ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ (e book)

Paper stack border

Οι Τρεις Ιεράρχες, στο πλαίσιο της αγωγής των νέων, έχουν προσδιορίσει και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ελέγχεται ένας νέος, διότι πιστεύουν ότι ο τρόπος ελέγχου διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην αποτελεσματικότητα του ελέγχου. Προβάλλεται λοιπόν το βασικό στοιχείο ότι ο έλεγχος δεν πρέπει να γίνεται με θυμό και οργή, διότι απλούστατα δε φέρει καλό αποτέλεσμα. Και μάλιστα στο χριστιανικό χώρο και με τη γραφίδα του Μεγάλου Βασιλείου, πιστοποιείται ότι η παρατήρηση με θυμό όχι μόνο δεν ελευθερώνει το νέο από το σφάλμα του, αλλά οδηγεί σε σφάλματα και τον ελέγχοντα. Η βία απορρίπτεται και δε συνιστάται, διότι ο νέος είναι ελεύθερο ον, με προσωπικότητα και χρήζει της ανάλογης συμπεριφοράς και του προσήκοντος σεβασμού. Για τον Γρηγόριο τον Θεολόγο η καταλληλότερη οδός είναι η πειθώ, διότι με αυτή ενεργοποιείται και λειτουργεί η προαίρεση του νέου και με αυτόν τον τρόπο άγεται ο νέος στην επίτευξη ενός θετικού, νόμιμου και ασφαλούς αποτελέσματος. Επίσης αρνητικό στοιχείο αποτελεί η ολιγωρία και η αμέλεια των γονέων στην άμεση αντιμετώπιση και ορθή εκτίμηση των σφαλμάτων που έχουν διαπραχθεί. Είναι γνωστό ότι η μη καλλιεργούμενη, η «χερσούμενη» γη αποδίδει αγκάθια.&nbsp;Το ίδιο συμβαίνει και στη νεότητα, όταν αμελείται και όταν δεν αφαιρείται εγκαίρως κάθε επικίνδυνο στοιχείο, το οποίο μολύνει την ψυχή και αλλοιώνει το χαρακτήρα.&nbsp;

Ύστερα από μερικά χρόνια ασκητικής ζωής, ο Ιωάννης δέχτηκε τη χάρη της ιεροσύνης και υπηρέτησε την Εκκλησία. Με τα λαμπρά του κηρύγματα και&nbsp;κυρίως μα το έξοχο παράδειγμά του μαγνήτιζε τις ψυχές των πιστών. Επίσης είχε κατορθώσει να τρέφει καθημερινά πάνω από 3.000 φτωχούς. Στα φλογερά του κηρύγματα καλούσε σε ηθική εξυγίανση της κοινωνίας και ασκούσε αυστηρή κριτική στον κλήρο και στους κυβερνώντες προκαλώντας τις αντιδράσεις της αυτοκράτειρας Ευδοξίας και των εκκλησιαστικών κύκλων. Εκθρονίστηκε και καταδικάστηκε σε εξορία. Αλλά ο λαός πέτυχε την ματαίωσή της. Σύντομα όμως ακολούθησε άλλη μόνιμη και μαρτυρική στην Αρμενία και αργότερα στην Πιτυούντα του Πόντου. Στο δρόμο κι ενώ βρισκόταν στα Κόμανα του Πόντου, πέθανε από τις κακουχίες και τις στερήσεις στις 14 Σεπτεμβρίου του 407.&nbsp;

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά στους γονείς ότι κύριο μέλημα τους πρέπει να είναι το πώς θα κληροδοτήσουν στα παιδιά τους μια ενάρετη ζωή, ήθος, αγωγή και αξίες, πνευματικά και όχι υλικά αγαθά που φθείρονται και ξεφτίζουν. Βέβαια εδώ, μην παρανοηθούν οι απόψεις του μεγάλου ιεράρχη: Ο Χρυσόστομος δεν τάσσεται κατά του πλούτου, αλλά κατά του άμετρου πλούτου, του πλούτου χωρίς φραγμούς. Αν ο πλούτος γίνεται σκοπός της ζωής ενός όχι τόσο ώριμου ακόμα, ενός απαίδευτου νέου, ενός νέου που δεν κόπιασε για να τον αποκτήσει, τότε φέρνει τα εντελώς αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Δεν εκτιμάται η πραγματική αξία του, γίνεται αποκλειστικά μέσο αυτοπροβολής, ένας καθαρά ανασταλτικός παράγοντας κάθε προσωπικής βελτίωσης και ανύψωσης του προσώπου. Γι’ αυτό Χρυσόστομος έβαζε πάνω απ’ όλα, από κάθε επίτευξη και αξίωση, ως προϋπόθεση την παιδεία. Μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά πως, η παιδεία της ψυχής καθίσταται «πολλῶν χρημάτων τιμιωτέρα».&nbsp; Η αγωγή λοιπόν των νέων είναι ανάγκη να έχει στοιχεία αναφοράς στο Θεό για να φαίνεται και η υψηλή και ανεκτίμητη αξίας της.

Σκοπός του Γρηγορίου ήταν να διασχίσει το παραπέτασμα του κόσμου, κάτι που μόνο θα του εξασφάλιζε άμεση και ασφαλή γνώση. Ονομάστηκε Θεολόγος, γιατί πρώτος αυτός μίλησε για τον τρόπο υπάρξεως της Αγίας Τριάδος, για την εξήγηση του τρόπου υπάρξεως των θείων προσώπων ως σ χ έ σ ε ω ς. Με το Θείο παράδειγμά του και την αγάπη του προς τους νέους, έδειξε πως πρέπει να φέρεται και να αντιμετωπίζει τις θλίψεις ένας μαθητής, ένας παιδαγωγός, οποιοσδήποτε άνθρωπος που καθημερινά πέφτει κάτω, και του τονίζει πως πρέπει να είναι και πως να παρουσιάζεται δυνατός πάντα στη κοινωνία.

Στις 30 Ιανουαρίου κάθε έτους η Εκκλησία μας τιμά τους τρεις μεγίστους φωστήρες!

Τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό ή Θεολόγο

Τον Μέγα Βασίλειο

Τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο

2. Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ή ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ (329 -391)

&nbsp;Ο Γρηγόριος Θεολόγος, ο Ναζιανζηνός, είναι ο επιφανέστερος, ο «άριστος» θεολόγος της Εκκλησίας μετά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. Το θεολογικό του βάθος και η έντονη ποιητικότητα στο έργο του τον ύψωσαν σε πρότυπο μοναδικού κάλλους και λάμψεως. Ο Γρηγόριος υπήρξε ο ποιητής που έγινε μεγάλος θεολόγος. H ευαισθησία χαρακτήριζε το είναι του με τρόπο καθολικό και τον οδηγούσε σε αλλεπάλληλες απογοητεύσεις, σ’ ένα είδος συνεχούς φυγής από καταστάσεις, στις οποίες εμπλεκόταν με πιέσεις τρίτων αλλά πάντως θεληματικά.

Η πρόσκληση για μίμηση των Αγίων Τριών Ιεραρχών δεν σημαίνει χρησιμοθηρική και τυφλή αντιγραφή κάποιων ατομικών ηθικών προτύπων αλλά μετοχή σε ένα συλλογικό παράδειγμα αυθεντικών σχέσεων. &nbsp;Στο ζήτημα αυτό, όλοι μας έχουμε προσωπική ευθύνη και ειδικά οι δάσκαλοι και οι γονείς. Έχουμε ευθύνη για εγρήγορση και ανάληψη πρωτοβουλιών αλλά και συμφωνία σκοπών, λόγων και έργων. Αυτός που εκπαιδεύει οφείλει να εκπαιδεύει όχι μόνο με τα λόγια αλλά και με τις πράξεις, λέει ο ιερός Χρυσόστομος. Μισώ τα διδάγματα στα οποία είναι αντίθετη η ζωή, συμπληρώνει ο Γρηγόριος Θεολόγος. Σήμερα, που συχνά οι νέοι μας εκτίθενται σε αμφιβόλου ποιότητας πνευματικά ερεθίσματα και που πασχίζουν να βρουν τον δρόμο τους σε μια περίπλοκη και διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, το θεολογικό και κοινωνικό έργο των Τριών Ιεραρχών μπορεί να τους προσφέρει υγιή πρότυπα προς μίμηση, να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν με σθένος τα ψυχικά και υπαρξιακά τους αδιέξοδα, να τους γεμίσει με την αισιοδοξία του ανθρώπου, που είναι οπλισμένος με πνευματική ευρύτητα, ψυχική ευγένεια και κοινωνική ευαισθησία.

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Αυτοί οι τρεις άνθρωποι μπόρεσαν να αρθρώσουν μια πρόταση παιδείας τολμηρή για την εποχή τους, αλλά και σήμερα ιδιαίτερα πρωτοποριακή, καθότι συνταίριαξαν με&nbsp;επιτυχία, την παιδεία των ανθρώπων με την παιδεία του Θεού. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Εάν θέλουμε να επικεντρωθούμε στην πρότασή τους για την παιδεία, για να κρατήσουμε ένα μήνυμα &nbsp;από το σημερινό εορτασμό θα μπορούσαμε να πούμε τα εξής:&nbsp; Καταρχάς, είδαν την παιδεία ως μια συνολική πρόταση ζωής. Έτσι τη σπούδασαν, έτσι τη δίδαξαν. Ως καθολική μόρφωση σώματος και ψυχής. Όπως πολύπλευρη είναι η κοινωνία και η ζωή. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Η ανθρώπινη και η θεία σοφία δεν είναι δύο αντίθετοι πόλοι που καλούμαστε να συναρμόσουμε. Η παιδεία του Θεού δεν είναι τίποτε άλλο από αυτή καθαυτή την αυθεντική ανθρώπινη προκοπή, μόρφωση και τελείωση. Η πορεία αυτή είναι δυναμική και διαρκεί δια βίου. Γνώση και αλήθεια δεν είναι απλώς κάποιες έννοιες και ιδέες αλλά αυτή η ίδια η μόρφωση και η παιδεία. &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Ένα δεύτερο σημείο είναι ότι η παιδεία θέλει αγώνα και κόπο. Μας το διδάσκει πολύ όμορφα ο Άγιος Γρηγόριος, ο οποίος μέχρι τα βαθιά γεράματά του αγωνιζόταν να διδαχθεί από κάθε εμπειρία της ζωής. Αγωνιζόταν να μετατρέψει σε εμπειρία τη θεωρία και&nbsp;τόνιζε ιδιαιτέρως τη σημασία του αγώνα στη ζωή του ανθρώπου.

Η εικόνα των Τριών Ιεραρχών του 14ου αι. μ. Χ&nbsp;εκτίθεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Η εικόνα των Τριών Ιεραρχών είναι διαστάσεων 126Χ90 εκ. Πρόκειται για την σκαφάτη πίσω όψη μιας αμφιπρόσωπης εικόνας στην οποία οι Τρεις Ιεράρχες εικονίζονται όρθιοι κατ' ενώπιον φορώντας μονόχρωμα φελόνια, και κρατώντας κλειστά ευαγγέλια. Τον Χρυσόστομο στο μέσο πλαισιώνουν ο Γρηγόριος αριστερά και ο Βασίλειος δεξιά. Οι σταυροί των ωμοφορίων τους απολήγουν σε μονογράμματα, όπως Φ(ως) Χ(ριστου) Φ(αίνει) Π(άσι), ενώ τα κατάκοσμα επιγονάτιά τους έχουν καμπύλη απόληξη. Η παράσταση των Τριών Ιεραρχών αποκαλύφθηκε μετά την απομάκρυνση επιζωγράφισης του 18ου αι. με το ίδιο θέμα που κάλυπτε το αρχικό στρώμα.

Βιβλιογραφία Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, Βυζαντινές Εικόνες, Ελληνική Τέχνη,Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1995. Ο κόσμος του Βυζαντινού Μουσείου, εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού-Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα, 2004.

Κατά τους Τρεις Ιεράρχες το πρώτο στοιχείο, το οποίο τονίζεται είναι ότι η αγωγή των νέων δεν είναι κάτι το ευτελές και αμελητέο, αλλά κατά τον έγκυρο λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου είναι «τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών».&nbsp; Είναι κάτι που, αν και εφόσον χορηγηθεί στη σωστή ηλικία και με τον σωστό τρόπο, θα τους ακολουθεί μια ζωή ή αντίθετα θα τους βαραίνει. Είναι η μόνη κληρονομιά που στον άνθρωπο μένει, που δε φθείρεται, δε σκουριάζει, ένα όπλο στη ζωή που δε σκοτώνει μα βοηθά. Οι Τρεις Ιεράρχες θεωρούσαν πρώτιστης σημασίας την αγωγή και τον παιδαγωγό καλλιτέχνη. Και αυτό διότι ο παιδαγωγός δε χειρίζεται κάποιο άψυχο μηχάνημα, αλλά έχει να κάνει με ψυχές εύπλαστες. Βασική και προσδιοριστική σκέψη είναι ότι οι νέοι είναι άνθρωποι. Και άνθρωπος κατά τον ιερό Χρυσόστομο πρέπει να γίνεται από μικρός κατά πάντα σεβαστός. Ο σεβασμός προσδιορίζεται ως μια έννοια κατά την οποία ο κάθε παιδαγωγός, καλείται να διαπλάσει άνθρωπο ελεύθερο, πρόσωπο ολοκληρωμένο με σώμα και ψυχή.&nbsp; Η αγωγή κατά το Μέγα Βασίλειο διαβαθμίζεται σύμφωνα με την ηλικία. . Είναι φανερό ότι πρώτος παιδαγωγός είναι ο γονέας, ο οποίος έχει στη διάθεσή του μια άγραφη νηπιακή ψυχή και καλείται να εγγράψει σε αυτήν και να τη στολίσει με ότι ωραιότερο και ωφελιμότερο υπάρχει στη ζωή, ώστε να γίνει ον κριτικό, αλλά και επιλεκτικό. Το παιδί όμως χρειάζεται σωστή, έγκαιρη και σταθερή επίβλεψη. Η επαγρύπνηση των γονέων λοιπόν είναι απαραίτητη για να γίνει η αρχή μιας σωστής αγωγής.&nbsp;

Πάτησε το παρακάτω εικονίδιο και δες αποφθέγματα των Τριών Ιεραρχών

ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ - ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Περισσότερο όμως προόδευσε στην αρετή και τη χριστιανική ζωή. Έτσι αρνήθηκε τη δόξα των ανθρώπων και τη φήμη του σοφού κι αφιερώθηκε στον Θεό. Έγινε ο γνωστός αρχιεπίσκοπος Καισαρείας, που έμεινε στην ιστορία ως Μέγας και ως Επίσκοπος της αγάπης, με τη γνωστή Βασιλειάδα. Σε όλη τη σύντομη ζωή του αγωνίστηκε για την ενότητα της Χριστιανικής Εκκλησίας, που μαστιζόταν στην εποχή του από θεολογικές έριδες σχετικά τις δοξασίες του Αρείου. Πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία 49 ετών και τάφηκε με μεγάλες τιμές.

2ο Γυμνάσιο Λέρου

Θρησκευτικά Β΄ Γυμνασίου

Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ

Μεγαρίτη Σταυρούλα ΠΕ01 Ιανουάριος 2023

Η εικόνα βρίσκεται στο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Μαρίνας Λέρου

ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ , 30-1-2022 Μήνυμα Μητροπολίτη Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παϊσίου «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΟΦΙΑΝ ΖΗΤΟΥΣΙ»&nbsp; Η Εκκλησία μας σήμερα εορτάζει την μνήμη των Τριών Ιεραρχών, των τριών φωστήρων της τρισηλίου Θεότητος, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Αυτοί οι τρείς μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, κατενόησαν και ανέπτυξαν περισσότερο την μεγάλη σπουδαιότητα της Ελληνικής παιδείας δια την πνευματική μόρφωση των ανθρώπων και συνδύασαν αρμονικά τον Ελληνισμό με του ζωογόνου Χριστιανικού ιδεώδους, της μόνης αληθινής Θρησκείας. Βεβαίως, κατά τους αρχαίους χρόνους, οι άνθρωποι, «εν σκότει και σκιά θανάτου καθήμενοι», βρίσκονταν σε βαθύ σκοτάδι αγνοίας περί των πνευματικών πραγμάτων, και τούτο διότι είχαν απομακρυνθεί από τον αληθινό Θεό. «Πανταχού μεν είδωλα, Θεοί δε εν αυτοίς ουδαμού», ως λέγει ο Βασίλειος Σελευκείας. Η ειδωλολατρία διέφθειρε τους ανθρώπους και τα Έθνη. Οι Έλληνες φιλόσοφοι, οι οποίοι ζητούσαν την αλήθεια, κατενόησαν το ψεύδος αυτής και την επίδραση αυτής, αλλά δεν μπορούσαν να οικοδομήσουν νέο οικοδόμημα στερεό, που θα είχε ως βάση τον ανθρώπινο λόγο στον οποίο προσέβλεπαν. Έπρεπε λοιπόν να δοθεί εξ ουρανού η νέα σοφία, η γνώση και η δύναμη ως εδώθη αυτή δια του σεσαρκωμένου, δια της Παρθένου Μαρίας, Υιού και Λόγου του Θεού, του Πατρός των Φώτων.

Το μήνυμα της Υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως: «Να μή διδάσκεις ή να διδάσκεις με τον τρόπο σου. Μή με το ένα χέρι τραβάς και απωθείς με το άλλο. Θα χρειαστείς λιγότερα λόγια πράττοντας όσα πρέπει. Ο ζωγράφος διδάσκει πιο πολύ με τις ζωγραφιές του.» Τα γνωμικά τετράστιχα του Γρηγορίου του Θεολόγου ή Ναζιανζηνού αντικατοπτρίζουν τη στάση ζωής του: διδασκαλία στην πράξη, αγωνιστικότητα, φιλανθρωπία, αλληλεγγύη στον πλησίον και αγάπη για τη μόρφωση. Προστάτες των Γραμμάτων, οι Τρεις Ιεράρχες, ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός που τιμούμε στις 30 Ιανουαρίου, μας καθοδηγούν με τη ζωή και το έργο τους. Ένα έργο που διαπνέεται από πίστη και φιλομάθεια, από κριτική σκέψη και πνευματική λαμπρότητα. Σήμερα, τα ιδανικά μεταλαμπαδεύονται από το ίδιο το σχολείο στους μαθητές μας, με τους εκπαιδευτικούς μας να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, αυτόν που τους αξίζει. Η διάπλαση δημιουργικών, εξωστρεφών και ενεργών πολιτών με προοπτικές, σε ένα περιβάλλον αλληλοσεβασμού, καλλιέργειας δεξιοτήτων και αρχών, με την παράλληλη εξασφάλιση ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση για όλους, συνθέτουν το πλαίσιο του σύγχρονου σχολείου. Καλή πρόοδο στις μαθήτριες και στους μαθητές μας, με οδηγό τις αγαθές αξίες και σύμμαχο τη γνώση. 30 Ιανουαρίου 2022

Αγαπητοί μου, Μαθητές, μαθήτριες, σπουδαστές και σπουδάστριες, φοιτητές και φοιτήτριες, και διδάσκαλοι του Γένους, με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών, που χαρμόσυνα εορτάζουν σήμερα και τα Σχολεία της Πατρίδας μας, υπό τις συνθήκες αυτές λόγω του Κορονωϊού, θα ήθελα πατρικώς να απευθυνθώ στην αγάπη σας και να σας ευχηθώ από καρδίας καλή πρόοδο, και η άνωθεν σοφία του Θεού να σας φωτίζει και να σας χαρίζει υγεία και καλή πρόοδο, και να αναδειχθείτε άξιοι και άξιες της χριστιανικής&nbsp;πίστης και της φιλτάτης πατρίδας, και ως οι ναύτες του Οδυσσέως να κλείετε τα αυτιά σας στις σειρήνες του ψεύδους και τις πλάνες του κόσμου τούτου. Φεύγετε, «εν παντί και πάντοτε» τις αντίθετες διδασκαλίες, οι οποίες διαφθείρουν τις ψυχές των ανθρώπων και ως νέοι και νέες, Έλληνες και Ελληνίδες, να έχετε την οσμή των αγαθών έργων, και να αγαπάτε την Πατρίδα μας της οποίας - ουδέν υπάρχει τιμιώτερον και αγιώτερον - η δε σοφία του Θεού μεστή παντός αγαθού να πληροί τις καρδιές σας «πάσας τας ημέρας της ζωής υμών». Στους Διδασκάλους τους Γένους εύχομαι τα κράτιστα. Μετ’ ευχών πατρικών + Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παΐσιος Εν τη Ιερά Μητροπόλει, 30 Ιανουαρίου 2022.

Η εικόνα των Τριών Ιεραρχών βρίσκεται στο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Μαρίνας Λέρου

Συλλογή εικόνων...

Οι Τρεις Ιεράρχες (συλλογή εικόνων)

Η δε Ελληνική παιδεία αναπτύσσει την διάνοια και οξύνει και μορφώνει τον άνθρωπο. Η Χριστιανική Θρησκεία και ο Ελληνισμός δεν αντιτίθενται, αλλά, τουναντίον συμφωνούν διά ένα κοινό αποτέλεσμα, την πνευματική και ηθική μόρφωση του ανθρώπου της κάθε εποχής και μάλιστα των νέων και νεανίδων φερέλπιδων της φιλτάτης ημών Πατρίδος. Οι Έλληνες Τρείς Ιεράρχες, των οποίων σήμερα την μνήμη τους τιμά η Εκκλησία μας και η παιδεία μας, έγιναν μύστες με την χάρη του Θεού, στην ουσία και στο βάθος του χριστιανισμού και ένωσαν την Ελληνική παιδεία και την διανόηση μετ’ αυτού. Και έτσι έγιναν οι μεγάλοι διδάσκαλοι του Ελληνοχριστιανικού ιδεώδους και οι μεγάλοι ευεργέτες του Έθνους και των Ελληνικών Γραμμάτων και της Οικουμένης οι φωτιστές. Αγαπητοί μου, Φερέλπιδες μαθητές, μαθήτριες, σπουδαστές, σπουδάστριες, φοιτητές και φοιτήτριες, Η χάρις, το έλεος και η αγάπη του Πρώτου και Μεγάλου Διδασκάλου, του Ιησού Χριστού, δια πρεσβειών των Αγίων και Ενδόξων Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας και του Γένους μας, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου, να πληρούν τις αγνές ψυχές σας, ως φερέλπιδες νέοι και νέες, να έχετε την οσμή των αγαθών έργων, να αγαπάτε την Πατρίδα μας, της οποίας ουδέν υπάρχει τιμιότερο και αγιότερο, και ως οι ναύτες του Οδυσσέως κλείετε τα αυτιά σας στις σειρήνες του ψεύδους και στις πλάνες του κόσμου τούτου. Στους Διδασκάλους τους Γένους εύχομαι τα κράτιστα. Μετ’ ευχών πατρικών + Μητροπολίτης Λέρου Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παΐσιος

Λίγα λόγια... Ο εορτασμός της Ημέρας των Τριών Ιεραρχών, προστατών της Παιδείας και των Γραμμάτων, μας υπενθυμίζει τους πρωταρχικούς σκοπούς κάθε εκπαιδευτικής διαδικασίας, που δεν περιορίζονται μόνο στην πρόσκτηση γνώσεων και την διαρκή αυτοβελτίωση, αλλά επεκτείνονται σε ένα ευρύτερο φάσμα κοινωνικών δεξιοτήτων και αρετών, όπως είναι η ανιδιοτελής προσφορά προς τον συνάνθρωπο, ο αλτρουισμός και η γένει κοινωνική&nbsp;ευαισθητοποίηση. Ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος με τον λόγο και το έργο τους έδωσαν ένα απαράμιλλο παράδειγμα της άρρηκτης σύζευξης ανάμεσα στην υψηλή καλλιέργεια Με την κοινωνική δράση τους, τον μεστό φιλοσοφικό τους στοχασμό, την βαθιά χριστιανική τους πίστη και την ειλικρινή αγάπη τους για τον Άνθρωπο, οι Τρεις Ιεράρχες αναδείχτηκαν σε παιδαγωγούς και διδασκάλους, επιφανείς&nbsp;ρήτορες και συγγραφείς, πρότυπα φιλανθρωπίας και αρετής, μορφώνοντας, νουθετώντας, αλλά και παρηγορώντας κάθε πάσχοντα&nbsp;άνθρωπο. Εμβριθείς μελετητές των κλασικών συγγραφέων, συνέβαλαν καθοριστικά στην συμφιλίωση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος με το χριστιανικό κήρυγμα, αποδεικνύοντας ότι η πίστη προς τον Θεό και η επιστημονική αναζήτηση της αλήθειας μπορούν να συμβαδίσουν. Σήμερα, που συχνά οι νέοι μας εκτίθενται σε αμφιβόλου ποιότητας πνευματικά ερεθίσματα και που πασχίζουν να βρουν τον δρόμο τους σε μια περίπλοκη και διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, το θεολογικό και κοινωνικό έργο των Τριών Ιεραρχών μπορεί να τους προσφέρει υγιή πρότυπα προς μίμηση, να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν με σθένος τα ψυχικά και υπαρξιακά τους αδιέξοδα, να τους γεμίσει με την αισιοδοξία του ανθρώπου, που είναι οπλισμένος με πνευματική ευρύτητα, ψυχική ευγένεια και κοινωνική ευαισθησία.

Η εικόνα βρίσκεται στον Ιερό Ναό Αναστάσεως του Κυρίου, Καλύμνου, του οποίου το δεξιό κλίτος είναι αφιερωμένο στους Τρεις Ιεράρχες

Πάτησε το εικονίδιο και άκουσε το απολυτίκιο των Τριών Ιεραρχών!

Απολυτίκιο Τριών Ιεραρχών

30 Ιανουαρίου 2023 Μήνυμα της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως για την εορτή των Τριών Ιεραρχών Αγαπητοί μας μαθητές, αγαπητοί εκπαιδευτικοί, Στις 30 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη τριών Αγίων, προστατών των μαθητών και των γραμμάτων: του Βασιλείου του Μέγα, του Γρηγορίου Ναζιανζηνού του Θεολόγου και του Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Η γιορτή αυτή συνδέθηκε με την εκπαίδευση, καθώς οι Τρεις Ιεράρχες διέδωσαν, όχι μόνο το Χριστιανισμό, αλλά και την αγάπη για την επιστήμη, τα γράμματα, την ορθή σκέψη και τη φιλομάθεια. Εξήραν τη μάθηση, το έργο και το ρόλο του δασκάλου, την αξία των γραμμάτων και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, παρότρυναν τους νέους να αναζητήσουν την αλήθεια και να βλέπουν με κριτική ματιά τα δεδομένα της εποχής. Το δίδαγμά τους, μία αυθεντική έκφραση Παιδείας, παραμένει πάντοτε επίκαιρο και το φως της σοφίας τους διαπερνά τους αιώνες, ξεφεύγοντας από τα στενά όρια της ανθρώπινης φύσης και αγγίζοντας τη διαχρονικότητα. Αγαπητά μας παιδιά, εύχομαι να αγαπάτε τη γνώση και να την επιδιώκετε για όλη σας τη ζωή. Χρόνια πολλά σε όλες και όλους! Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος διακρίθηκε για τη ρητορική του τέχνη. Τα λόγια, η διδασκαλία και το κήρυγμά του συγκινούσαν όλους τους ανθρώπους. Γι αυτό τον ονόμασαν «Χρυσόστομο». Ακόμα και σήμερα, «των αρετών το θησαύρισμα», καθώς τον ονόμασαν, εξακολουθεί να μας φωτίζει με τα πολλά του συγγράμματα. Ανάμεσα σ’ αυτά ιδιαίτερη θέση κατέχει η Θεία Λειτουργία που φέρει τ’ όνομά του.&nbsp;

3. ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (347- 407)

Ονομάστηκε Χρυσόστομος για τις ρητορικές του ικανότητες. Γεννήθηκε το 345 στην Αντιόχεια της Συρίας. Γονείς του ήταν ο ανώτερος αξιωματικός Σεκούνδος και η ευσεβής Ανθούσα. Πολύ νωρίς έμεινε ορφανός από τον πατέρα του και το βάρος της ανατροφής και μόρφωσής του έπεσε στην ενάρετη Ανθούσα. Ύστερα από τη γενική εκπαίδευση, ο Ιωάννης, σπούδασε ρητορική στη σχολή του περίφημου δασκάλου της εποχής εκείνης, του εθνικού Λιβάνιου.&nbsp; Ο δάσκαλός του τον εκτιμούσε τόσο πολύ για την ευφυΐα και την ρητορική του δεινότητα, που έλεγε πως θα τον άφηνε διάδοχό του στη σχολή αν δεν τον είχε κερδίσει ο Χριστιανισμός.

ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ , 30-1-2023 Μήνυμα Μητροπολίτη Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας Παϊσίου Η Εκκλησία μας σήμερα εορτάζει, εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη, πεποικιλμένη, την μνήμη των Τριών Ιεραρχών, των τριών φωστήρων της τρισηλίου Θεότητας, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Θρησκευτική εορτή και συγχρόνως και Εθνική. Και εορτή της παιδείας και των Ελληνικών Γραμμάτων και των Τεχνών. Κατά τους αρχαίους χρόνους οι άνθρωποι ευρίσκοντο στο σκοτάδι της άγνοιας περί των πνευματικών πραγμάτων, καθότι απομακρύνθηκαν από τον αληθινό Θεό, τον Πλάστη και Δημιουργό του Παντός, «Πανταχού μεν είδωλα, Θεοί δε εν αυτοίς ουδαμού», ως λέγει ο Βασίλειος Σελευκείας (Λογ. ΙΒ). Η ειδωλομανία διέφθειρε λαούς, φιλές, ανθρώπους και έθνη. Η ανθρωπότητα ζούσε στο σκότος, στην πλάνη και στην ειδωλολατρία χιλιάδες χρόνια. Οι Έλληνες φιλόσοφοι, ζητούντες την αλήθεια, κατενόησαν το ψεύδος αυτής και την ολέθρια επίδρασή της επί των κοινωνιών, δεν μπορούσαν όμως να οικοδομήσουν οικοδόμημα νέο και στερεό δια του ανθρωπίνου λόγου, καθ’ ότι άλλοι λαοί, φυλές και γλώσσες δίδασκαν αντίθετα του ορθού λόγου. Η διδασκαλία τους ήταν διδασκαλία ανθρώπων και η σοφία τους δεν είχε στερεά θεμέλια. Δια τούτο ο Πλάτων ζητούσε βεβαιότερο τι όχημα ή λόγο τινά θείον, όπως ασφαλέστερο και μάλλον ακινδύνως διέλθει τις τον βίον του.

1. Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ (330- 379)

Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 330 μ.Χ.. Μεγάλωσε και ανατράφηκε μέσα σε χριστιανικό περιβάλλον, κάτω από τη φροντίδα της μητέρας του Εμμέλειας. Όταν οι περίφημες σχολές της Καισάρειας δεν είχαν να του προσφέρουν τίποτα περισσότερο, ο Βασίλειος έφτασε στην ξακουστή Αθήνα. Τόση ήταν η φιλομάθειά του, που σπούδασε ιατρική, ρητορική, αστρονομία, γεωμετρία, θεολογία.

Ο Βασίλειος ήταν αλύγιστη ψυχή μπροστά σε κάθε είδους κοσμική εξουσία. Κάποτε, ο αυτοκράτορας Ουάλης, που υποστήριζε τους Αρειανούς, του έστειλε τον επίτροπό του Μόδεστο. Ο αυτοκρατορικός απεσταλμένος τον φοβέρισε με δήμευση της περιουσίας του, εξορία και μαρτυρικό θάνατο. Ατάραχος, ο Βασίλειος απάντησε: – «Λίγα τριμμένα ρούχα και κάμποσα βιβλία αποτελούν όλη μου την περιουσία· επομένως δεν φοβάμαι τη δήμευση. Την εξορία δεν τη λογαριάζω, γιατί σ’ αυτόν τον κόσμο είμαι παρεπίδημος. Ούτε τα μαρτύρια φοβούμαι, γιατί τον θάνατο θεωρώ ως ευεργέτη, επειδή θα με οδηγήσει πιο γρήγορα στον Θεό.» – «Κανένας άλλος επίσκοπος δεν μου μίλησε έτσι», είπε θυμωμένος ο Μόδεστος. – «Δεν θα μίλησες ποτέ με πραγματικό επίσκοπο», του ανταπάντησε ο Βασίλειος.

&nbsp;Η παιδαγωγική εμπειρία των Τριών Ιεραρχών διδάσκει ότι ο έλεγχος και η επιτίμηση έχουν ένα και μοναδικό σκοπό. Την ίαση της ψυχής του νέου&nbsp;από ένα συγκεκριμένο σφάλμα. Η αντιμετώπιση του σφάλματος του νέου καλό είναι να γίνεται με λεπτό χειρισμό και κυρίαρχο στοιχείο την πατρική ευσπλαχνία και τον έμπειρο λόγο, ώστε και η επιτίμηση να γίνεται και η διόρθωση του σφάλματος να επιτυγχάνεται. Πολλές φορές μάλιστα επιβάλλεται κατά τον ιερό Χρυσόστομο «νὰ προηγεῖται κάποιος ἔπαινος, ὥστε νὰ κατανοήσει ὁ νέος ὅτι δὲν ἀπορρίπτεται καθ΄ ὁλοκληρίαν, ἀλλὰ ὅτι ἀποδοκιμάζονται κάποιες ἀνεπίτρεπτες μόνο ἀντιδράσεις του».&nbsp; Η αγωγή την οποία διδάσκουν οι Τρεις Ιεράρχες, δεν μπορεί παρά να είναι η Χριστιανική, με πρωταρχικό στοιχείο τη μη παραμέληση της αγωγής της ψυχής. Το σώμα θα τύχει εκ των πραγμάτων τη δέουσα φροντίδα, διότι το ζητά και το απαιτεί η ίδια η φύση. Θεωρείται όμως παιδοκτόνος η αμέλεια της παράλληλης φροντίδας της αγωγής της ψυχής και μάλιστα με τις αρχές της Χριστιανικής παιδαγωγικής. Σε μια εποχή σαν τη σημερινή, όπου η μέριμνα της κοινωνίας περιορίζονταν αποκλειστικά στο να πείσουν τη νεολαία πώς να επιτύχουν επαγγελματικά στη ζωή τους, και πως μόνο η επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση φέρνει την ευτυχία, ο Χρυσόστομος προσπαθεί με αγωνία να δώσει στους νέους μια εντελώς άλλη, μια πνευματική προοπτική.&nbsp;

Ημέρα κοινής μνήμης τους Κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου εορτάζεται η μνήμη τριών μεγάλων Πατέρων και Οικουμενικών Διδασκάλων της Εκκλησίας, του Βασιλείου του Μεγάλου, επισκόπου Καισαρείας, του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, του κατ’ εξοχήν Θεολόγου, και του Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου. Την γιορτή των Τριών Ιεραρχών καθιέρωσε ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου ο Αλέξιος ο Κομνηνός το 1100μ.Χ. για να τιμηθούν οι τρεις άγιοι της Εκκλησίας και να σταματήσει η διχόνοια μεταξύ των πιστών με το ποιος από τους τρεις είναι ο πιο σπουδαίος. Το 1842μ.Χ. το Πανεπιστήμιο των Αθηνών καθιέρωσε την εορτή των Τριών Ιεραρχών ως ημέρα αφιερωμένη στην Παιδεία και στα γράμματα. Από τότε έως σήμερα οι Τρεις Ιεράρχες θεωρούνται προστάτες των μαθητών, των φοιτητών και των εκπαιδευτικών.

Μιχαήλ Δαμασκηνού, Τέλη 16ου αι

Προβάλλεται λοιπόν ως απαραίτητο στοιχείο, παράλληλα με την ανάπτυξη της διάνοιας των παιδιών τους, το να μεριμνούν οι γονείς για τη χριστιανική τους υποδομή. Και όταν λέμε χριστιανική, εννοούμε αυτή να στηρίζεται στη μία και μόνη Αλήθεια του Χριστιανισμού, την Αγάπη. Αυτό ακριβώς ήταν που τόνισε έντονα στη θεολογία του ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, πως πρώτιστο μέλημα για τον παιδαγωγό είναι η αναζήτηση της Αλήθειας, της Όντως Ζωής. Της Αλήθειας του Θεού που κρύβεται πάντα στη σχέση, στη σχέση μεταξύ των ανθρώπων, στην αγάπη.&nbsp; Τελικά, μέσα από όλη την πορεία της ζωής και των τριών μεγίστων ιεραρχών, είναι το πρόσωπο του παιδαγωγού, και η παραδειγματική του θέση έναντι όσων διδάσκει. Ο παιδαγωγός κάθε μέρα διδάσκει με τη στάση του και το έργο του, παρά με τα λόγια του. Κοινή είναι η παραδοχή ακόμα και σήμερα πως, δεν διδάσκει τόσο ο λόγος, όσο το έργο ενός ανθρώπου, η πράξη. Η έννοια του προτύπου είναι παλαιά και θεόσδοτη. Ο ίδιος ο Χριστός τόνισε την έλλειψη αξίας, όταν υπάρχει διάσταση μεταξύ λόγων και έργων και ότι διδάσκει περισσότερο το παράδειγμα παρά ο λόγος.

Στην Κωνσταντινούπολη, μόνο ένας μικρός ναός είχε απομείνει στους ορθοδόξους, που τον ονόμαζαν συμβολικά Αγία Αναστασία, ελπίζοντας πως εκεί θα αναστηθεί ξανά η Ορθοδοξία. Σ’ αυτόν το ναό ο Γρηγόριος εκφώνησε τους περίφημους πέντε λόγους για τη θεότητα του «Υιού και Λόγου του Θεού», με θαυμαστά αποτελέσματα. Η εκκλησία μας με βάση τα υψηλά θεολογικά του κηρύγματα και συγγράμματα τον τίμησε με τον τίτλο του Θεολόγου.

«Θεία λύρα»: Μ’ αυτό το θαυμάσιο έγχορδο μουσικό όργανο, παρομοιάζει ο ιερός υμνογράφος, τον μεγάλο Ιεράρχη της Εκκλησίας, τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. «Θεία λύρα» αποκαλείται στο Δοξαστικό του Εσπερινού της εορτής του.

Η εικόνα των Τριών Ιεραρχών βρίσκεται στον Ι.Ν. Ευαγγελισμού Λέρου

Η Χριστιανική θρησκεία ζωογονεί την καρδιά και παρέχει την χάρη και την δύναμη στον άνθρωπο να&nbsp; γνωρίσει τις αλήθειες του ευαγγελισμού της εν Χριστώ σωτηρίας. Το θεοφιλέστατο και ένδοξο Έθνος των Ελλήνων ανεπτύχθη ιστορικώς, και ανέπτυξε πολιτισμό υπέροχο. Έζησε ανά τους αιώνες και ανέπνεε τις ζωογόνες της ελευθερίας αύρες, και ως πνεύμα&nbsp; φιλοσοφότατο και ευγνενέστατο ζητούσε το αληθές, το αγαθό και το καλόν. Και μάλιστα άλλα όσα μεν εφεύρε με την ακάματο αυτού επιμέλεια ζητούντες τι το καλύτερο, τα περισσότερα αξιοποίησε, και τα αύξησε θαυμάσια προς ίδιον όφελος. «Έλληνες σοφίαν ζητούσιν » (Α.Κορινθ.α’,22). Οι δε φιλόσοφοι της αρχαίας Ελλάδας, Δημοσθένης, Πλάτων, Σωκράτης, Αριστείδης, μουσουργοί του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, ανέπτυξαν κατ’ εξοχή, την κατ’ άνθρωπον σοφία, η οποία εθεωρείτο μέγιστο αγαθόν (Ξενοφ. Απομν. Δ,5,6) και μέσω του ανθρωπίνου πνεύματος έβλεπαν την ανύψωση του ανθρώπου μέχρι του Θεού. Και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου. Ελληνισμός και Χριστιανισμός είναι οι δύο πτέρυγες με τις οποίες οι κοινωνίες και τα έθνη ανέρχονται στο ύψος των υψηλών αρχών και ιδεών και δημιουργείται άρρηκτα συνδεδεμένα, η ηθική κατά Χριστώ &nbsp;ζωή και ο αληθινός Ελληνικός πολιτισμός. Οι νόμοι του Μωυσέως, ως και η&nbsp; φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, έγιναν παιδαγωγοί εις Χριστόν, ο οποίος με την επί γης παρουσία Του έμελλε να σώσει την ανθρωπότητα και να ενώσει αμφότερα εις έν. Ιουδαίοι και ειδωλολάτρες περίμεναν «τον Βασιλέα, τον Δίκαιον και σώζοντα» (Ζαχαρ. Θ.9).

Η Θεία Πρόνοια, λοιπόν, παρασκεύασε τα έθνη στην υποδοχή της χριστιανικής θρησκείας και αλήθειας και μεταχειρίστηκε την αρχαία Ελληνική γλώσσα ως όργανο της μετάδοσης ανά τον κόσμο του αγνώστου Θεού. Ελληνισμός και Χριστιανισμός είναι οι δύο πτέρυγες με τις οποίες οι κοινωνίες και τα έθνη ανέρχονται στο ύψος των υψηλών αρχών και ιδεών και δημιουργείται άρρηκτα συνδεδεμένα , η ηθική ζωή και ο αληθινός πολιτισμός. Η Ελληνική παιδεία αναπτύσσει την διάνοια και οξύνει και μορφώνει τον άνθρωπο, η δε Χριστιανική θρησκεία ζωογονεί&nbsp;την καρδιά και παρέχει την χάρη και την δύναμη στον άνθρωπο να γνωρίσει τις αλήθειες του ευαγγελισμού, δια την εν Χριστώ σωτηρία του. Ούτω, όλοι οι Πατέρες της κατ’ ανατολάς Εκκλησίας, και δη και μάλιστα οι τρείς Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος, και Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που σήμερα την μνήμη τους τιμά η Εκκλησία μας και η Παιδεία της Πατρίδος μας, έγιναν οι μύστες με την χάρη του Θεού, στην ουσία και στο βάθος του χριστιανισμού και ένωσαν την Ελληνική παιδεία, την διανόηση και την κατά Χριστό μόρφωση των Ελληνοπαίδων μετ’ αυτού του Χριστιανισμού, προς ωφέλεια της ανθρωπότητας.

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.