Κωνσταντίνος Κανάρης

Φωτεινή Πλακιά (Α3)

Εικόνα 1: Adam de Friedel, 1832, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ
Ηγετική μορφή του 1821, αγωνιστής, υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Γεννήθηκε το 1793 στα Ψαρά, με καταγωγή από οικογένεια με μεγάλη ναυτική παράδοση. Έμεινε ορφανός από πατέρα και ακολούθησε το ναυτικό επάγγελμα με το επίθετο Κανάρης. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση στη Μολδαβία υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, πήρε μέρος στον Αγώνα ως απλός ναύτης στον ψαριανό στόλο στο τσούρμο του Καπετάν Νικολή Αποστόλη. Όμως η καταστροφή που προκάλεσε στην Ερεσσό ο συμπατριώτης του Παπανικολής στις 27 Μαΐου 1821, σε τουρκικό δίκροτο οπλισμένο με 74 κανόνια, έκανε τον Κανάρη να καταλάβει ότι το ταπεινό μπουρλότο μπορούσε να κάνει στον εχθρό μεγαλύτερη ζημιά από ένα μεγάλο πλοίο. Έτσι ο Κανάρης αποφασίζει να γίνει μπουρλοτιέρης.

Εικόνα 2: Adam de Friedel, 1830, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

Εικόνα 3: Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας
στη Χίο, Νικηφόρος Λύτρας

·        Την 6η Ιουνίου 1822 ο Κανάρης βάζει μπουρλότο στην τουρκική ναυαρχίδα του Καπετάν Πασά Καρά Αλή, την επικεφαλής του στόλου που έκαψε το νησί της Χίου.
·        Την 29η Οκτωβρίου 1822 στο στενό της Τενέδου Τρωάδος ανατινάζει το δίκροτο/υποναυαρχίδα του οθωμανικού στόλου με ναύαρχο τον Μεχμέτ πασά. Ο Γάλλος ναύαρχος και ιστορικός Jurien de la Gravière γράφει για αυτήν την επιτυχία: «Ο αλάθητος Κανάρης συγκίνησε τις καρδιές των ποιητών και οι ναυτικοί όλου του κόσμου τον θαυμάζουν. Μέσα σε 6 μήνες κατέστρεψε δύο δίκροτα και 3000 εχθρούς. Μόνο το όνομά του πλέον έτρεπε τον τουρκικό στόλο σε άτακτη φυγή».
·        Το 1824 οι Τούρκοι αποφασίζουν να τελειώσουν με τα Ψαρά, τη Σάμο και την Κάσο. Τον Μάιο ο αιγυπτιακός στόλος καταστρέφει την Κάσο και στις 20 Ιουνίου τα Ψαρά. Την 5η Αυγούστου 1824 στη Ναυμαχία της Σάμου ο ελληνικός στόλος με επικεφαλής τον Κανάρη νίκησε τον τουρκικό και απέτρεψε την κατάληψη της Σάμου. Τα πυρπολικά καθόρισαν την έκβαση της αναμέτρησης. Ήταν η εκδίκηση του Κανάρη για την καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών.
·

Εικόνα 4: Η πυρπόληση του οθωμανικού στόλου έξω από τη Χίο.
Ψηφιακές Συλλογές Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

· 23-24 Σεπτεμβρίου 1824: Ο Κανάρης πυρπολεί τουρκική κορβέτα στα ανοιχτά της Μυτιλήνης και στις
· 29 Ιουλίου 1825 αποπειράται να πυρπολήσει τον στόλο του Ιμπραήμ στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας αλλά το εγχείρημα απέτυχε λόγω μεταβολής του ανέμου.

Εικόνα 5: Σκηνή από την Ελληνική Επανάσταση: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί τρία οθωμανικά πλοία στη ναυμαχία του Τσεσμέ τον Ιούνιο του 1822. Λιθογραφία του Peter von Hess, Μόναχο, 1852. (πηγή: https://nhmuseum.gr/)