Book Creator

Με όραμα την ελευθερία

Φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, η οποία αποτελεί ορόσημο της ελληνικής ιστορίας. Μας υπενθυμίζει ότι οι Έλληνες, όταν αγωνίζονται με αυταπάρνηση και ενότητα, μεγαλουργούν αντλώντας δύναμη από τη μακραίωνη ιστορία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό τους.
Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές της Β΄ τάξης, μέσα από ποικίλες δράσεις, μελέτησαν τα γεγονότα της Επανάστασης και τη δράση των ηρώων. Γνώρισαν μέλη της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (όπως τον Κολοκοτρώνη, τον Μακρυγιάννη, τον Νικηταρά, τον Σολωμό), τα οποία όχι μόνο διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στον Αγώνα αλλά ανέλαβαν και το πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη έργο να μορφώσουν τα κορίτσια.
Ο κύριος θεματικός άξονας με τον οποίο ασχολήθηκαν οι μαθητές ήταν οι «Παραδοσιακές φορεσιές». Αυτή η ενδυματολογική μελέτη ζωντάνεψε την εικόνα, την αισθητική και τις αξίες των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές προσέγγισαν τους προγόνους τους βιωματικά, τους «έζησαν» από κοντά τόσο στις καθημερινές όσο και στις επίσημες εκδηλώσεις της ζωής τους.

Η δασκάλα
Δήμητρα Σασσάλου

Τα ιστορικά κειμήλια της Λαογραφικής Συλλογής του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου ήταν η αφόρμηση για να μελετήσουμε τις παραδοσιακές φορεσιές. Στην έκθεση ανήκουν τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες καθώς και εξαρτήματα των ενδυμασιών από όλα τα κέντρα όπου άκμασε ο ελληνισμός. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ενδυμασίες που ανήκαν σε γνωστά πρόσωπα της νεοελληνικής ιστορίας, όπως το φόρεμα της κυρά-Φροσύνης, του Γενναίου Κολοκοτρώνη, γιου του Γέρου του Μοριά, καθώς και φορεσιές που διακρίνονται για την παλαιότητα ή τη σπανιότητά τους, όπως της Λήμνου και της Ίου.

Για να λύσετε ένα κρυπτόλεξο σχετικό με παραδοσιακές φορεσιές, πατήστε εδώ.

Λαογραφική Συλλογή Εθνικού Ιστορικού Μουσείου

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν οι μαθητές για τις φορεσιές συνομηλίκων τους.

Κόκκινη σκούφια, χρυσό κορωνάτσι
και σταμπωτό βαμβακερό μαντίλι

Φεσάκι

Πουκάμισο

Βαμβακερό πουκάμισο

Τζάκος με ολοκέντητα μανίκια και κατωμάνικα

Φέρμελη

Κόκκινο ζωνάρι

Φουστανέλα

Καλτσοδέτες

Κάλτσες

Παιδική ενδυμασία από την Αττική

Τσαρούχια

Παιδική ενδυμασία από τη Λειβαδιά

Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Δημιουργήσαμε φύλλα εργασίας σχετικά με τις παραδοσιακές φορεσιές, τα επεξεργαστήκαμε και γνωρίσαμε τον πλούτο τής λαϊκής μας παράδοσης.

«Ξεφυλλίζοντας» το ψηφιακό τετράδιο ακούγεται ο «Θούριος» του Ρήγα Βελεστινλή (Φεραίου), τον οποίο έγραψε το 1797 με σκοπό να ξεσηκώσει τους Έλληνες.

Μια φορεσιά... μια ιστορία...

Γνωρίσαμε φορεσιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και μαγευτήκαμε από τα λαϊκά δημιουργήματα ασύγκριτης ομορφιάς και δεξιότητας. Στη συνέχεια διαβάσαμε το παραμύθι «Μια φορεσιά μάς λέει την ιστορία της», το οποίο αναφέρεται στη φορεσιά της κυρά-Φροσύνης, της ξακουστής Ελληνίδας αρχόντισσας από τα Ιωάννινα. Οι μαθητές εμπνεύστηκαν, ταξίδεψαν με τη φαντασία τους πίσω στον χρόνο και περιέγραψαν τη δική τους φορεσιά.

Για να δείτε τις εργασίες των μαθητών, πατήστε πάνω στην εικόνα.

Γυρίζω πίσω το χρόνο και περιγράφω την παραδοσιακή μου φορεσιά.

Το φόρεμα ανήκε στην κυρά-Φροσύνη. (Ιωάννινα)
Αποτελείται από μεταξωτό πουκάμισο, χρυσοκεντημένο βελούδινο
φόρεμα, βελούδινο φέσι και παντόφλες με χρυσά κεντήματα, 18ος αι.

Τα μοτίβα στις παραδοσιακές φορεσιές

Τα διακοσμητικά μοτίβα που συναντάμε στις ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές και στα κοσμήματα δεν επιλέγονται τυχαία, αλλά έχουν συμβολικό χαρακτήρα.Το καράβι συμβολίζει τη ζωή, το δέντρο της ζωής ή η ανθοφόρα γλάστρα τη μακροζωία, το ρόδι την αφθονία και την ευκαρπία, το περιστέρι την αγνότητα, τα λουλούδια τη χαρά, το πετεινάρι τη γονιμότητα. Τρίγωνα και ρόμβοι είναι σύμβολα αποτρεπτικού και προστατευτικού χαρακτήρα. Το σημαντικότερο προστατευτικό σύμβολο είναι ο σταυρός.

Πατήστε πάνω στην ποδιά.

Κόσμημα κεφαλιού, Πωγώνι Ηπείρου

Ποδιά

Πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Μπόλια, Ψαρά

Παραδοσιακές φορεσιές και Μαθηματική Δημιουργική Σκέψη

Oι μαθητές, στο πλαίσιο του μαθήματος της Μαθηματικής δημιουργικής σκέψης, σχεδίασαν και στη συνέχεια ζωγράφισαν γεωμετρικά μοτίβα πάνω σε ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. Με τη χρήση επαναλαμβανόμενων γεωμετρικών σχημάτων και χρωμάτων είχαν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τις μαθηματικές έννοιες «γεωμετρικά σχήματα και μοτίβα» και συγχρόνως να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η λαϊκή τέχνη και η ιστορική μας παράδοση συνδέεται με τα Μαθηματικά.

Η παραδοσιακή φορεσιά της Αμαλίας

Μία ακόμη παραδοσιακή φορεσιά που γνωρίσαμε ήταν αυτή που καθιερώθηκε από τη σύζυγο του Όθωνα, την Αμαλία, για τις γυναίκες της ελεύθερης Ελλάδας.
Οι μαθητές έφτιαξαν το παζλ αυτής της φορεσιάς.

Αστική ενδυμασία τύπου Αμαλίας,
Μουσείο Μπενάκη