ΑΝΟΙΞΗ (ΚΑΛΑΝΤΑ-ΕΘΙΜΑ)

Η Άνοιξη είναι μία από τις τέσσερις εποχές του χρόνου.

Η ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Τι είναι τα κάλαντα της άνοιξης και του Μάρτη

Πόσο παλιά είναι τα χελιδονίσματα
Έθιμο χελιδόνας

Απρίλης - πρωταπριλιάτικο ψέμα

Μάης-
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΤΙΚΟ ΣΤΕΦΑΝΙ
ΕΘΙΜΑ

Διαφορετικά έθιμα άνοιξης

Το τραγούδι της άνοιξης

Η άνοιξη μέσα από την ζωγραφική

Η ΑΝΟΙΞΗ ΣΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Η άνοιξη και τα λουλούδια της μέσα από τους μύθους

Ο μύθος της Δάφνης
Η Δάφνη ήταν μια όμορφη νύμφη, κόρη του θεού ποταμού Πηνειού, κυνηγός και αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη. Η ομορφιά της ήταν μυθική και αμέτρητοι θαυμαστές την πολιορκούσαν, με το θεό Απόλλωνα να είναι ένας από αυτούς. Εκείνη, όμως, ήταν πιστή στον όρκο της προς τη θεά, απορρίπτοντας τους. Ο Απόλλωνας, τότε, δε δέχτηκε την απόρριψη και την κυνήγησε στο δάσος. Η Δάφνη προσευχήθηκε στον πατέρα της προκειμένου να την βοηθήσει. Ο Πηνειός, τότε, την μεταμόρφωσε σε δένδρο. Ο θεός, τότε, βλέποντας το δένδρο, που είχε παρουσιαστεί μπροστά του στη θέση της νύμφης, έκοψε μερικά κλαδιά εις ανάμνηση του έρωτά του και έπλεξε ένα στεφάνι. Η Δάφνη τότε έγινε το ιερό φυτό του θεού και σύμβολο για τους νικητές των αγώνων.

Ο μύθος του Ρόδου
Μία μέρα, η θεά της άνοιξης Χλωρίδα βρήκε το άψυχο σώμα μιας νύμφης και το μεταμόρφωσε σε λουλούδι. Τότε κάλεσε την Αφροδίτη και τον Διόνυσο για να το προικίσουν με τα δώρα τους. Η Αφροδίτη χάρισε στο λουλούδι θεϊκή ομορφιά και ο Διόνυσος πρόσθεσε νέκταρ για να του δώσει γλυκιά ακαταμάχητη μυρωδιά. Ο Ζέφυρος φύσηξε μακριά τα σύννεφα κι έτσι ο θεός Ήλιος έλαμψε κι έκανε το λουλούδι να ανθίσει. Έτσι δημιουργήθηκε το τριαντάφυλλο και σαν το είδαν οι θεοί σκέφτηκαν «Ιδού ο βασιλιάς των λουλουδιών..».

Ο μύθος του Νάρκισσου

Κάποτε, ζούσε στη Βοιωτία, ένας νέος εξαιρετικής ομορφιάς, ο Νάρκισσος. Η μητέρα του αναγνωρίζοντας την ομορφιά του, του είχε πει ότι θα παραμείνει έτσι σ’ όλη του τη ζωή, με την προϋπόθεση να μη δώσει σημασία στην ομορφιά του.

Ο Νάρκισσος σκύβοντας σε κάποια πηγή να πιει νερό πρόσεξε την αντανάκλαση του στα νερά. Εκείνη τη στιγμή γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του, που παρέμεινε εκεί θαυμάζοντας τον εαυτό του. Παρασυρμένος από την ομορφιά του έπεσε στο νερό, πιστεύοντας ότι μπορούσε να πιάσει τη νύμφη που κατοικούσε στα νερά, ώσπου πνίγηκε.

Στη θέση του πανέμορφου νέου φύτρωσε ένα πανέμορφο λουλούδι με το άνθος του να παραμένει σκυμμένο, όπως ο Νάρκισσος στη πηγή.

Μετά την λήξη του Τρωικού πολέμου, βασιλιάς της Αθήνας έγινε ο Δημοφώντας. Ταξιδεύοντας στο Αιγαίο με σκοπό να επιστρέψει στην Αθήνα, έφθασε στις ακτές της Θράκης, ίσως για να γλιτώσει από κάποια θαλασσοταραχή.

Στην ακρογιαλιά έπαιζε μια παρέα κοριτσιών. Ανάμεσά τους ήταν και η Φυλλίδα, η κόρη του βασιλιά Σίθωνα. Ο Δημοφώντας ζήτησε από τα κορίτσια να μην φοβούνται. Οι άνδρες έψαχναν απλά μια πηγή για να γεμίσουν με νερό τα άδεια τους δοχεία. Η βασιλοπούλα γοητευμένη από τον νεαρό Δημοφώντα τους κάλεσε στο παλάτι, όπου τους φιλοξένησαν με τιμές.

Ο έρωτας δεν άργησε να βρει τους δύο νέους. Τον γάμο των δυο νέων ευλόγησε ο βασιλιάς Σίθωνας. Όμως, την χαρά και την ευτυχία του έγγαμου βίου τους, σκίαζε, για το νεαρό βασιλόπουλο, η νοσταλγία της πατρίδας του. Έτσι ζήτησε από την Φυλλίδα να του επιτρέψει να ταξιδέψει για λίγο μέχρι την Αθήνα. Η κοπέλα, διστακτικά, δέχτηκε, ενώ τον παρακάλεσε να μην καθυστερήσει την επιστροφή του, για να βρεθεί σύντομα πάλι κοντά της.

Το ταξίδι, όμως, ήταν μακρύ και χρονοβόρο και στην Αθήνα φίλοι και συγγενείς καθυστερούσαν την αναχώρηση του νέου. Οι μήνες περνούσαν και φοβόταν πως κάτι άσχημο είχε συμβεί στον καλό της. Κάθε ξημέρωμα πήγαινε στο σημείο του αποχαιρετισμού και περίμενε.

Ο μύθος της Αμυγδαλιάς και
της άνοιξης

Ήξερε πως δεν την είχε ξεχάσει. Όμως, η κόρη έσβηνε μέρα με την μέρα. Είχε γίνει πια τόσο χλωμή και αδύνατη που οι θεοί την λυπήθηκαν, και για να μην υποφέρει άλλο, την μεταμόρφωσαν σε όμορφο λυγερόκορμο δέντρο, την Αμυγδαλιά. Κι ο Δημοφώντας, όμως, δεν μπορούσε μακριά από την αγαπημένη του. Αγνοώντας τις νουθεσίες φίλων και συγγενών, να παραμείνει μέχρι να ανοίξει ο καιρός, εκείνος ξεκίνησε μες στην καρδιά του χειμώνα το ταξίδι της επιστροφής.

Αναζητώντας την αγαπημένη του έφτασε στο σημείο του αποχαιρετισμού. Εκεί ακριβώς είδε να στέκεται ένα ψηλό ξεραμένο δέντρο χωρίς καρπούς και φύλλα. Ο νέος κατάλαβε τι είχε συμβεί και με δάκρυα στα μάτια αγκάλιασε σφιχτά τον ξερό κορμό σαν να αγκάλιαζε το σώμα της αγαπημένης του.
Και τότε σαν από θαύμα, ζωή πλημμύρισε το άψυχο ξύλο και τα γυμνά κλαδιά του δέντρου στολίστηκαν με πανέμορφα μικρά λευκά άνθη που ανέδυαν μια υπέροχη μυρωδιά.

Έτσι η αμυγδαλιά, έγινε σύμβολο της ελπίδας, δείχνοντας ότι η αγάπη δεν μπορεί να νικηθεί από το θάνατο.

Ο πρώτος μήνας της άνοιξης θεωρούνταν από τους Ρωμαίους και ο πρώτος του χρόνου.
Το όνομά του προέρχεται από το Θεό του πολέμου που στα λατινικά ονομαζόταν Mars.

Τα κάλαντα της άνοιξης κατατάσσονται στα δημοτικά εποχικά τραγούδια.

Τα “χελιδονίσματα” είναι τραγούδια (άσματα αγερμού ή αγύρτικα άσματα) που αναφέρονται στον ερχομό της χελιδόνας, την οποία ταυτίζουν με τον ερχομό της άνοιξης και συνδέονται με την παραγωγή, τη γονιμότητα, το άνθισμα των λουλουδιών και τη βλάστηση.

Το έθιμο πέρασε στους Βυζαντινούς χρόνους, διασώθηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας,

Η μουσική είναι δεμένη με την ιστορία και τον λαϊκό πολιτισμό του ελληνικού λαού. Τα έθιμα και οι παραδόσεις φτάνουν ως τις μέρες μας από την αρχαία Ελλάδα.