էբոլա վիրուս

Ընդհանուր Տեղեկություն

Էբոլան պատկանում է ֆիլովիրուսներ ընտանիքին
և բարձրագույն պրիմատների մոտ առաջացնում է
Էբոլայի հեմոռագիկ տենդ հիվանդությունը։

Էբոլայի ձևաբանական հատկանիշները
նման են մարբուրգյան վիրուսին, որը
նույնպես պատկանում է ֆիլովիրուսների
ընտանիքին և առաջացնում է նման հիվանդություն։ 1976 թվականին նկարագրվելուց ի վեր
էբոլա վիրուսը պատճառ է դարձել մի քանի
հայտնի խոշոր համաճարակների։

Վիրուսը առանձնացվել է Զաիրի Էբոլա գետի
տարածքում որից էլ վիրուսը ստացել էր իր
անվանումը։ Հիվանդության մահացության
աստիճանը վիրուսի առկայության պատճառով
չափազանց բարձր է, որոշ բռնկումների
ժամանակ այն հասել է 90%-ի:

Ախտանշանները հիմնականում սկսվում են վիրուսով
վարակվելուց հետո 2 օրից 3 շաբաթվա ընթացքում,
դրանք են՝ տենդ, կոկորդի ցավ, մկանային ցավեր և
գլխացավեր։ Վերջիններիս հաջորդում են փսխումները,
փորլուծությունը, ցանը, որոնք ուղեկցվում են լյարդի
և երիկամների ֆունկցիոնալության նվազման հետ։

Այդ ժամանակ որոշ մարդկանց մոտ
սկսվում է միաժամանակ ներքին և արտաքին
արյունահոսություն։ Հիվանդությունն ունի
մահացության բարձր ռիսկ՝միջինում՝ 50%,
վարակվածների 25-90% մահանում են։

Այն հաճախ տեղի է ունենում մեծ
քանակությամբ հեղուկի կորստի
հետևանքով առաջացած արյան
ճնշման նվազման պատճառով և
հիմնականում հայտնաբերվում է
ախտանշանների ի հայտ գալուց 6-16 օր հետո։

Վիրուսը տարածվում է օրգանիզմի հեղուկների
հետ անմիջական շփման միջոցով, այդպիսին է
վարակված մարդկանց կամ կենդանիների արյունը։
Տարածումը նաև կարող է տեղի ունենալ
վերջին ժամանակներում օրգանիզմի
կենսաբանական հեղուկներով
աղտոտված իրերի հետ շփումից։

Պրիմատների, այդ
թվում մարդկանց,
շրջանում հիվանդության
փոխանցումը օդով
չի արձանագրվել ոչ
բնական, ոչ լաբորատոր
պայմաններում:

Թռչող աղվեսները համարվում են
վիրուսի բնական ռեզերվուար, որոնք
ունակ են փոխանցելու վիրուսը առանց
նրա ազդեցությանն ենթարկվելու։ Որոշ
այլ հիվանդություններ՝ մալարիան,
խոլերան, որովայնային տիֆը,
մենինգիտը և այլ վիրուսային
հեմոռագիկ տենդերը, կարող
են հիշեցնել ԷՎՀ։

Ախտորոշման հաստատման
համար իրականացվում է
արյան նմուշների հետազոտություն՝
վիրուսային ՌՆԹ, վիրուսային
հակամարմիններ և նաև հենց
վիրուսը հայտնաբերելու համար:

Էբոլայի ախտանշաններ

Վիրուսով վարակվելու և ախտանշանների
ի հայտ գալու միջև ժամանակահատվածը
(գաղտնի շրջան) կազմում է 2-21 օր և,
սովորաբար, 4-10 օր։ Այնուամենայնիվ,
մաթեմատիկական մոդելների վրա
հիմնված վերջին գնահատականները
կանխատեսում են, որ դեպքերի մոտ
5% զարգացման համար կարող է
պահանջվել 21 օրից ավել ժամանակ:

Ախտանշանները սովորաբար սկսվում են
հանկարծակի գրիպին նման փուլով, որը
բնութագրվում է հոգնածության զգացումով,
տենդով, թուլությամբ, ախորժակի կորստով,
մկանային ցավերով, հոդացավերով, գլխացավով
և կոկորդի ցավով։ Մարմնի ջերմաստիճանը
սովորաբար 38.3 °C (101 °F)-ից բարձր է:

Այն հաճախ ուղեկցվում է սրտխառնոցով,
փսխումով, փորլուծությամբ, որովայնային
ցավերով և, երբեմն, զկռտոցով։ Ուժեղ
փսխումների և փորլուծության համակցումը
հաճախ բերում է ջրազրկման։ Հաջորդիվ,
կարող են առաջանալ հևոց և
կրծքավանդակի ցավեր՝
այտուցի, գլխացավերի և
շփոթվածության հետ մեկտեղ։

Դեպքերի գրեթե կեսի շրջանում մաշկին
կարող է առաջանալ մակուլոպապուլյոզ
ցան՝ փոքր թմբիկներով պատված հարթ
կարմիր շրջան, որն ի հայտ է գալիս
ախտանշանների սկսվելուց 5-7 օր անց։