Loading...
Loading...
TÜRKÜ HIKAYELERİLoading...
"Tarihimin ve Kültürümün Kaşifiyim" e Twinning ProjesiLoading...
Loading...
"TARİHİMİN ve KÜLTÜRÜMÜN KAŞİFİYİM" eTwinning PROJESİ TÜRKÜ HİKAYELERİ KİTABI
Bu kitap, Anadolu insanının; acısını,sevincini,düğününü,bayramını bir çığlık misali öbek öbek işlediği türkülerimizi tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır. Emeği geçen herkese teşekkürler...
Nerede bir türkü söyleyen görürsen korkma yanına otur. Çünkü kötü insanların türküleri yoktur!… Neşet Ertaş.
HAZIRLAYANLAR
Allı Turnam-Kırıkkale (Metehan Ö./ Şeyh Edebali İHO/ Derya Yaman Kunduz)
Ahmedum-Trabzon (Talha B./ Yol İş Sendikası Ortaokulu/ Zeynep Duru)
Bursa'nın Ufak Tefek Taşları-Bursa (Ceyda / Kılıçaslan OO/ Sevinç Can)
İzmir'in Kavakları-İzmir (Enes/ Şehit Selim Topal OO/ Nilay Doğdu)
Cezayir-Antalya (Ceylin/ Topallı İHO/ Ganime Turan)
Efelerin Efesi-Aydın (Enes / Koçlar OO/ Serap Çimen)
Nayino-Trabzon ( Elif U./ Yol İş Sendikası OO/ Ferda Şimşek)
Urfa'ya Paşa Geldi-Şanlıurfa (İslim F./ Bilgi OO/ Mustafa Yıldırım
Hey Onbeşli-Tokat (Mertcan S./ Erkilet OO/ Erhan Aytaş
Allı Turnam-Kırıkkale (Metehan Ö./ Şeyh Edebali İHO/ Derya Yaman Kunduz)
Ahmedum-Trabzon (Talha B./ Yol İş Sendikası Ortaokulu/ Zeynep Duru)
Bursa'nın Ufak Tefek Taşları-Bursa (Ceyda / Kılıçaslan OO/ Sevinç Can)
İzmir'in Kavakları-İzmir (Enes/ Şehit Selim Topal OO/ Nilay Doğdu)
Cezayir-Antalya (Ceylin/ Topallı İHO/ Ganime Turan)
Efelerin Efesi-Aydın (Enes / Koçlar OO/ Serap Çimen)
Nayino-Trabzon ( Elif U./ Yol İş Sendikası OO/ Ferda Şimşek)
Urfa'ya Paşa Geldi-Şanlıurfa (İslim F./ Bilgi OO/ Mustafa Yıldırım
Hey Onbeşli-Tokat (Mertcan S./ Erkilet OO/ Erhan Aytaş
1
ALLI TURNAM
KIRIKKALE
KIRIKKALE
METEHAN Ö/DERYA YAMAN KUNDUZ/ ŞEYH EDEBALİ İHO/ KIRIKKALE
2
Türkünün Hikayesi
Turna, Türk kültüründe, dolayısıyla türkülerde yer alan önemli bir imge olarak karşımıza çıkmaktadır. Onun kutsallığının yanında, duygu aktarımında araç olarak kullanımı da türkülerde çok sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, turnaların türkülerde haber götüren, haber getiren ve kendileri ile dertleşilen yönleri üzerinde durulmuştur.
Muharrem Ertaş’ın çırağı olarak yetişen ve türkülerinde genellikle Anadolu insanının yanıklığını, hüznünü ve yer yer de sevincini işleyen Keskinli mahalli sanatçı Hacı Taşan (1930-1983), “Allı Turnam” türküsünde, Turnalarla eşe dosta selam gönderilir.
“Allı Turnam bizim ele varırsan şeker söyle kaymak söyle bal söyle.” dedikten sonra, Turnanın sılaya varınca ne söylemesi gerektiği de tembih edilir. Önce güzel şeyler söyleyecek. Umutla bekleyenlerin umutlarını kırmayacaktır.
“Eğer bizi sual eden olursa Boynu bükük benzi soluk yar söyle.” denilecektir. Böylece kendi durumundan eş, dost ve yaran haberdar olacaktır.
Aşık edebiyatının önemli isimlerinden olan Gevheri’nin “Garip Turna” türküsünde sıladan, yardan ve sevenlerden ayrı kalmanın, kendisini ne hâle koyduğunu Turnalar aracılığı ile sılaya iletir
Türkünün Sözleri
Allı turnam bizim ele varırsan
Şeker söyle kaymak söyle bal söyle
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Eğer bizi sual eden olursaBoynu bükük benzi soluk yar söyle
Gülüm gülüm kırıldı kolum
Tutmuyor elim turnalar eyAh gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Allı turnam ne gezersin havada
Arabam kırıldı kaldım burada
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Ne onmamış kulu muşum dünyanın
Akşam olsun allı turnam dön geri
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Keskin Yöresi
Turna, Türk kültüründe, dolayısıyla türkülerde yer alan önemli bir imge olarak karşımıza çıkmaktadır. Onun kutsallığının yanında, duygu aktarımında araç olarak kullanımı da türkülerde çok sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, turnaların türkülerde haber götüren, haber getiren ve kendileri ile dertleşilen yönleri üzerinde durulmuştur.
Muharrem Ertaş’ın çırağı olarak yetişen ve türkülerinde genellikle Anadolu insanının yanıklığını, hüznünü ve yer yer de sevincini işleyen Keskinli mahalli sanatçı Hacı Taşan (1930-1983), “Allı Turnam” türküsünde, Turnalarla eşe dosta selam gönderilir.
“Allı Turnam bizim ele varırsan şeker söyle kaymak söyle bal söyle.” dedikten sonra, Turnanın sılaya varınca ne söylemesi gerektiği de tembih edilir. Önce güzel şeyler söyleyecek. Umutla bekleyenlerin umutlarını kırmayacaktır.
“Eğer bizi sual eden olursa Boynu bükük benzi soluk yar söyle.” denilecektir. Böylece kendi durumundan eş, dost ve yaran haberdar olacaktır.
Aşık edebiyatının önemli isimlerinden olan Gevheri’nin “Garip Turna” türküsünde sıladan, yardan ve sevenlerden ayrı kalmanın, kendisini ne hâle koyduğunu Turnalar aracılığı ile sılaya iletir
Türkünün Sözleri
Allı turnam bizim ele varırsan
Şeker söyle kaymak söyle bal söyle
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Eğer bizi sual eden olursaBoynu bükük benzi soluk yar söyle
Gülüm gülüm kırıldı kolum
Tutmuyor elim turnalar eyAh gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Allı turnam ne gezersin havada
Arabam kırıldı kaldım burada
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Ne onmamış kulu muşum dünyanın
Akşam olsun allı turnam dön geri
Ah gülüm gülüm yar gülüm
Kız gülüm gülüm turnalar ey
Keskin Yöresi
3
AHMEDUM
TRABZON
TRABZON
TALHA B./ZEYNEP DURU/ YOL İŞ SENDİKASI ORTAOKULU/TRABZON
4
Ahmedum Türküsünün Hikayesi
Haşiloğlu Cevherin kızı Hacınumanoğlu İsmail’in karısı Nokta Hala adında bir Hemşin gelini 3 kızı ve bir oğlu dünyaya geldikten sonra çok genç yaşta dul kalır. Ama oda birçok Hemşin kadını gibi evlenmek istemez ve kaderine razı olur. Oğlu Ahmet’i büyütmek için bütün şefkatini ve fedakârlığını seferber eder. Onun en büyük arzusu Ahmet’i büyütmek ve gurbet ellere kırıma yollamaktı.(Hemşin’de yaşlıların dilinde gurbete kırım denirdi, Batum tarafına giderlerdi)
Nokta halanın Ahmet’i büyüdü köyde herkesin sevdiği taktir ettiği akıllı bir delikanlı oldu. O da her Hemşinli erkek gibi genç yaşında ailesinin geçimini, sorumluluğunu kalbinde, taze omuzlarında duyarak gurbete çıktı. Kırım’da hemşehrisinin yanına gelen Ahmet, orada çalışmaya başladı gurbet hayatı 4 yıl sürdü. Bu sırda ise Nokta hala Ahmet’in özlemiyle yaşıyordu, kardeşlerini ve eşini çok genç yaşta kaybeden nokta hala yalnızlığını ve özlemini hep Ahmet’i için biriktiriyordu. Fakat Nokta halanın kara bahtı gülmeyeceğe benzerdi onuruna çok düşkün olan Ahmet patronu ile kavga etmiş, çok kısa süreli olsa hapis yatmıştı.
Veremin amansız kollarına hapishanede yakalanan Ahmet’in üzüntüden bu hale düştüğü sanılmaktadır. Özellikle Nokta hala olayı böyle yorumlamaktadır. Memlekete hasta dönen Ahmet bu korkunç hastalıktan kurtulamayarak öldü. Nokta hala ise oğlunun acısını en büyük şiddetiyle tattı. Nokta halanin Ahmet için söylediği ağıtlar zamanla destan olarak dilden dile yayıldı. Bu destanda bazen isyan, bazen tevekkül, bazen cemiyet, bazen felek, bazen mazi, bazen hal, bazen istikbal, fakat her zaman Ahmet vardır…
AHMEDUM
Çikamadum çolvaroşun duzina
Duğun olur gelinina kizina
Gelin edup bakamadum yuzina
Senden sonra gelin görmem Ahmedum
Bulbul oter ilga eder dalini
Ordek yuzer dalga eder gyolini
Bizum koyun kız gelini puşili
Bundan sonra puşi takmam Ahmedum
Yaz gelende yaylalarun yeşili
Kış gelende mısırlarun seçili
Gittun mesken ettun Kerum elini
Bundan sonra daha koymam Ahmedum
Nokta Anan etsun bir tava helva
Toplanup yesunler Emine Heva
Ağlama validem yureğun sava
Bir tukenmez derde duştum Ahmedum.
Haşiloğlu Cevherin kızı Hacınumanoğlu İsmail’in karısı Nokta Hala adında bir Hemşin gelini 3 kızı ve bir oğlu dünyaya geldikten sonra çok genç yaşta dul kalır. Ama oda birçok Hemşin kadını gibi evlenmek istemez ve kaderine razı olur. Oğlu Ahmet’i büyütmek için bütün şefkatini ve fedakârlığını seferber eder. Onun en büyük arzusu Ahmet’i büyütmek ve gurbet ellere kırıma yollamaktı.(Hemşin’de yaşlıların dilinde gurbete kırım denirdi, Batum tarafına giderlerdi)
Nokta halanın Ahmet’i büyüdü köyde herkesin sevdiği taktir ettiği akıllı bir delikanlı oldu. O da her Hemşinli erkek gibi genç yaşında ailesinin geçimini, sorumluluğunu kalbinde, taze omuzlarında duyarak gurbete çıktı. Kırım’da hemşehrisinin yanına gelen Ahmet, orada çalışmaya başladı gurbet hayatı 4 yıl sürdü. Bu sırda ise Nokta hala Ahmet’in özlemiyle yaşıyordu, kardeşlerini ve eşini çok genç yaşta kaybeden nokta hala yalnızlığını ve özlemini hep Ahmet’i için biriktiriyordu. Fakat Nokta halanın kara bahtı gülmeyeceğe benzerdi onuruna çok düşkün olan Ahmet patronu ile kavga etmiş, çok kısa süreli olsa hapis yatmıştı.
Veremin amansız kollarına hapishanede yakalanan Ahmet’in üzüntüden bu hale düştüğü sanılmaktadır. Özellikle Nokta hala olayı böyle yorumlamaktadır. Memlekete hasta dönen Ahmet bu korkunç hastalıktan kurtulamayarak öldü. Nokta hala ise oğlunun acısını en büyük şiddetiyle tattı. Nokta halanin Ahmet için söylediği ağıtlar zamanla destan olarak dilden dile yayıldı. Bu destanda bazen isyan, bazen tevekkül, bazen cemiyet, bazen felek, bazen mazi, bazen hal, bazen istikbal, fakat her zaman Ahmet vardır…
AHMEDUM
Çikamadum çolvaroşun duzina
Duğun olur gelinina kizina
Gelin edup bakamadum yuzina
Senden sonra gelin görmem Ahmedum
Bulbul oter ilga eder dalini
Ordek yuzer dalga eder gyolini
Bizum koyun kız gelini puşili
Bundan sonra puşi takmam Ahmedum
Yaz gelende yaylalarun yeşili
Kış gelende mısırlarun seçili
Gittun mesken ettun Kerum elini
Bundan sonra daha koymam Ahmedum
Nokta Anan etsun bir tava helva
Toplanup yesunler Emine Heva
Ağlama validem yureğun sava
Bir tukenmez derde duştum Ahmedum.
5