Το καπλάνι της βιτρίνας

Ανιχνεύοντας το Καπλάνι της βιτρίνας της Άλκης Ζέη

1ο Γυμνάσιο Κορδελιού
Τμήμα Β1 και Β2

Σχολικό έτος 2021-2022

Υπεύθυνες καθηγήτριες :
Αλεβιζοπούλου Παναγιώτα Φαρασοπούλου Σημέλα

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1925 στην Αθήνα και απεβίωσε στις 27 Φεβρουαρίου του 2020. Ήταν Ελληνίδα πεζογράφος και συγγραφέας, η οποία θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες της γενιάς της. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από την Σάμο, στην οποία πέρασε και τα παιδικά της χρόνια.Όταν επέστρεψε στην Αθήνα φοίτησε στην ιδιωτική Ιόνιο Σχολή, όπου γνώρισε τη φίλη της και μετέπειτα συγγραφέα Ζωρζ Σαρή . Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο κινηματογραφικό Ινστιτούτο Μόσχας το 1957 στο τμήμα σεναριογραφίας και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών όπου γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου. Η σχέση της με το γράψιμο ξεκίνησε από τα γυμνασιακά της χρόνια, γράφοντας έργα για το κουκλοθέατρο, διηγήματα και νουβέλες, που δημοσιεύονταν σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Παράλληλα με το γράψιμο, αγωνίστηκε ενεργά για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, συμμετέχοντας στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Η συμμετοχή της σ’ αυτό τον αγώνα καθόρισε την προσωπική της ζωή . Από το 1952 μέχρι το 1964 έζησαν μαζί με τον άντρα της σαν πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση, αρχικά στην Τασκένδη και ύστερα στη Μόσχα, όπου γεννήθηκαν και τα δυο παιδιά τους, η Ειρήνη και ο Πέτρος. Επέστρεψαν στην Ελλάδα το ’64 για να ξαναφύγουν το ’67 στο Παρίσι, όπου παρέμειναν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70 λόγω της δικτατορίας.

Η Άλκη Ζέη σε όλα τα χρόνια της ζωής της δεν σταμάτησε ποτέ να αγαπάει τα βιβλία.Το Καπλάνι της βιτρίνας, το πρώτο της μυθιστόρημα, υπήρξε έργο - σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό.Αυτό το βιβλίο λοιπόν θα ανιχνεύσουμε σ΄αυτό το λογοτεχνικό ταξίδι μας στα πλαίσια του προγράμματος φιλαναγνωσίας.

Κάποια από τα έργα της είναι:
• Το καπλάνι της βιτρίνας (1963)
• Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (1971)
• Αρβυλάκια και γόβες (1975)
• Ο θείος Πλάτων (1975)
• Κοντά στις ράγες (1977)
• Μια Κυριακή του Απρίλη (1978)
• Τα παπούτσια του Αννίβα (1979)
• Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (1987)
• Η μωβ ομπρέλα (1989)
• Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων (1990)
• Ματίας (1993) [Α' Κρατικό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας το 2001]
• Σπανιόλικα Παπούτσια (1994)
• Γατοκουβέντες (1996)
• Νεανική Φωνή (1996)
• Η δωδέκατη γιαγιά και άλλα.. (1998)
• Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της (2002)
• Ο Ψεύτης Παππούς (2007)
• Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο (2013)
• Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά; (2017)
• Ένα παιδί από το πουθενά (2019)

Κάποια βιβλία κάνουν τέτοια διαδρομή, που χαράζεται ανεξίτηλο το πέρασμά τους. Το καπλάνι της βιτρίνας είναι ένα από τα δέκα βιβλία του περασμένου αιώνα που όρισαν την ελληνική λογοτεχνία για παιδιά, της έδωσαν διέξοδο προς το ουσιαστικό, το διαφορετικό, το πρωτότυπο και το όμορφο.Η Ζέη έβαλε με το Καπλάνι την πολιτική σκέψη στην ημερήσια διάταξη της ζωής των παιδιών. Έδειξε πως όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους επηρεάζουν τις ζωές τους, τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων, δικών τους ή αγνώστων και ότι πρέπει να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά και τις κεραίες όρθιες, ποτέ μισοκοιμισμένες. Η Ζέη έβαλε την έγνοια για τον άλλον ως αξία στην κουλτούρα των παιδιών, την αλληλεγγύη, τη βοήθεια.