ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ

Music 

Σε ένα σπίτι εμφανίζεται μια διαφορετική φιγούρα. Είναι η "Μπούλα", άνδρας ντυμένος γυναικεία. Επί Τουρκοκρατίας, ο στόχος ήταν να γίνει ψεύτικη αναπαράσταση ελληνικού γάμου, ώστε οι Τούρκοι να μην καταλάβουν, και οι νέοι να φύγουν από το σπίτι τους και να μπορέσουν να οργανωθούν για την ελληνική επανάσταση.

Για τους νέους της Νάουσας, σήμερα, πρόκειται για μια "τελετή ενηλικίωσης", κάτι παραπάνω από ένα διονυσιακό ξεφάντωμα. Είναι μια μύηση στην ιστορία της πόλης, και συμμετοχής στα κοινά. Στόχος είναι όλοι οι "γιανίτσαροι" να φτάσουν σε μπουλούκια στην κεντρική πλατεία της Νάουσας. Όταν το μπουλούκι φτάσει έξω από το σπίτι τους,  εκείνοι βγαίνουν στο μπαλκόνι και με το σώμα τους κάνουν μια χαρακτηριστική κίνηση με υψωμένα τα χέρια. Το μπουλούκι απαντάει γέρνοντας τον κορμό του ο καθένας προς τα πίσω. Τα ασημικά με τα οποία είναι διακοσμημένη η κάθε φορεσιά, κουδουνίζουν.

Μελικές - Νιζάμικος.wmv

Μελικές-Νιζάμικος (ήχος και φωτογραφίες)

Όπως αναφέρει και η ειδική έκδοση του Δήμου Νάουσας, "το έθιμο έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και τη λατρεία του θεού Διόνυσου, είναι ταυτισμένο με τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων την περίοδο της Τουρκοκρατίας και αναγεννάται κάθε χρόνο από την ιδιαίτερη και έμφυτη διάθεση του λαού για σάτιρα και αυτοχεδιασμό"

Γενίτσαροι και Μπούλες - Νάουσα 2020

Στην κεντρική πλατεία της Νάουσας (πλατεία Δημαρχείου), οι "γιανίτσαροι" παίρνουν την άδεια για να βγάλουν τις "πάλες" από τα θηκάρια τους και να χορέψουν έχοντας καλυμμένο το πρόσωπο με "προσωπάδες". "Γιανίτσαρος" μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε νέος από 16 ετών και πάνω. 

Νιζάμικος - βίντεο

Στη Νάουσα, η αλλιώς "Ηρωική Πόλη της Νάουσας,(Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας) από τη δεκαετία του 1950 και μετά αναβιώνει ένα παραδοσιακό έθιμο που τελούνταν την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το έθιμο λέγεται "Γιανίτσαροι και Μπούλες"

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΘΙΜΟΥ Η τέλεση του εθίμου γίνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Ξεκινάει από το πρωί με το λεγόμενο "μάζεμα". Με νταούλι και ζουρνά το μπουλούκι πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψει όλους τους "γιανίτσαρους". Οι "γιανίτσαροι" είναι νεαρά ανύπαντρα παλικάρια. Κάθε σπίτι που πρόκειται να συμμετάσχει, δηλαδή να "δώσει" έναν "γιανίτσαρο", διακρίνεται από το στόλισμα του μπαλκονιού με τον-την "πρόσωπο", μια ειδική μάσκα. Ονομάστηκαν "γιανίτσαροι" από το τούρκικο "γενί-τσερί"(=νέος στρατός)

Το περισσότερο υλικό αντλήθηκε α) από το βιβλίο "Απόκριες στη Νάουσα", ειδική έκδοση του Δήμου Νάουσας (Νάουσα: 2008) β) από αφιέρωμα της εφημερίδας Το Βήμα με τίτλο "Γιανίτσαροι και Μπούλες με 'πρόσωπο' και ψυχή" (ένθετο "Ταξίδια", 12 Φεβρουαρίου 2012) και γ) από προσωπικές ταξιδιωτικές εμπειρίες. ιστοσελίδες: kotsari.com "Ο ζουρνάς των Ελλήνων του Πόντου" kritipoliskaihoria.gr "Το νταούλι και τα νταουλόξυλα" ενδιαφέρουσες συμπληρωματικές πληροφορίες υπάρχουν και στο ιστολόγιο "The Singing Fish",στη θέση https://thesingingfish.eu/gr/genitsaroi-kai-mpoules-sti-naousa/

ΜΠΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑΝΙΤΣΑΡΟΙ Χορευτικό και Μουσικό Ρεπερτόριο -Το "Προσκύνημα", λυπητερός σκοπός με βαρύ παίξιμο στο νταούλι. Οι γιανίτσαροι γέρνουν πίσω αγέρωχα , δεν υποτάσσονται στον Οθωμανό δυνάστη. Οι μπούλες κάνουν τεμενάδες, προσκυνώντας ως το χώμα. - Το "Ρόιδο", πατινάδα (από το "πατώ και άδω") - "Ως πότε παλικάρια". Οι βαριές πάλες βγαίνουν από τα θηκάρια τους και σπαθίζουν στον αέρα. - "Παπαδιά", οργανική μελωδία - "Μακρυνίτσα", ο χορός της μπούλας Άλλοι χοροί: Νιζάμικος, Τσιάμικος, Σαρανταπέντε, Μελεκές, Γαϊτανάκι, Μουσταμπέικος, Ω ξένε στα ξένα που περνάς, Σούδα. Όλοι οι χοροί συμβολίζουν την καταστροφή της Νάουσας και την παλικαριά της κλεφτουριάς.

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.