ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Leaf border

Οι ορισμοί μπορεί να είναι αναλυτικοί ή συνθετικοί/γενετικοί και ανάλογα με την έκτασή τους σύντομοι ή εκτεταμένοι. Αναλυτικός λέγεται ο ορισμός που παριστάνει την ουσία και εκθέτει τα γνωρίσματα/χαρακτηριστικά που περιέχονται στην έννοια αυτή. Συνθετικός ή γενετικός λέγεται ο ορισμός, που περιγράφει τη διαδικασία της γένεσης μιας έννοιας/ενός πράγματος από τα αναγκαία και ουσιώδη συστατικά της/του μέρη. Παράδειγμα αναλυτικού ορισμού: Γλώσσα είναι κώδικας σημείων ορισμένης μορφής (γλωσσικής) με τα οποία επιτυγχάνεται η επικοινωνία μεταξύ των μελών μιας γλωσσικής κοινότητας. Παράδειγμα συνθετικού/γενετικού ορισμού: Έκλειψη λέγεται το φαινόμενο με το οποίο κάποιο ουράνιο σώμα γίνεται αφανές είτε όταν παρεμβληθεί ένα άλλο σώμα ανάμεσα σ’ αυτό και τη γη είτε όταν το ουράνιο σώμα είναι ετερόφωτο και εισέρχεται σε σκιά.

2.Ανάπτυξη με σύγκριση και αντίθεση: η θεματική περίοδος μπορεί να παρακινεί το συγγραφέα της να επισημάνει ανάμεσα σε πρόσωπα, πράγματα και ιδέες. Η παράγραφος που οργανώνεται με σύγκριση/αντίθεση παίρνει συνήθως την εξής μορφή: στη θεματική περίοδο αναγνωρίζεται η ομοιότητα ή η αντίθεση που υπάρχει ανάμεσα στα συγκρινόμενα μέλη. Στις λεπτομέρειες/σχόλια η παράγραφος αναπτύσσεται με σύγκριση/αντίθεση που γίνεται με δύο (2) κυρίως τρόπους: ή παρουσιάζονται όλα τα γνωρίσματα του ενός μέλους και στη συνέχεια τα γνωρίσματα του άλλου μέλους ή καταγράφονται σημείο προς σημείο οι ομοιότητες και οι διαφορές των συγκρινόμενων/αντιτιθέμενων μελών. Η περίοδος κατακλείδα περιλαμβάνει το συμπέρασμα της σύγκρισης ή μια γενική παρατήρηση και κρίση. Αθλητισμός- πρωταθλητισμός: να παρουσιάσεις τον κάθε όρο σύγκρισης χωριστά σε μία παράγραφο, συνδέοντας τις δύο παραγράφους αντιθετικά μεταξύ τους. Ο αθλητισμός και ο πρωταθλητισμός είναι δύο έννοιες τόσο σχετικές όσο και αντίθετες μεταξύ τους. Και οι δύο προϋποθέτουν σωματική άσκηση και καταβολή δυνάμεων και δεξιοτήτων σε αγωνίσματα. Στον μεν αθλητισμό αφορμή, κίνητρο και απώτερος στόχος του αθλούμενου είναι ο συναγωνισμός και η αρμονική ανάπτυξη σώματος και πνεύματος. Στο δε πρωταθλητισμό κίνητρο είναι η κατάκτηση ενός επάθλου. Η κατάκτηση της νίκης είναι συστηματική, διότι εξασφαλίζει όχι μόνο φήμη, αλλά και κέρδη στους πρωταθλητές και τους χορηγούς τους. Επιπλέον οι πρωταθλητές υπόκεινται σε θυσίες, όπως είναι η σκληρή προπόνηση, η απουσία από τη συστηματική εκπαίδευση, συρρίκνωση της ιδιωτικής ζωής, ανάληψη κινδύνων για την υγεία τους. Κατακλείδα: Επομένως ο αθλητισμός σχετίζεται με τον ερασιτεχνισμό και ο πρωταθλητισμός με τον επαγγελματισμό.

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΙΑ

ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 1.Ανάπτυξη με παραδείγματα: Αν το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου χρειάζεται διευκρίνιση, τότε η παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί με τα κατάλληλα παραδείγματα. Τα παραδείγματα αντλούνται από την καθημερινή ζωή, από την εμπειρία του συγγραφέα, από την ιστορία ή μπορούν να αποτελούν επινόηση του συγγραφέα. Θεματική φράση: Η έγκαιρη&nbsp;και έγκυρη πληροφόρηση έχει μεγάλη σημασία για τη ζωή του ανθρώπου. Ανάπτυξη: Για παράδειγμα η ενημέρωση για την κατάσταση της κυκλοφορίας στους κεντρικούς δρόμους μιας πόλης είναι χρήσιμη για αυτόν που σκέφτεται να μετακινηθεί προς το κέντρο, ώστε να αποφύγει τις χρονοβόρες διαδρομές και την ταλαιπωρία. Ακόμη, η πληροφόρηση για τις επαγγελματικές προοπτικές μιας πανεπιστημιακής σχολής είναι σημαντική για τον νέο που σκέφτεται να σταδιοδρομήσει σε συγκεκριμένο επάγγελμα. Επιπλέον, η ενημέρωση για τα χαρακτηριστικά και τους κινδύνους μιας μεταδιδόμενης ασθένειας επιτρέπει στον πολίτη να αποφύγει τον πανικό που γεννά η άγνοια και να αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και αποτελεσματικότητα την πραγματική απειλή για την υγεία του. Κατακλείδα: Επομένως η ενημέρωση που παρέχεται άμεσα και είναι αξιόπιστη συνιστά στις μέρες μας ένα σημαντικό αγαθό από το οποίο εξαρτάται η ζωή κάθε ανθρώπου.

7.Μοτίβο: διακρίνεται σε θεματικό και σε φραστικό. Το θεματικό μοτίβο είναι ένα συμβάν, ένα θέμα ή μια συνήθεια που εμφανίζεται συχνά στα λογοτεχνικά κείμενα. Παράδειγμα αποτελεί η συνήθεια της "στοιχειώσεως", δηλαδή της ανθρώπινης θυσίας στα θεμέλια ενός κτίσματος. Το εκφραστικό μοτίβο ή φόρμουλα είναι επαναλαμβανόμενα και παγιωμένα εκφραστικά σχήματα, όπως ο στίχος "κυρά χρυσή, κυρά αργυρή, κυρά μαλαματένια".

7.Ανάπτυξη με αναλογία: Αν η θεματική πρόταση είναι διατυπωμένη ως παρομοίωση ή μεταφορά, πρέπει να αναπτυχθεί με αναλογία, δηλαδή με εκτεταμένη παρομοίωση. Η ανάπτυξη με αναλογία γίνεται μερικές φορές στην περιγραφή, προκειμένου να γίνουν πιο κατανοητά ορισμένα στοιχεία του περιγραφόμενου αντικειμένου δίνοντας κάποια ανάλογα παραδείγματα από άλλους χώρους που είναι πιο οικείοι στο δέκτη/ αναγνώστη. Με το συγκεκριμένο τρόπο προβάλλεται μια λανθάνουσα ομοιότητα ανάμεσα σε δύο αντικείμενα, που φαινομενικά είναι εντελώς διαφορετικά. Στην παράγραφο την αναπτυγμένη με αναλογία υπάρχουν δύο μέρη/ σκέλη. Το ένα μέρος αναφέρεται στο περιγραφόμενο αντικείμενο, ενώ το άλλο σε ένα αντικείμενο που παρουσιάζει ομοιότητες προς αυτό. Θεματική πρόταση: Ο οργανισμός καταναλώνει ενέργεια όπως μία μηχανή. Σχόλια/ λεπτομέρειες: Όπως οι μηχανές εξασφαλίζουν την αναγκαία για τη λειτουργία τους ενέργεια καίγοντας βενζίνη ή χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια, με ανάλογο τρόπο και ο οργανισμός βρίσκει την αναγκαία για τις λειτουργίες του ενέργεια καίγοντας ή διασπώντας&nbsp;χημικές ενώσεις. Κατακλείδα: Γίνεται φανερό πως ο μηχανισμός παραγωγής ενέργειας ο οποίος ονομάζεται καταβολισμός είναι φαινόμενο κοινό και για τους οργανισμούς και για τις μηχανές.

8.Ανάπτυξη με συνδυασμό μεθόδων: Στην πράξη βέβαια σπάνια συναντούμε μονάχα έναν τρόπο ανάπτυξης. Συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμό από δύο ή και περισσότερους τρόπους. Όταν χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του ορισμού, μπορεί να χρειαστεί συγχρόνως να διευκρινίσουμε μια έννοια με ένα παράδειγμα. «Ας δεχθούμε ακόμη ότι η τεχνολογία ορίζεται ως το σύνολο των μεθόδων τις οποίες οι άνθρωποι χρησιμοποιούν για να πετύχουν τους σκοπούς τους και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Το κινητό τηλέφωνο, με το οποίο επικοινωνούμε εξ αποστάσεως, το πιεστήριο με το οποίο τυπώνουμε τα βιβλία, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ακόμα και το όπλο, με το οποίο σκοτώνουμε, είναι παραδείγματα των στοιχείων της τεχνολογίας».

6.Ανάπτυξη με αίτια και αποτελέσματα: Αν σε μία θεματική πρόταση διατυπώνεται η αιτία ή οι αιτίες που οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα ή σε αποτελέσματα, τότε η ανάπτυξη πρέπει να γίνει με τη μέθοδο των αιτίων και αποτελεσμάτων. Στη θεματική πρόταση διατυπώνεται το αίτιο μιας ενέργειας ή μιας κατάστασης. Στα σχόλια/ λεπτομέρειες εξηγείται η διαδικασία μετάβασης από το αίτιο στα αποτελέσματα. Για την εξασφάλιση της συνοχής χρησιμοποιούνται λέξεις ή φράσεις όπως: με αποτέλεσμα, απόρροια είναι, ως επακόλουθο, λόγω… καταλήγει, εξαιτίας, οδηγεί, χάρη σε αυτό, επομένως. Θεματική πρόταση: Το οικονομικό κόστος της πείνας είναι τεράστιο τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες. Σχόλια/ λεπτομέρειες: Ο υποσιτισμός οδηγεί στην ασθένεια και υποχρεώνει τις οικογένειες να ξοδεύουν τους πενιχρούς οικονομικούς πόρους τους για υγειονομική περίθαλψη. Μειώνει τη μαθησιακή ικανότητα των παιδιών, με αποτέλεσμα να εμποδίζει τα άτομα να εκμεταλλεύονται τα φυσικά τους χαρίσματα. Επιπλέον πνίγει την παραγωγικότητα και, ως εκ τούτου, αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική μεγέθυνση, στερώντας από τις χώρες τα μέσα για να επιτύχουν ένα ανεκτό επίπεδο ανάπτυξης. Κατακλείδα: Επομένως, επιβάλλεται να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού.

Περικείμενο-Συγκείμενο και Διακείμενο Η ερμηνεία ενός κειμένου αλλάζει ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο το κείμενο παράγεται. Στο περιβάλλον περιλαμβάνονται στοιχεία όπως: -ο τόπος και ο χρόνος της επικοινωνίας -οι συμμετέχοντες, οι ρόλοι τους και οι μεταξύ τους σχέσεις -οι κινήσεις και οι συμπεριφορές τους -τα αντικείμενα που χρησιμοποιούν -οι γνώσεις και οι εμπειρίες των συμμετεχόντων -το θέμα, ο στόχος και η μορφή της επικοινωνίας. Όλα τα παραπάνω στοιχειοθετούν το περικείμενο. Συγκείμενο: το γλωσσικό περιβάλλον μιας λέξης, φράσης ή κειμένου, τα οποία προηγούνται/ έπονται /έχουν σχέση με αυτό που μας ενδιαφέρει. O όρος συγκείμενο είναι το ευρύτερο (περί το κείμενο) γλωσσικό περιβάλλον, από το οποίο αντλούμε ιστορικές, κοινωνικές και πολιτισμικές πληροφορίες για την εποχή του συγγραφέα. Διακείμενο: ο όρος δηλώνει τον διάλογο των κειμένων. Παράδειγμα την εκδίκηση της Ηλέκτρας έχουν πραγματευτεί τα ακόλουθα κείμενα: Ηλέκτρα του Σοφοκλή Ηλέκτρα του Ευριπίδη Ηλέκτρα του Ζιρωντού Ηλέκτρα του Χοφμενσταλ

5.Ανάπτυξη παραγράφου με διαίρεση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μια ιδέα, η πιο πρόσφορη μέθοδος ανάπτυξής της είναι η διαίρεση-του όλου στα μέρη του. Στη θεματική περίοδο διακρίνεται η διαιρετέα έννοια (γένος) στα μέρη της (είδη). Η διαίρεση γίνεται με βάση κάποιο κριτήριο (διαιρετική βάση). Στα σχόλια/λεπτομέρειες παρουσιάζονται αναλυτικά με τη σειρά κάθε είδος / μέρος που προέκυψε από τη διαίρεση. Θεματική περίοδος: Τον πολιτισμό (γένος) τον διαιρούμε συνήθως σε τεχνικό και πνευματικό (είδη) ανάλογα με τα επιτεύγματά του (διαιρετική βάση). Ανάπτυξη: Ο τεχνικός πολιτισμός αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των υλικών αναγκών του ανθρώπου και περιλαμβάνει όλα τα υλικά επιτεύγματά του από εργαλεία μέχρι και τους υπολογιστές. Ο πνευματικός πολιτισμός έχει στόχο να ικανοποιήσει τις πνευματικές ανησυχίες του ανθρώπου, να δώσει απαντήσεις σε μεταφυσικά ερωτήματα και ανησυχίες και εκφράζεται με την επιστήμη, την τέχνη, την πολιτική, τη φιλοσοφία.

4.Εκφραστικά μέσα: -σχήματα λόγου -εικόνες -λεξιλόγιο -στίξη -σύνδεση των προτάσεων -σημασία των λέξεων -ονοματοποίηση -προσωπική/απρόσωπη σύνταξη -ευθύς/ πλάγιος/ ελεύθερος πλάγιος λόγος -ενεργητική/παθητική σύνταξη

5.Κειμενικοί δείκτες: χρησιμοποιούνται, προκειμένου να τεκμηριωθεί η ερμηνεία του λογοτεχνικού κειμένου. Διακρίνονται σε κειμενικούς δείκτες μορφής και σε κειμενικούς δείκτες περιεχομένου. Στους κειμενικούς δείκτες μορφής συγκαταλέγονται: -αφηγηματική τεχνική -λογοτεχνικό είδος -ύφος -εκφραστικά μέσα -εικόνες -στιχουργία ( μέτρο, ρυθμός, ομοιοκαταληξία). Στους κειμενικούς δείκτες περιεχομένου συμπεριλαμβάνονται: -γεγονός ή θέμα -τίτλος -χαρακτήρες -συγκρούσεις -συνειρμοί -ιδέες, αντιλήψεις, αξίες, σκοποί - συγκείμενο και διακείμενο

Στη διαίρεση πρέπει να χρησιμοποιείται μία διαιρετική βάση (κριτήριο) αλλιώς προκαλείται σύγχυση. Παράδειγμα : Οι χρόνοι των ρημάτων διακρίνονται σε παροντικούς, παρελθοντικούς και στιγμιαίους. Εδώ έχουν χρησιμοποιηθεί 2 κριτήρια/διαιρετικές βάσεις: ο χρόνος στον οποίο αναφέρεται το ρήμα (παρελθόν, παρόν, μέλλον) και η διάρκεια της ενέργειας του ρήματος (εξακολουθητικός, στιγμιαίος, συντελεσμένος). Επίσης στη διαίρεση πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα είδη /μέρη της διαιρετέας έννοιας για να έχουμε τέλεια διαίρεση. Όταν ένα είδος παραλείπεται η διαίρεση είναι ατελής και μη ορθή. Παράδειγμα : Οι διαθέσεις του ρήματος είναι οι εξής: ενεργητική, παθητική και μέση. (Παραλείπεται η ουδέτερη διάθεση). Επιπλέον, στη διαίρεση δεν πρέπει να γίνεται άλμα στα είδη της, ώστε να είναι συνεχής. Παράδειγμα: Τα είδη του πεζού λόγου στην αρχαία Ελλάδα ήταν: η ιστορία, η φιλοσοφία και οι δικανικοί λόγοι ( το ορθό είναι η ρητορική της οποίας είδος είναι οι δικανικοί λόγοι). Όπως είδαμε στα προηγούμενα παραδείγματα, η διαίρεση πρέπει να γίνεται κάθε φορά με ορισμένη&nbsp;και ενιαία διαιρετική βάση να είναι τέλεια και συνεχής.

Misc texture 1

Η ιδιότητα της συντομίας χαρακτηρίζει τα έργα της κλασικής αρχαιότητας. Συντομία σημαίνει διατύπωση πολλών (δια)νοημάτων με λίγα λόγια. Η ιδιότητα της αφέλειας συναντάται στη δημοτική ποίηση, Αφέλεια είναι η μεγάλη απλότητα και ειλικρίνεια στην σκέψη και στην έκφραση. Συντομία και αφέλεια αποτελούν χαρακτηριστικά κυρίως του απλού ύφους. Η χάρη είναι η λεπτότητα των συναισθημάτων με όμορφες εικόνες και απλά στολίδια. Με τη λεπτότητα διατυπώνονται σκέψεις και συναισθήματα με έξυπνο και συγκαλυμμένο τρόπο. Ο πλούτος αναφέρεται στην αφθονία των σκέψεων, των εικόνων και των σκηνών. Η χάρη, η λεπτότητα και ο πλούτος είναι ιδιότητες του γλαφυρού ύφους. Η μεγαλοπρέπεια του ύφους συνίσταται στην ανωτερότητα των ιδεών και των συναισθημάτων. Η ενεργητικότητα είναι η δύναμη των ιδεών, η παραστατικότητα των εικόνων και η ζωηρότητα του συναισθήματος. Η σφοδρότητα έχει άμεση σχέση με την ορμητική κίνηση των ιδεών, των συναισθημάτων και των εικόνων. Η μεγαλοπρέπεια, η ενεργητικότητα και η σφοδρότητα αποδίδονται κυρίως στο υψηλό ύφος.

1.Χρήση ρηματικών προσώπων α΄ενικό: προσδίδει εξομολογητικό τόνο στο κείμενο, υποκειμενικότητα, αμεσότητα, ζωντάνια και οικειότητα. Υποδηλώνεται η βιωματική αφετηρία του στοχασμού του συγγραφέα. β΄ενικό: δημιουργεί την αίσθηση του διαλόγου και διασφαλίζει την επικοινωνία με τον δέκτη. Το ύφος είναι προτρεπτικό και συμβουλευτικό. α΄πληθυντικό: ο συγγραφέας εντάσσοντας τον εαυτό του στο κοινωνικό σύνολο καταδεικνύει αφενός την καθολικότητα του θέματος και αφετέρου την ανάγκη συλλογικής εγρήγορσης. β΄πληθυντικό: Το ύφος αποκτά θεατρικότητα. Ο συγγραφέας συνομιλεί με τον δέκτη και τον καθιστά κοινωνό του θέματος που θίγει. γ΄ενικό / γ΄πληθυντικό: προσδίδει αντικειμενικότητα και γι' αυτό χρησιμοποιείται στην παράθεση διαχρονικών προβλημάτων. Στόχος είναι η πληροφόρηση του δέκτη και η αφύπνισή του. Με την εναλλαγή ρηματικών προσώπων το κείμενο αποκτά εκφραστική ποικιλία και ταυτόχρονα γίνεται πειστικό.

4. Ανάπτυξη με ορισμό: Στην περίπτωση που το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου υποβάλλει στον αναγνώστη την πιθανή ερώτηση «Τι είναι;» ή «Τι εννοεί με αυτό;» η παράγραφος πρέπει να αναπτυχθεί με ορισμό. Στη θεματική περίοδο δίνεται η (οριστέα) έννοια, το γένος της, η ειδοποιός διαφορά. Στα σχόλια/λεπτομέρειες παρουσιάζουμε επιπλέον στοιχεία τα οποία συμπληρώνουν τον αρχικό ορισμό, ώστε η (οριστέα) έννοια να γίνει κατανοητή σε όλο το εύρος της. Στην κατακλείδα συνοψίζουμε τα κυριότερα σημεία, ανακεφαλαιώνουμε, καταλήγουμε σε ένα συμπέρασμα. Θεματική περίοδος: Κοινωνικοποίηση (οριστέα έννοια) ονομάζουμε αυτή τη διαδικασία (γένος) με την οποία ένα άτομο μαθαίνει και υιοθετεί τα σχήματα συμπεριφοράς και τους κανόνες που θεωρούνται κατάλληλοι για το κοινωνικό του περιβάλλον (ειδοποιός διαφορά). Σχόλια/λεπτομέρειες: Από την άποψη της κοινωνίας, η κοινωνικοποίηση είναι ένας τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται η κουλτούρα και το άτομο προσαρμόζεται σε έναν οργανωμένο τρόπο ζωής. Από την άποψη του ατόμου, η κοινωνικοποίηση είναι η απόκτηση δυνατοτήτων, τις οποίες και πραγματώνει και η ανάπτυξη προσωπικής ταυτότητας. Κατακλείδα: Έτσι, η κοινωνικοποίηση καθορίζει τη συμπεριφορά του ατόμου, είναι ένα μέσο με το οποίο η κοινωνία ασκεί έλεγχο στο άτομο, αλλά αποτελεί και την απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ατομικότητας μέσα από την αλληλεπίδραση.

Η σαφήνεια χαρακτηρίζει τα νοήματα ενός κειμένου ή ενός λόγου, όταν αυτά γίνονται εύκολα αντιληπτά. Η ασάφεια αποτελεί μειονέκτημα και οφείλεται στη χρήση ακατάλληλων ή διφορούμενων λέξεων και φράσεων, στην κακή τοποθέτηση των λέξεων και στο πολύπλοκο των προτάσεων. Γενικά η ασάφεια προδίδει ότι ο συγγραφέας δεν έχει κατανοήσει καλά το θέμα του ή ότι είναι σε αδυναμία να διατυπώσει τα (δια)νοήματά του. Απαραίτητη για τη σαφήνεια του ύφους είναι η κυριολεξία, δηλαδή των κατάλληλων λέξεων για την απόδοση των εννοιών. Με τη λέξη ακρίβεια στο ύφος εννοούμε τη χρήση των αναγκαίων λέξεων και φράσεων για τη σαφή απόδοση των νοημάτων, ενώ με τη λέξη φυσικότητα εννοούμε την αβίαστη και ανεπιτήδευτη έκφραση. Από την κατάλληλη επιλογή των λέξεων και από τη θέση τους μέσα στις φράσεις δημιουργείται ένα ευχάριστο ακουστικό αίσθημα, η αρμονία. Τέλος, η ευγένεια συνίσταται στην αποφυγή χυδαίων εκφράσεων, ταπεινών σκέψεων, ακαλαίσθητων εικόνων και μικροπρεπών σκηνών.

ΔΟΜΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ α. Θεματική περίοδος: είναι η περίοδος που εκφράζει την κύρια ιδέα (το θέμα της παραγράφου). Η θεματική περίοδος διατυπώνεται με σαφήνεια και κάνει συγκεκριμένο το θέμα της παραγράφου. Συνήθως την συναντάμε στην αρχή της παραγράφου, διότι βοηθά το συγγραφέα της να οργανώσει τις λεπτομέρειες&nbsp;γύρω από την κύρια ιδέα, τον συγκρατεί από οποιαδήποτε εκτροπή και βοηθά τον αναγνώστη της να παρακολουθήσει την πορεία σκέψης του συγγραφέα της. β. Σχόλια/λεπτομέρειες, γ. Κατακλείδα: στην περίοδο αυτή συνοψίζονται όσα έχουν ήδη λεχθεί και δίνει στην παράγραφο μια ολοκληρωμένη μορφή.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 1.Χρήση ρηματικού προσώπου 2.Χαρακτηρισμός προσώπου 3.Αφηγηματικοί τρόποι 4.Εκφραστικά μέσα 5.Κειμενικοί δείκτες 6.Περικείμενο- Συγκείμενο- Διακείμενο 7.Μοτίβο 8.Εγκλίσεις και τροπικότητες 9.Ύφος 10.Παραγραφοποίηση

3.Αφηγηματικοί τρόποι: -διήγηση των γεγονότων από αφηγητή -διάλογος -εσωτερικός μονόλογος -ελεύθερος πλάγιος λόγος -περιγραφή (προσώπων, τόπων και τοπίων) -σχόλια

Δεοντική τροπικότητα: καλύπτει ένα ευρύ φάσμα σημασιών σχετικών με την προσδοκία πραγματοποίησης αυτών που λέει ο ομιλητής και στο ένα άκρο βρίσκεται η επιθυμία ενώ στο άλλο άκρο βρίσκεται η υποχρέωση. -Η επιθυμία εκφέρεται με το θέλω + υποτακτική. -Η ευχή εκφέρεται με ας, να, που, μακάρι + υποτακτική. -Η πρόθεση εκφέρεται με στοχεύω να, σκοπεύω να, προτίθεμαι να, λέω να + υποτακτική. -Η υποχρέωση εκφέρεται με πρέπει, είναι ανάγκη, είναι υποχρεωμένος+ υποτακτική και με προστακτική.

Βασικά είδη του ύφους είναι το απλό ύφος, το μέσο, το υψηλό και το μεικτό. Το απλό ή αφελές ύφος εκφράζει με φυσικότητα και χωρίς πολλά στολίδια τις εικόνες, τις σκέψεις και τα συναισθήματα. Το μέσο ύφος που λέγεται γλαφυρό βρίσκεται μεταξύ του απλού και του υψηλού ύφους ως προς τον τρόπο που εκφράζονται οι σκέψεις και τα συναισθήματα. Το υψηλό ύφος χαρακτηρίζεται από μεγαλοπρέπεια και δύναμη και ταιριάζει σε σοβαρές και σπουδαίες υποθέσεις (έπος, δράμα). Το μεικτό ύφος που χαρακτηρίζει τα έργα των περισσότερων συγγραφέων περιλαμβάνει στοιχεία και από τα τρία προηγούμενα είδη του ύφους. Στα τέσσερα παραπάνω είδη του ύφους μπορούμε να διακρίνουμε τις ακόλουθες επιμέρους ιδιότητες: τη συντομία, την αφέλεια, τη χάρη, τη λεπτότητα, τον πλούτο, τη μεγαλοπρέπεια, την ενεργητικότητα και τη σφοδρότητα.

2.Χαρακτηρισμός προσώπων Ο χαρακτηρισμός ενός προσώπου γίνεται είτε άμεσα είτε έμμεσα. Άμεσα ο αφηγητής σχολιάζει το πρόσωπο ή διηγείται τις πράξεις του. Επιπλέον, ο μονόλογος ή ο διάλογος και η σχέση του με τα άλλα πρόσωπα της αφήγησης μπορούν να τεκμηριώσουν τον χαρακτηρισμό. Έμμεσος χαρακτηρισμός ενός προσώπου μπορεί να γίνει βασισμένος στην κριτική των άλλων προσώπων της αφήγησης.

9.Ύφος Βασικά είναι ο τρόπος με τον οποίο διατυπώνει κάποιος τα (δια)νοήματά του στο γραπτό ή στον προφορικό λόγο. Είναι ο τρόπος της πλοκής των λέξεων και των προτάσεων καθώς και η γενική εντύπωση που προκαλείται από τον τρόπο αυτόν. Στη λογοτεχνία ύφος είναι ο ιδιαίτερος και προσωπικός τρόπος της έκφρασης κάθε λογοτέχνη. Πρέπει να τονιστεί ότι το ύφος είναι προσωπικό και απεικονίζει τον χαρακτήρα κάθε συγγραφέα: "ύφος είναι ο ίδιος ο άνθρωπος", δηλαδή το ύφος συνδέεται άμεσα με το άτομο και δεν μπορεί να διδαχτεί με κανόνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογα με το είδος του λογοτεχνικού κειμένου ποικίλλει και το ύφος. Έτσι, άλλο το ύφος του επικού ποιητή, άλλο του λυρικού ποιητή και άλλο του διηγηματογράφου. Το ύφος έχει τις γενικές και τις επιμέρους ιδιότητες. Βασικές γενικές ιδιότητες του ύφους είναι η σαφήνεια, η κυριολεξία, η ακρίβεια, η φυσικότητα, η αρμονία και η ευγένεια.

8.Εγκλίσεις και τροπικότητες Τροπικότητες ονομάζονται οι διάφορες σημασιολογικές λειτουργίες που εκφράζονται με τη χρήση των εγκλίσεων και δείχνουν την υποκειμενική στάση του ομιλητή. Οι τροπικότητες είναι δύο ειδών: η επιστημική και η δεοντική. Επιστημική τροπικότητα είναι αυτή που σχετίζεται με το βαθμό βεβαιότητας που εκφράζει ο ομιλητής γι' αυτό που λέει. Δεοντική τροπικότητα είναι αυτή που σχετίζεται με το βαθμό αναγκαιότητας που εκφράζει ο ομιλητής για την πραγματοποίηση αυτών που λέει. Επιστημική τροπικότητα: καλύπτει ένα ευρύ φάσμα σημασιών σχετικών με τη βεβαιότητα του ομιλητή γι' αυτό που λέει και στο ένα άκρο βρίσκεται η υπόθεση ενώ στο άλλο άκρο βρίσκεται η βεβαιότητα. -Υπόθεση (εκφράζεται η υπόθεση του ομιλητή γι' αυτό που λέει). Εκφέρεται με: να+ υποτακτική, εάν, αν, άμα, ας, έτσι και + οριστική. -Δυνατότητα (εκφράζεται από τον ομιλητή αυτό που είναι δυνατό να γίνει). Εκφέρεται με: μπορεί, ίσως + υποτακτική και με: θα+ οριστική. -Πιθανότητα (εκφράζεται από τον ομιλητή η πιθανότητα να γίνει αυτό που λέει). Εκφέρεται με: πρέπει + υποτακτική και με: θα + οριστική. -Βεβαιότητα (εκφράζεται από τον ομιλητή η βεβαιότητα γι' αυτό που λέει). Εκφέρεται με απλή οριστική και συνοδεύεται συχνά από φράσεις (π.χ. επιρρήματα) που δηλώνουν βεβαιότητα. Παράδειγμα: Ο Κολόμβος σίγουρα ανακάλυψε την Αμερική.

3.Ανάπτυξη με αιτιολόγηση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας παρακινήσει να ρωτήσουμε το «γιατί», η μέθοδος ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ασφαλώς η αιτιολόγηση. Η ανάπτυξη παραγράφου με αιτιολόγηση και πειθώ (όπως είναι οι συλλογισμοί, οι στατιστικές ενδείξεις, οι μαρτυρίες ειδικών) γίνεται με αιτιολογικές προτάσεις, οι οποίες εισάγονται με αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή, αφού, που, καθώς κτλ. (βλ. ΝΕ.Γ., σ.200 και ΝΕ.Σ., σ. 140). Αν και αυτό δεν είναι απόλυτο, αφού η αιτιολόγηση μπορεί να γίνει και με άλλα εκφραστικά μέσα, έτσι συμβαίνει για παράδειγμα στους υποθετικούς λόγους, όταν με την υπόθεση εκφράζεται παραστατικότερα το αίτιο εκείνου που περιέχεται στην απόδοση: -Εγώ δε φταίω, αν (επειδή) εσύ δεν καταλαβαίνεις. -Είναι φίλος μου. Σου φαίνεται λοιπόν περίεργο, αν&nbsp;ενδιαφέρομαι για το παιδί του; Θεματική φράση: Η σημασία που έχει η γλωσσομάθεια, η γνώση μιας ή περισσοτέρων ξένων γλωσσών, ιδίως στην εποχή μας, είναι σχεδόν αυτονόητη. Ανάπτυξη με αιτιολόγηση: Πρώτα επειδή η γλωσσομάθεια είναι απαραίτητη για την επικοινωνία μας με τους αλλόγλωσσους είτε αυτοί ταξιδεύουν στην πατρίδα μας είτε επισκεπτόμαστε εμείς τη δική τους. Έπειτα μας χρειάζεται η ξένη γλώσσα, αν ετοιμαζόμαστε για στάδιο επιστημονικό, αφού με αυτή θα καταρτιστούμε αρτιότερα και θα μπορούμε να καταφύγουμε στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία. Τέλος, με την ξένη γλώσσα ερχόμαστε σε επαφή με τη ξενόγλωσση λογοτεχνία και με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Κατακλείδα: Επομένως, η εκμάθηση ξένων γλωσσών κρίνεται αναγκαία.

Name

Safari may block some audio or video from playing automatically and ‘read to me’ will skip these. You can configure this in Safari’s preferences.