İŞARET DİLİ

İÇİNDEKİLER

* BAŞLARKEN
* İŞARET DİLİ NEDİR?
* İŞİTME ENGELLİLERİ HANGİ CİHAZLARI KULLANIR?
* KIRIKKALE İŞİTME ENGELLİLER DERNEĞİ
* HASAN KAYA ÖZEL EĞİTİM ANAOKULU
* ÖZEL EĞİTİM ANAOKULUNDA ETKİNLİKLER NASIL UYGULANIR?
* PROJE ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ
* İŞİTME ENGELLİ BİREYLERLE SÖYLEŞİ
* İŞİTME ENGELİNİN TEŞHİS VE TEDAVİSİ
* İŞARET DİLİ DEĞİŞİYOR MU?
* REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ NASIL ÇALIŞIR?
* İŞİTME ENGELLİ ANNESİ OLMAK
* İŞARET DİLİ İLE İLGİLİ OYUNLAR
* PROJE BOYUNCA UYGULANAN ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
* VELİLERİN GÖZÜNDEN KONUŞAN ELLER PROJESİ
* İŞBİRLİKÇİ/ORTAK ÜRÜNLERİMİZ
* TEŞEKKÜR

BAŞLARKEN

Projemizin başlangıç basamağını aldığım, işaret dili eğitimi sonrasında işaret dilini öğrencilerime de öğretme isteği oldu.
e-twinning projesi kapsamında işaret dilini çocuklara öğretmeye çalışmak pandemi sürecinde bizleri uzaktan eğitim aşamasında zorlasa da sonraki süreçte yüz yüze eğitime geçince çalışmalarımız daha akıcı ve eğlenceli bir hal aldı.
Zaman geçtikçe projenin kapsamını genişletmeye ve çocuklarla birlikte öğrenirken eğlenmeye başladık.
Çalışmalarımız ilerledikçe işaret dilinin aslında öğrenilmesi kolay bir dil olduğunun farkına vardık.
e-dergi çalışmamızda tüm alanlardan uzmanlarla görüşmeler yaptık. İşaret dili ile ilgili videolarla desteklenmiş donanımlı bir dergi oluşturmaya çalıştık.
Küçük de olsa okyanusa bir taş attık ve attığımız taşın oluşturduğu halkaların genişleyerek daha çok insana ulaşmasını diliyorum.

E. Özgür KIRMIZIGÜL

İŞARET DİLİ NEDİR?

İşaret Dili Nedir ?
İnsanların kendilerini anlatmak ve karşısındakini anlamak için ortak bir iletişim dilinde buluşması şarttır. Kişiler arasında iletişim dilsel ifadelerle, beden diliyle ya da karşılıklı etkileşimle yapılır. Dilsel ve işitsel yetileri bulunmayan sağır ve dilsizler iletişim kurmak için belli el hareketlerini, jestleri ve mimikleri kullanılırlar. İşte işitme engellilerin kullandığı bu ortak dile işaret dili denir. Sözel dillerde bulunan gramer yapısı işaret dilinde de bulunur. Her ülkenin kendine ait bir sözel dili olduğu gibi işaret dili de farklıdır. Beden dili tüm ülkelerde ve dillerde aynıdır ve ortak bir dildir. Türk işaret dili beden dilinin en çok kullanıldığı dildir. Türk işaret dilinin sözel gramer yapısı ile işaret dilinin gramer yapısı oldukça farklıdır. Örneğin sözel dilde gidiyorum denir, işaret dilinde ben gitmek şeklinde söylenir.
İşaret Dilinin Tarihsel Gelişimi
Tarihin her evresinde işitme engelli ve dilsiz kişiler farklı işaret dilleri kullanmıştır. 1700’lü yıllarda işitme engellilerin kullandığı işaretleşme sisteminin kendine ait bir grameri olan bir dil olduğu kabul edilmiştir. 1817 yılında Amerika’da ilk işitme engelli okulu açılmıştır. Ülkemizde ise ilk kez 1902 yılında 2. Abdülhamit’in açtığı Yıldız Sağır ve Dilsizler Okulu ilk işitme engelli okulu olmuştur. Günümüzde gelişen teknoloji ve imkânlar ile artık işitme engelliler için çok daha iyi okullar ve şartlar sağlanmıştır.
İşaret Dili Doktorlar İçin Zorunlu Mu?
İşaret dili son yıllarda birçok meslek dalında zorunlu hale getirilmektedir. Üniversitelerin pek çok bölümünde işaret dili dersleri okutulmaya başlandı. Toplum için engelleri kaldırarak işitme engellilere daha iyi hizmet sunulabilmesi amacıyla yaygınlaştırılmaktadır. Sağlık hizmeti veren doktor ve hemşirelerin işaret dili öğrenmelerine yönelik çalışmalar başlatıldı. İşitme engelli insanların sağlık hizmetlerinden en iyi şekilde faydalanabilmeleri için doktor adayları için işaret dili dersleri getiriliyor. Birçok hastanede görevli doktorlar için işaret dili kursları açıldı. İşitme engelli insanların zor durumda kalmamaları ve gerekli hizmeti alabilmeleri amacıyla başlatılan çalışmalar gün geçtikçe artmaktadır. İşaret dili doktorlar için henüz zorunlu olmasa da gerekli olduğu idraki ile işaret dili öğrenmeleri sağlanıyor.

Kaynakça: https://www.yaziciakademi.com.tr/blog/isaret-dili-nedir

KIRIKKALE İŞİTME ENGELLİLER DERNEĞİ

Burak Akkurt
Kırıkkale İşitme Engelliler Yetkilisi

Derneğiniz kaç yılında kuruldu?
Derneğimiz 1980 yılında kurulmuştur.
Derneğinizin kuruluş amacı nedir?
Derneğimiz zamanında gençlerimizin sayısı fazla olduğu için gençlerimizle daha iyi faaliyetlerde bulunmak ve işitme engelli gençleri bir araya toplama amacı ile kurulmuştur.
Derneğiniz kimler tarafından kuruldu?
Derneğimizin kurucusu Hidayet Erkan’dır. Yaşça büyük olduğu için kendisine dede deriz.
Derneğinize kaç işitme engelli birey kayıtlı?
Derneğimize tahminen 35-40 arası kayıtlı kişi bulunmaktadır.
Türkiye’de kaç işitme engelliler derneği var?
Tahminen 80 veya 100 arası işitme engelli derneği vardır
Diğer derneklerle iletişiminiz, ortak çalışmanız var mı?
Henüz yok.
İşitme engelli bireylere yönelik sosyal aktiviteleriniz var mı?
Pandemiden dolayı hiçbir aktivemiz olmamaktadır.
İşitme engelli bireylere ne gibi yardımlarda bulunuyorsunuz?
İletişim konusunda yardımcı olmaya çalışıyoruz. İşitme engelliler için diğer insanlarla iletişim çok önemlidir. Bu konuda çok yardıma ihtiyaçları oluyor, arkadaşlarımızı yönlendirip iletişim konusunda yardımcı olmaya çalışıyoruz. Daha çok yardımcı olmamız gereken konu var lakin derneğimizin gücü bu konular için pek yeterli değil.

İşaret dili işitme engelli bireyler için ne ölçüde önemli?
İşaret dili işitme engelliler için hayati bir öneme sahip. İletişim insan hayatı için en önemli unsurlardan biri, iletişim olmadan insanlar nasıl anlaşabilir nasıl ihtiyaçlarını karşılayabilir bundan dolayı iletişim bizim için hayati bir öneme sahiptir.
İşitme engelli bireylerin belli başlı sorunları nelerdir?
En büyük sorunları iletişimdir. Konuşamadıkları için ihtiyaçlarını ve dertlerini anlatamıyorlar bu büyük bir sorun oluyor. Bazen tercüman desteği ile bu sorun giderilse bile tercüman sayısının yetersizliğinden dolayı sorun çözülebilmiş değildir henüz.
Diğer bireylerden neler bekliyorsunuz?
Diğer bireylerden iletişim konusunda bizlere daha saygılı daha anlayışlı olmalarını bekliyoruz. Çoğu yerde bizimle dalga geçer gibi iletişim kuruyorlar ya da görmezden geliniyoruz bu bizi üzüyor.
Söylemek istediğiniz başka bir şey var mı?
Söylemek istediğim başka bir şey yoktur.

Röportajı gerçekleştiren: Gülnihal Arslan Kır (e Twinning “Konuşan Eller” Projesi ortağı)

HASAN KAYA
ÖZEL EĞİTİM ANAOKULU

Hülya Kalkan
Okul Müdürü

Merhaba öğretmenim öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
·        Merhaba. İsmim Hülya KALKAN. Amasya –Merzifon doğumluyum. Bir kızım var. Gazi Üniversitesi Okulöncesi Öğretmenliği bölümü mezunuyum. 18 yıldır yönetici olarak çalışıyorum. Bu okulda altıncı yılım. Ayrıca Ege Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu ,Çocuk Gelişimi bölümünde de öğretim görevi alıyorum. 2015 de basılan, birinin de çocuk gelinlerle ilgili olduğu,kısa öyküler kitabım var.
Okulunuz hakkında bilgi verebilir misiniz?
·        Okulumuz 15.07.2002 Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri genel Müdürlüğüne bağlı olarak okul öncesi eğitim çağındaki işitme engelli öğrencilere yönelik "Hasan Kaya İşitme Engelliler Erken Çocukluk Eğitim Merkezi ve Anaokulu " adıyla Eğitim-Öğretime başlamıştır.
·        37-69 aylık işitme engelli öğrencilerimiz 5-6 kişilik sınıflarda işitme engelliler sınıf öğretmeni ve okul öncesi öğretmeninin gözetiminde bireysel farklılıkları dikkate alınarak hazırlanan BEP programları uygulanır. Okulumuzda ayrıca ters kaynaştırma uygulaması yapılmaktadır.
·        Okulumuzda 0-36 aylık çocuklar için Erken Çocukluk Eğitim birimi bulunmaktadır.
Okulunuzda görev yapan öğretmenlerin mezun oldukları bölümler hakkında bilgi verebilir misiniz?
·        Okul Öncesi Öğretmenliği ve Özel Eğitim Öğretmenliği mezunu öğretmenler görev yapmaktadır.

Okulunuzda özel eğitim anasınıfı ve uygulanan programlar nelerdir?
·        Okul Öncesi ve Özel Eğitim programı uygulanmaktadır. Okulumuz Türkiye’de ki “Ters Kaynaştırma” uygulamalarına iyi bir örnek teşkil etmektedir.
Erken tanı ve cihaz kullanımının önemi hakkında bilgi verebilir misiniz?
·        Dil edinimi dönemi 0-3 yaş olduğu için bu dönemde doğru teşhis ve uygun cihazla erken eğitime başlayan çocuklar yaşıtlarına yakın dil gelişimi becerilerini gösterebiliyorlar. Bu nedenle erken tanılama ve cihazlanma çok önemli.
İşitme engelli çocukların daha sonraki okul yaşamlarındaki okul seçimi nasıl sonuçlanıyor?
·        Burası bir okulöncesi eğitim kurumu olduğu için, öğrencilerimiz bizden sona kaynaştırma öğrencisi olarak ilkokula başlıyorlar. İlkokula başladıktan sonra da Rehberlik birimimizle öğretmenleri ile görüşüp,öğrencilerimizin takibini yapıyoruz.
Türkiye’de başka işitme engelliler anaokulu var mı?
·        Son yıllarda birçok işitme engelliler anaokulu açıldı. Bu da bizi çok mutlu ediyor. Onlarla da çoğunlukla bağlantı halindeyiz.
İşitme engelliler için en çok tercih edilen eğitim şekli nedir?(Dudak okuma /İşitme cihazı/İşaret dili)
·        Bizim öğrencilerimiz İşitme cihazı kullanıyor. Bu nedenle işaret dili kullanmıyoruz.

Velilerin okulunuza ve öğrencilere karşı tutumları hakkında bilgi verebilir misiniz?
·        Kayıt esnasında başlayan veli eğitimlerimizde, okulumuzda ki eğitim süreci hakkında bilgi veriyoruz. Evlerde de zenginleştirici eğitim ortamını oluşturmalarına yardımcı oluyoruz. Bu da birlik ve bütünlüğü sağladığı için başarımızı artırıyor.
İşitme engelli olmayan öğrencilerin işitme engelli öğrencilere karşı tutum ve davranışları nelerdir?
·        Sınıf öğretmeninin doğru tutum ve yönlendirmesi ile normal gelişim gösteren çocuklar işitme engelli arkadaşları ile doğal bir iletişim kuruyorlar. Öğretmenin pozitif tutumuyla da desteklenen bu iletişim yıl boyunca devam ediyor.
Sosyal etkinlikler öğrencilere nasıl sunuluyor?(tiyatro/sinema vb.)
·        Bütün sosyal etkinliklere katılıyoruz. Pandemi öncesinde birçok çocuk oyununu aylık plan dahilinde izledik. Sinema da çok ilgilerini çekiyor.Müzeler , çevre gezileri gibi birçok sosyal deneyime programımızda yer veriyoruz.
Okulunuzda görev yapan öğretmenler işaret dili biliyorlar mı?
·        Bazıları biliyor. Öğrencilerimiz implantlı olduğu için çoğunlukla kullanmamıza gerek kalmıyor.
Okulunuzda öğrencilere işaret dili eğitimi veriliyor mu?
·        Hayır verilmiyor.
İşitme engeli olan öğrencilerin dinleme becerilerinin gelişimi için neler yapılabilir?
·        Ailenin katkısını önemsediğimiz için bu konuda yoğun aile eğitimlerimiz oluyor.Ayrıca görsellerin zenginleştirildiği eğitim ortamlarında, çocukların düzeyine uygun eğitim verilmesi dinleme becerisini hızla geliştiriyor.Çevre ve insan seslerini ayrıştırılarak keşfedebilmesi için uygun eğitim ortamı sunuyoruz.

İşitme engeli olan öğrencilerin konuşma becerilerini desteklemek için neler önerirsiniz?
·        Erken teşhis ve doğru cihazlanma çok önemli.Aile eğitiminin 0-3 yaş döneminde başlaması öğrencinin evde kendi dilini geliştirip iletişim kurması engellenmeli.(İşitme engelli anne babalar hariç). Aile açık uçlu sorularla çocukları sohbete katmalı ve çocuklardan dönüt istemeli. 0-3 yaş döneminde aile ev ortamında gerçek malzemeler ve oyuncaklarla oyun ortamları hazırlayarak konuşma eğitimine destek olmalı.
İşitme engelliler dernekleri ile bağlantılı mısınız?
·        Hayır.
Okulunuzda işitme engelliler ile ilgili farkındalık çalışmaları yapıyor musunuz? Yaptığınız çalışmalar hakkında bilgi verebilir misiniz?
·        İşitme engelli olan ve olmayanlar çocuklar birlikte eğitim alıyorlar.Bu sayede farkındalıkları gelişiyor.İşitme engeli olan öğrencilerimize ayrıca bireysel eğitim programları yapıyoruz.Böylece, çocuklar arasında ki seviye farkı daha kısa sürede kapanıyor.
Okulunuz web sitesini ve okul el kitapçığını “Konuşan Eller“ E Twinning projemizin final ürünü olan E-Dergi de yayınlayabilir miyiz?
·        Evet. Yayınlayabilirsiniz.
Sevgili öğretmen arkadaşlarım başarılarınız daim olsun.
Sevgiler

http://hasankayaieao.meb.k12.tr

Röportajı gerçekleştiren: Zübeyde Kıran (e Twinning “Konuşan Eller” Projesi ortağı)