μελωδία. Σήμερα, οι περισσότερες λύρες παίζονται με δοξάρια βιολιού.

Σουστα Κρητης -παιζει ο Γιωργης Βροντινακης

Η ποντιακή λύρα παίζεται κυρίως από Έλληνες του Πόντου. Μοιάζει με δοχείο που έχει μακρύ λαιμό και στενόμακρο ηχείο. Συνήθως, παίζεται με συνοδεία άλλου ενός οργάνου (νταούλι).Ο λυράρης παίζει τη λύρα είτε όρθιος είτε καθιστός. Συχνότερα όμως βρίσκεται στη μέση του κυκλικού χορού παίζοντας εύθυμα και ξεσηκώνοντας τους χορευτές. Είναι γνωστή και με το όνομα κεμετζές. Στην Ελλάδα διαδόθηκε περισσότερο μετά τη γενοκτονία των Ποντίων&nbsp;και τον ολοκληρωτικό ξεριζωμό τους την περίοδο 1922-1923.

Ποντιακή Λύρα: Σταύρου Θοδωρής | Σχολή Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών

Μια φορά κι έναν καιρό, σ' ένα χωριό της Κρήτης, ήταν ένα παλικάρι, ο Λάμπρος, ο οποίος το μόνο που ήθελε στη ζωή του ήταν να παίζει καλά τη λύρα.

Τον έστειλε ο πατέρας του στον καλύτερο λυράρη, μα ο Λάμπρος γρήγορα ξεπέρασε τον δάσκαλο κι ήθελε να μάθει παραπάνω!

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.