Φορεσιές από την Ελλάδα

Ενδυμασίες από την Ελλάδα.

Εργασία στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας.

Ελένη Αβράμη

Ελληνικές φορεσιές.

Κάθε ελληνική φορεσιά ή καλύτερα ελληνική τοπική φορεσιά είναι ένα σύνολο ενδυμάτων, που χαρακτηρίζει μια ομάδα ανθρώπων που ζουν μέσα στον ελληνικό χώρο. Λειτουργεί όπως κάθε ενδυμασία: ντύνει και στολίζει το κορμί, και παρουσιάζει την όψη που επιθυμεί να δώσει εκείνος που την φορά στους τρίτους, παρέχοντας στον εαυτό του σιγουριά και άνεση.

Φορεσιά της Αττικής

Η φορεσιά της Αττικής, η οποία ονομάστηκε και Μεσογίτικη, φορέθηκε σε πολλά χωριά των Μεσογείων, ενώ παρατηρήθηκε επίσης στη Θήβα, σε χωριά της Μεγαρίδας, εκτός από τα Μέγαρα, και με παραλλαγές στην Ελευσίνα και τη Μάνδρα.

Η νυφική φορεσιά

Η νυφική φορεσιά υποδείκνυε την οικονομική κατάσταση του γαμπρού, καθώς τόσο το πουκάμισο, όσο και ο τζάκος με τα χρυσά μανίκια, αλλά και ο κεφαλόδεσμος με τα χρυσαφικά ήταν δώρα του γαμπρού. Τα κοσμήματα του στήθους και του κεφαλόδεσμου ήταν προίκα και αποτελούνταν από φλουριά τόσο από το γαμπρό, όσο και από συγγενείς, ακόμη και την ίδια τη νύφη. Τα νομίσματα αυτά οι φτωχές τα χρησιμοποιούσαν για αγορές (π.χ σπίτι ή χωράφι), ενώ οι πλουσιότερες τα κρατούσαν για προίκα στις κόρες. Η νυφική φορεσιά φοριόταν μετά το γάμο σε όλες τις γιορτές και τις επίσημες περιστάσεις μέχρι τη γέννηση του δεύτερου παιδιού. Οι διαφορές με την καθημερινή φορεσιά εντοπίζονται κυρίως στο σιγκούνι και σε μερικά επιπλέον κομμάτια που δεν υπάρχουν στην καθημερινή, όπως η τραχηλιά, το μεταξωτό ζουνάρι, τα τσουράπια και τα καλίκια. Επιπλέον στον κεφαλόδεσμο της, η γιορτινή φορεσιά είχε συνήθως τη σκούφια, το καπιτσάλι, την κορώνα, τη χρυσή σκέπη, τη χρυσή ομπόλια και πλούσια κοσμήματα τόσο στο κεφάλι όσο και στο στήθος. Μεταξύ αυτών είναι τα κιουστέκια του τζάκου, το μικρό και το μεγάλο γιορντάνι, το κορδόνι, τα μπελετζίκια, οι πλεξίδες, τα πεσκούλια, τα καρφώματα και τα θηλυκωτάρια.

Η καθημερινή φορεσιά.

Την καθημερινή φορεσιά αποτελούσαν το μισοφόρι, το πουκάμισο (καμίσι), ο τζάκος (ζιπούνι) με τα πανωμάνικα, τα κατωμάνια, το κεντητό σιγκούνι, η ποδιά, το ζουνάρι, τις ζάγρες (υποδήματα), το τσεμπέρι, το μαντήλι και το γκιουρντί.
Το μισοφόρι είναι το εσωτερικό πουκάμισο από βαμβακερό και μάλλινο ύφασμα. Το πουκάμισο είναι από βαμβακερό άσπρο ύφασμα στον αργαλειό, χωρίς μανίκια και με κέντημα στον ποδόγυρο. Τα κεντήματα στον ποδόγυρο ανάλογα τον πλούτο και την περίσταση είναι πλούσια με διάφορα σχέδια γεωμετρικά.
Ο τζάκος, ο μπούστος δηλαδή που συγκρατεί τα μανίκια είναι κοντός, από βαμβακερό ύφασμα, το κορμί του κουμπώνει κάτω από το στήθος, ενώ έχει και τα πανωμάνικα, ολοκέντητα μανίκια ως τον αγκώνα. Το κορμί του τζάκου δεν έχει κεντήματα, παρά μόνο ο λαιμός στολίζεται με κόκκινο μεταξωτό γαϊτάνι. Τα μανίκια του τζάκου ήταν κεντημένα με χρυσάφι. Τα κατωμάνικα είναι πρόσθετα μανίκια κάτω από τα μανίκια του τζάκου και είναι κεντημένα, ίδια με τον ποδόγυρο. Το σιγκούνι, αργότερα εμφανιζόταν μόνο στην καθημερινή φορεσιά και ήταν από άσπρο μαλλί υφαντό. Τη θέση του πήραν τα άσπρα σιγκούνια, τα λεγόμενα γρίζοι.