Πληκτροφόρα μουσικά όργανα

Πληκτροφόρα Μουσικά Όργανα

Εικόνα: Στέφανος Βλασακάκης

Ευτυχία Τσεσμελή

Τσέμπαλο

Εξωτερικά μοιάζει πολύ με το πιάνο.
Είναι πιο παλιό από πιάνο και μάλιστα είναι από τα παλαιότερα πληκτροφόρα μουσικά όργανα. Εσωτερικά δεν έχουν ομοιότητες τα δύο μουσικά όργανα.
Το τσέμπαλο το συναντάμε ήδη από τον 14ο αιώνα. Την ώρα που ο εκτελεστής πατάει ένα πλήκτρο στο τσέμπαλο, ενεργοποιείται ένας μηχανισμός που τσιμπάει τη χορδή με μια ακίδα κι έτσι παράγεται ο ήχος.
Το τσέμπαλο ήταν ένα πολύ σημαντικό όργανο της εποχής Μπαρόκ και κυρίαρχο όργανο στην ορχήστρα.
Δεν είχε τη δυνατότητα να παράγει ήχο σιγανό όταν πατούσες τα πλήκτρα του σιγά και ήχο δυνατό όταν πατούσες τα πλήκτρα του δυνατά, όπως συνέβη με το πιάνο αργότερα.

Εκκλησιαστικό όργανο

Το εκκλησιαστικό όργανο λειτουργεί με αέρα ο οποίος διοχετεύεται σε αυλούς από φυσητήρες.
Αποτελείται από:
α. τους αυλούς
β. τον μηχανισμό παροχής αέρα
γ. τα πληκτρολόγια

Κατασκευάστηκε τον 3ο αι. π.Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον Κτησίβιο και ονομάστηκε «Ύδραυλις».

Ο μουσικός παίζει και με τα χέρια του και με τα πόδια του. Το εκκλησιαστικό όργανο έχει πληκτρολόγιο ποδιού, που αλλιώς λέγεται πενταλιέρα.

Σπινέτο

Ένα μικρό τσέμπαλο. Θα μπορούσαμε να το πούμε κι ένα "μικρό ξαδερφάκι του τσέμπαλου". Έχει λιγότερα πλήκτρα από το τσέμπαλο, άρα μικρότερη έκταση.

Το σπινέτο είναι πιο μικρό, πιο ελαφρύ και από τις πηγές γνωρίζουμε ότι ο Μότσαρτ όταν ταξίδευε με την οικογένειά του, είχε ένα μικρό σπινέτο μέσα στην άμαξα για να παίζει μουσική κατά τη διάρκεια των πολύωρων ταξιδιών τους.

Εικόνα: Στέφανος Βλασακάκης

Τσελέστα

Η τσελέστα είναι ένα μουσικό όργανο που δεν ακούμε πολύ συχνά. Μοιάζει με ένα μικρό πιάνο εξωτερικά, έχει πλήκτρα και είναι μέλος της συμφωνικής ορχήστρας. Μέσα στην τσελέστα υπάρχουν μεταλλικές ράβδοι κι ένας μηχανισμός με σφυράκια. Κάθε φορά που ο μουσικός πατάει ένα

πλήκτρο, ένα σφυράκι κρούει δηλαδή χτυπάει την αντίστοιχη μεταλλική ράβδο κι έτσι παράγεται ο ήχος. Η κάθε μεταλλική ράβδος έχει διαφορετικό μήκος κι έτσι παράγεται διαφορετικός ήχος.

Αν δούμε από μέσα την τσελέστα, θα μας θυμίσει πολύ το μεταλλόφωνο. Η τσελέστα ανήκει στα ιδιόφωνα όπως λέγεονται μουσικά όργανα, δηλαδή στην ίδια κατηγορία που ανήκει και το μεταλλόφωνο, το τρίγωνο που λέμε τα κάλαντα και οι καμπάνες.

Η τσελέστα έχει έκταση περίπου 4 οκτάβες και δεν υπήρχε πριν από το 1886. Την κατασκεύασε ένα Γάλλος που λεγόταν Βίκτορ Μυστέλ (1815-1890) και μάλιστα το κατοχύρωσε κιόλας, δηλαδή φρόντισε να εξασφαλίσει ότι η τσελέστα ήταν δική του ιδέα και δική του δημιουργία.